Давлат раҳбари Қозоғистон-БАА сармоявий давра суҳбатида иштирок этди
– Қозоғистон ва Бирлашган Араб Амирликлари ўртасидаги ҳамкорлик икки асосдан иборат: бири улкан иқтисодий салоҳият ва ишбилармонлик манфаатлари, иккинчиси ўзаро ҳурмат ва умумий қадриятлар. Мамлакатларимиз ўртасидаги муносабатлар 30 йилдан бери юқори даражада. БАА бизнинг асосий минтақавий савдо-иқтисодий ҳамкоримиздир. Бу тасодифий эмас. БАА Қозоғистонга қарийб 3 миллиард доллар сармоя киритган, Қозоғистон эса БААга бир миллиард доллардан ортиқ сармоя киритган. 2022 йил охирига келиб мамлакатларимиз ўртасидаги товар айирбошлаш ҳажми қарийб 600 миллион долларга етди. Бу катта ютуқ. Бироқ, биз ҳали ҳам оширишимиз керак, - деди Қасим-Жомарт Тоқаев.
Давлат раҳбари Шайх Муҳаммад бин Зоид Ол Наҳаён билан бўлиб ўтган бугунги учрашувда товар айирбошлаш ҳажмини 1 миллиард долларга етказиш бўйича ишлар олиб борилгани маълум қилинди.
— Албатта, бу мақсадга эришиш асосан шу залда ўтирганларга боғлиқ. Бундан ташқари, июн ойида Астана шаҳрида бўлиб ўтадиган халқаро форум компанияларимиз ўртасида ишбилармонлик ва тижорат алоқаларини ўрнатиш имконини беради, – дея Давлат раҳбари араб инвесторларини мамлакатга таклиф қилди.
Қасим-Жомарт Тоқаев Қозоғистон ва БАА ўртасидаги ишбилармонлик ҳамкорлигини янада мустаҳкамлаши мумкин бўлган асосий йўналишларни қайд этди. Унинг сўзларига кўра, мамлакат қишлоқ хўжалиги соҳасидаги ҳамкорликка катта умид боғлаган. Қозоғистон органик қишлоқ хўжалиги маҳсулотларини ишлаб чиқариш ва БАА бозорига етказиб беришга тайёр. Давлат раҳбари Амирликлар ва Қозоғистонда фаолият юритаётган бошқа корхоналарни озиқ-овқат саноатига сармоя киритишга таклиф қилди.
– Биз муҳим материаллар ва нодир металларнинг ўрганилган заҳиралари бўйича дунёнинг етакчи ўнталигига кирдик. Биз уран, титан, хром ва бошқа материалларни йирик ишлаб чиқарувчимиз. Кўпгина конлар ҳали ҳам ўрганилмаган. Муҳим технологик ривожланишни ҳисобга олган ҳолда, муҳим материалларнинг қиймати ошади. Бу борадаги салоҳиятимизни тўлиқ рўёбга чиқариш учун бизга сармоя ва тажриба керак. Жозибадорлигимизни ошириш учун биз мураккаб газ ва нефть конларини ўзлаштириш бўйича илғор контракт моделини қабул қилдик. Бу юқори даражадаги ҳуқуқий ҳимоя ва солиқ имтиёзларини беради. Шунингдек, биз инвесторларни қўллаб-қувватлаш учун Миллий геология хизмати ва тегишли рақамли платформани яратдик. 2023 йилдан бошлаб тоғ-металлургия соҳасидаги янги стратегик лойиҳалар фойдали қазилмаларни қазиб олиш учун солиқ тўлашдан беш йилгача муддатга озод қилинади, - деди Президент.
Шу билан бирга, Қасим-Жомарт Тоқаев Қозоғистон ва БАА углерод нейтраллиги бўйича умумий позицияга эга эканлигини таъкидлади. Давлат раҳбари БААга БМТнинг иқлим ўзгариши бўйича 28-конференсиясини (CОР28) муваффақиятли ўтказишни тилади.
– Мамлакатимиз МДҲ минтақасида биринчи бўлиб Париж битимини ратификация қилди ва углерод нейтраллигига эришиш бўйича миллий стратегияни ишлаб чиқди. 2035 йилгача биз 11 гигаватт тоза энергия манбаларини жорий этишни ва энергетика соҳасини тўлиқ модернизация қилишни режалаштирмоқдамиз. Шу муносабат билан биз Маsdarнинг Қозоғистонда йирик шамол электр станциясини қуриш ниятини олқишлаймиз. Сақлаш қувватига эга қайта тикланадиган энергия лойиҳаларига устувор аҳамият берилади. Умид қиламизки, бу фақат бошланиши. Амирликларга тегишли компанияларнинг «яшил» водород соҳасида эришган сезиларли натижаларини инобатга олган ҳолда, мен сизни Қозоғистонда бундай имкониятларни кўриб чиқишни таклиф қиламан, – деди Қасим-Жомарт Тоқаев.
Президентнинг фикрича, геосиёсий кескинлик туфайли таъминот занжиридаги узилишлар логистика ва транспорт тармоқлари ва лойиҳалари аҳамиятини оширган. Унинг сўзларига кўра, Қозоғистон бир миллиарддан ортиқ мижозлари, жумладан Евроосиё иқтисодий иттифоқи, Марказий Осиё ва Хитойга эга бозорларга тўғридан-тўғри кириш эшиги ҳисобланади.
