Депутат Орол денгизини тиклаш бўйича таклиф билан чиқди

ASTANА. Кazinform - Бугун Мажилиснинг ялпи мажлисида депутат Мархабат Жайимбетов Орол муаммоси юзасидан таклиф билан чиқди.

– Депутатлик сўровим экологик офатнинг барча қийинчиликларини бошидан кечираётган Орол аҳлининг Кичик Орол бўйича таклиф ва истакларидан иборат. Сирдарё суви ва денгиз бўйидаги маҳаллий мутахассислар “Кичик Орол” лойиҳасининг иккинчи босқичини амалга оширишда бир даражали вариантни ўрнатишни астойдил талаб қилмоқда. Шимолий Орол денгизи (ШОД) лойиҳасининг биринчи босқичи 2005 йилда “Кўкорол” тўғонини кўтариш билан амалга оширилган. Бироқ марказ мутахассисларининг “Сирдарёда сув кам бўлади” деган башоратига кўра, жуда паст қурилди. Таъкидлаш жоиз, бутун умрини сув хўжалигига бағишлаган Нариман Қипшакбаевнинг тўғонни 52-53 метр баландликка кўтариш ҳақидаги илтимосига лойиҳачилар қулоқ солмаган. “Кўкорол” тўғони қурилишидаги хато туфайли 48 миллиард куб метрга яқин сув катта денгиз томон етиб бормади. Минглаб тонна балиқ қирилди. Наҳотки, самарасиз лойиҳани амалга ошириб, Оролнинг яна бир фожиасига йўл қўйсак?, - деди Жайимбетов Бош вазир ўринбосари Қанат Бозимбаевга йўллаган сўровида.

Унинг сўзларига кўра, маҳаллий аҳоли Сув хўжалиги вазирлиги томонидан таклиф этилган икки босқичли схемага кескин қарши. Ҳозир лойиҳани амалга ошириш учун Жаҳон банкидан 1,5 миллион доллар ажратилган.

- Қизиғи шундаки, маблағлар маҳаллий аҳоли билан тўлиқ келишувсиз, жамоатчилик муҳокамасисиз ўзлаштирилди. Ундан кимлар манфаатдор? Маблағлар мақсадли сарфланганми? У ана шундай саволларни илгари сурди ва Қамистибас кўлининг табиий мажмуасига зарар етказмаслик кераклигини аниқ таъкидлади. Шу муносабат билан аҳоли AMANAT фракцияси қуйидаги муаммоларни ҳал этиш зарур, деб ҳисоблайди. Биринчидан, бир даражали схемани қолдириб, икки босқичли ШОД лойиҳаси бутунлай тўхтатилиши керак. Маҳаллий аҳоли вилоятда бир неча марта оммавий муҳокама ва учрашувлар ўтказиш, унинг шаффофлигини таъминлашни сўрамоқда. Иккинчидан, Шимолий Орол денгизининг 12 километрлик “Кўкорол” тўғонини сақлаб қолиш ва барқарорлигини таъминлаш зарур. Учинчидан, Қамистибас кўли ҳудуднинг гавҳари бўлиб, ҳудуддаги экологик мувозанатни сақлашда катта аҳамиятга эга. Шунинг учун унинг режимини бузишнинг ҳожати йўқ, — деди депутат.

Жорий йилнинг августь ойи бошида Орол денгизига жорий йилда 1 миллиард 380 миллион куб метр сув келгани хабар қилинган эди.