БМТ операцияларида КХШТ кучларидан фойдаланиш тартиби белгиланди

Бугун ҚР Сенатининг умумий мажлисида «Коллектив хавфсизлик шартномаси ташкилотининг 2007 йил 6 октябрдаги тинчликпарварлик фаолияти тўғрисидаги битимга ўзгартишлар киритиш тўғрисидаги баённомани ратификация қилиш ҳақида»ги Қонун маъқулланди, деб хабар беради Kazinform мухбири.

Баённома 2021 йил 16 сентябрда Коллектив хавфсизлик кенгашининг Душанбе шаҳрида бўлиб ўтган йиғилишида имзоланган. Ҳужжатнинг мақсади БМТ Хавфсизлик Кенгашига аъзо бўлмаган давлатлар ҳудудларида БМТнинг тинчликпарварлик операцияларида КХШТ тинчликпарвар кучларидан фойдаланиш тартибини белгилашдан иборат. Баённомага «мувофиқлаштирувчи давлат» тушунчаси киритилади.

«Амалдаги меъёрий-ҳуқуқий ҳужжатга, тинчликпарварлик фаолияти тўғрисидаги келишувга протокол орқали киритилган ўзгартиришлар тинчликпарварлик фаолиятининг ҳуқуқий асосларини янада такомиллаштиришга қаратилган. Муаммони ҳал қилиш жараёнида халқаро ташкилотлар тинчликпарвар операцияларда қатнаша олмаслиги аниқланди. Шу муносабат билан ташкилот аъзоларидан бири мувофиқлаштирувчи давлат сифатида фаолият юритиши, қолганлари эса зарурат туғилганда унга қўшилиши мумкинлиги ҳақида қарор қабул қилинди. Коллектив Хавфсизлик Шартномаси Ташкилотига аъзо бўлмаган давлатлар ҳудудларида Бирлашган Миллатлар Ташкилоти ташаббуси билан ўтказиладиган тинчликпарвар операцияларда КХШТ тинчликпарвар кучларидан фойдаланиш тартиби аниқ белгилаб берилди. Мувофиқлаштирувчи давлат мақоми Коллектив Хавфсизлик Шартномаси Ташкилоти Хавфсизлик Кенгаши қарори билан ҳар қандай аъзо давлатга берилиши мумкин», – деди сенатор Ғалиасқар Сарибаев.

Унга кўра, мувофиқлаштирувчи давлатга БМТнинг тинчликпарвар миссияларида иштирок этиш учун котибиятнинг рухсати билан квота ажратилади. Квота олгандан кейингина Коллектив Хавфсизлик Кенгаши ушбу давлатни мувофиқлаштирувчи давлат сифатида тасдиқлаши мумкин. Мувофиқлаштирувчи давлат Бирлашган Миллатлар Ташкилоти ҳисобидан логистика, шартли транспорт ва молиявий масалаларда ҳамкорлик қилади.

«Ҳар бир (КХШТ аъзоси) давлатнинг Бирлашган Миллатлар Ташкилотининг тинчликпарвар миссияларида иштирок этиши ихтиёрийдир ва қатнашиш даражасини мустақил ҳал қилади. Юқорида қайд этилган ҳужжат Қозоғистон Республикаси манфаатларига мос келади ва Коллектив кучлар фаолиятини таъминлашга қаратилган, шунингдек, тезкор ва ўз вақтида чора кўриш имконини беради. Асосан, Қозоғистон Республикаси БМТнинг халқаро тинчликпарварлик жараёнида фаол иштирок этиб, ушбу баённоманинг ратификация қилиниши мамлакатимиз учун муҳим ҳужжатдир. Сенатнинг доимий комиссияларидан мазкур Қонунга ҳеч қандай огоҳлантириш ва таклифлар келиб тушмади», – деди депутат.

Муаллиф: Руслан Ғаббасов