«Бокка» – қадимги гўзаллар безаги
ASTANA. Kazinform – Иртиш бўйида яшаган қадимги аждодларимиз бош кийим безакларига алоҳида эътибор берганликларини кўриш мумкин. Узун сочларини бир учига боғлаб қўйган гўзалларнинг “бокка” бош кийими томошабинни лол қолдириши аниқ.
Павлодар вилоятидаги Потанин номидаги тарих ва ўлкашунослик музейида соф кумушдан ясалган «бокка» безаклари сақланмоқда. 1959 йилда совет археологи Фирая Арсланованинг экспедицияси ҳозирги Павлодар вилоятининг Ақтоғай туманида қадимий бош кийимни топди. Экспедиция XIII-XIV асрларга хос аристократ аёлни ва изланишлар чоғида соф кумушдан ясалган бокка безак, ойна ва от жабдуқларини топган.
“Бундай шаклидаги бош кийм қадим замонларда мода бўлган. Буни, айниқса, Иртиш ва Обь дарёлари оралиғидаги қабристон ёдгорликларида, Мўғулистондан топилган тилла безакларда кўриш мумкин. Бу бош кийим ўрилган сочни юқорига кўтариб турган ёки бошқа йўл билан боғланган. Умуман олганда, бундай бокканинг асоси кигиздан тикилган, ташқи томони эса кумуш билан қопланган. Кўриниб турибдики, ўрта асрларга хос ўлатларда топилган бу бош кийим дастлаб маҳаллий заргарлик анъаналари асосида тайёрланган”, – дейди Потанин номидаги вилоят тарихий-ўлкашунослик музейи ўлка тарихини илмий таъминлаш бўлими мудири Гулжанат Алиева.
Олимларнинг фикрича, бокка турли материаллардан ясалган. Баъзи ҳолларда қайин қобиғи ҳам ишлатилган. Бош кийимнинг четлари турли тошлар билан безатилган.
Айтиш жоизки, қадимий Ақтоғай қишлоғидан топилган кумуш ойна ҳам ўзгача услубда тайёрланган. Ойнанинг орқа томонида 12 та ҳайвоннинг тасвири бор. Бу йил саноғидаги ўн икки ҳайвонни ифодалаши мумкин, дейди Г.Алиева.
