Дунёдаги суперкомпьютерлар ҳақида
ASTANA. Kazinform – Суперкомпьютерлар - замонавий илмий-техника тараққиётининг асосий қуролидир. Kazinform агентлиги материалида дунёдаги энг кучли ҳисоблаш машиналари ва улар қаерда жойлашгани ҳақида ўқинг.

ТОП-10 суперкомпьютерлар
Суперкомпьютер - бу энг мураккаб ҳисоб-китобларни бажаришга ва катта ҳажмдаги маълумотларни ақл бовар қилмайдиган тезликда қайта ишлашга қодир ҳисоблаш машинаси. У об-ҳавони башорат қилишдан тортиб сунъий интеллект ва тиббиёт соҳасидаги тадқиқотларгача бўлган энг кўп ресурс талаб қиладиган муаммоларни ҳал қилиш учун мўлжалланган.
2025 йил июнь ойида энг кучли 500 та суперкомпьютерни тавсифловчи ТОП-500 рейтинги янгиланди.
Таъкидлаш жоизки, ушбу лойиҳа 1993 йилда бошланган ва йилига икки марта янгиланади.
Юқорида қайд этилган рейтингга кўра, ТОП-10 га қуйидаги мамлакатлар суперкомпьютерлари киритилган:
- 1. El Capitan – АҚШ
- 2. Frontier – АҚШ
- 3. Aurora - АҚШ
- 4. JUPITER Booster – Германия
- 5. Eagle – АҚШ
- 6. HPC6 – Италия
- 7. Supercomputer Fugaku – Япония
- 8. Alps – Швейцария
- 9. LUMI – Финляндия
- 10. Leonardo – Италия
Ҳисоблаш қуввати бўйича дунёдаги энг кучли давлатлар
ТОП-500 рейтингига кўра, энг яхши суперкомпьютерлар сони бўйича АҚШ ва Хитой етакчилик қилмоқда: АҚШда улардан 175 таси, Хитойда - 47. Учинчи ўринда Германия жойлашган.
Япония (39) ва Жанубий Корея (15) мос равишда 4 ва 7-ўринларда. 25 та суперкомпьютерга эга Франция 5-ўринда. Кейин Италия (17) жойлашган. Энг яхши 10 таликка Канада ва Буюк Британия ҳам киради. Уларнинг ҳар бирида 13 тадан шундай тизим мавжуд. Бразилия (9) 10-ўринда. Норвегия (9), Россия (7) ва Ҳиндистон (6) каби бошқа мамлакатлар ҳам кучли суперкомпьютерларга эга.
Умуман олганда, Шимолий Америка қитъалар бўйича етакчилик қилади, ундан кейин Европа ва Осиё туради. Ҳарбий ва махфий суперкомпьютерлар ушбу рейтингга киритилмаслиги мумкин.
2025 йил январь ойида чоп этилган The Business Research Company маълумотларига кўра, сўнгги йилларда суперкомпьютерлар бозори жадал суръатлар билан ўсиб бормоқда. У 2024 йилдаги 13,55 миллиард доллардан 2025 йилда 15,75 миллиард долларгача ўсиши кутилмоқда, йиллик мураккаб ўсиш суръати (CAGR) 16,2 фоиз.
Эслатиб ўтамиз, авалроқ ҚР Президенти Alemcloud Миллий суперкомпьютер марказига ташриф буюриб, NVIDIA H200 график процессорлари асосида яратилган суперкомпьютерни ишга тушириш маросимида иштирок этгани ҳақида хабар берган эдик.