– Марказий Осиё – келажаги буюк ва жадал ривожланаётган йирик минтақа. Биз Марказий Осиёда савдо ва алоқаларимизни мустаҳкамлаш учун бир қатор трансчегаравий савдо-логистика марказларини қуришни режалаштирмоқдамиз. Бундан ташқари, Қозоғистон сифатли йўлларга муҳтож бўлган катта давлат. Қўшниларимиз ва Европа Иттифоқи билан биргаликда «Рақамли транспорт йўлаги»ни яратиш устида ишлаяпмиз. Мақсадимиз барча тўсиқларни олиб ташлаш ва Шарқ ва Ғарб, Шимол ва Жануб йўналишларини хавфсиз боғлашдир. Ўзаро муносабатларни ривожлантириш ва мустаҳкамлаш, шубҳасиз, Амирлик компанияларига фойда келтиради. Шу боис Аbu Dhabi Ports компанияси билан мамлакатимизда денгиз ва порт инфратузилмасини яратиш борасидаги ҳамкорлигимизни тўлиқ қўллаб-қувватлайман, - деди Давлат раҳбари.
Президент Астанадаги «Абу-Даби Плаза» қурилиши якунланишини кутаётганини айтди. Марказий Осиёдаги энг баланд бино ҳисобланган ушбу бино нафақат пойтахт, балки Қозоғистон ва БАА ҳамкорлигининг рамзига айланади.
Қасим-Жомарт Тоқаевнинг таъкидлашича, мамлакат Марказий Осиё минтақасида технологик марказга айланишга интилмоқда.
– Тараққиётимизнинг янги йўналиши иқтисодиёт ва давлат хизматларини кенг кўламли рақамлаштиришга асосланган. БМТ баҳолашига кўра, Қозоғистон электрон ҳукуматни ривожлантириш бўйича дунёда 28-ўринни, онлайн хизматлар кўрсатиш бўйича эса 8-ўринни эгаллайди. Қисқа муддатда рақамлаштириш 150 минг иш ўрни яратиб, иқтисодий тараққиётимизнинг асосига айланади. Бу борада Амирликларнинг етакчи компаниялари тажрибасидан фойдаланмоқчимиз. G42 сунъий интеллект, маълумотларни бошқариш тизими, соғлиқни сақлаш тизимини рақамлаштириш бўйича ҳамкорлигимиз олдинда турган ишларга ёрқин мисол бўла олади, - деди Президент.
Шу билан бирга, Давлат раҳбари Қозоғистонда жаҳон даражасидаги қудратли молия секторини яратиш бўйича фаол иш олиб борилаётганини таъкидлади.
– Бугунги кунда «Астана» халқаро молия марказида 64 давлатдан 1700 та компания рўйхатдан ўтган. IAF умумий халқаро ҳуқуққа асосланган ҳуқуқий тизимга, мустақил суд ва арбитраж марказига, солиқ имтиёзлари ва махсус меҳнат режимига эга. Бугунги кунда IAF Dubai халқаро молия маркази ва Абу-Даби жаҳон бозори билан яқин ҳамкорликни йўлга қўйган. Биз молиявий технологиялар, «яшил» молиялаштириш ва исломий молиялаштириш соҳаларида ҳамкорликни янада мустаҳкамлаш ниятидамиз, – деди Қасим-Жомарт Тоқаев.
Президент мамлакатлар ўртасидаги иқтисодий шериклик бундан буён ҳам барча соҳаларда кенгайиб боришига ишонч билдирди.
– Ҳукумат Қозоғистонда бизнес юритиш учун сизга ҳар қандай зарур ёрдамни кўрсатишга тайёр. Хавфсиз ва барқарор инвестиция муҳитига ишонишингиз мумкин. Бугунги учрашув икки давлат ўртасидаги иқтисодий ҳамкорликка янги суръат бағишлайди, деб ўйлайман. Бизнинг умумий келажагимиз порлоқ. Уни ҳаётга татбиқ этиш умумий вазифамиздир, - деди Давлат раҳбари.
Бундан ташқари, учрашув чоғида БАА энергетика ва инфратузилма вазири Суҳаил Ал-Мазруи, БАА Савдо-саноат палаталари федерацияси раиси Абдулла Ал-Мазруи, Россия ва МДҲ давлатлари бўйича Мубадала инвестиция дастури раҳбари ўринбосари Абдулла Ал-Марзукий, Аbu Dhabi Ports Group бошқарувчи директори ва бош ижрочи директори Муҳаммад Ал-Шамиси, G42 Group бош операцион директори Мансур Ал-Мансурий, Мasdar компанияси бош ижрочи директори Муҳаммад Ал-Рамахи, Аyana Holding раиси Абдулла бин Лаҳеж, Меtitо бошқарувчи директори Рами Гандур, Вице-президент ва Ал Badie Group ижрочи директори Холид ал-Бади, Royal Strategic Partners бош директори Ҳамад ал-Али сўзга чиқди.
Фото: akorda.kz
