Биз халқаро тизим имкон қадар барқарор бўлишини истаймиз – Президент Astana Think Tank форумида
ASTANА. Кazinform - Давлат раҳбари Astana Think Tank форумининг ялпи мажлисида нутқ сўзлади. Қозоғистон Республикаси Президенти Қасим-Жомарт Тоқаев йиғилиш иштирокчиларига эътибор қаратиб, ушбу мулоқот майдони Астана халқаро форуми доирасида яратилганини ҳамда энг долзарб глобал ва минтақавий муаммолар юзасидан фикр алмашиш учун мўлжалланганлигини таъкидлади. Бу ҳақда Ақорда матбуот хизмати хабар берди.
— Маълумки, бугунги кунда инсоният минтақавий можаролар, иқтисодий беқарорлик, иқлим ўзгариши, озиқ-овқат ва миграция хавфсизлиги каби мисли кўрилмаган муаммоларга дуч келмоқда. Бу глобал муаммолар барчамизни ташвишга солмоқда ва биз уларни биргаликда бартараф этиш чораларини излашимиз керак. Бизнинг келажагимиз тўғридан-тўғри кучларни қанчалик бирлаштириб, умумий келишувга эришишимизга боғлиқ. Шунинг учун биз Қозоғистон учун ушбу муҳим жараёнда иштирок этишни катта шараф деб биламиз, – деди Қасим-Жомарт Тоқаев.
Давлат раҳбарининг фикрича, дунёнинг бўлиниши кучайиб, кўп томонлама халқаро институтлар нуфузи заифлашгани сари ўрта кучларнинг роли ҳам ортади.
- Катта державалар ўзаро рақобатга киришиб, келиша олмаса, ўрта державалар кўпинча низони ҳал қилиш учун бўғин бўлади. Бу билан улар глобал ҳамкорлик пойдеворини қўйишга ҳисса қўшмоқда, - деди Президент.
Қасим-Жомарт Тоқаев форум иштирокчиларига Қозоғистонда мамлакат юксалиши ва ривожланиши, жамиятнинг демократик интилишларини рўёбга чиқариш йўлида амалга оширилаётган кенг кўламли сиёсий ислоҳотлар ҳақида сўзлаб берди. Унинг сўзларига кўра, яқинда АЭС қуриш бўйича ўтказилган умумхалқ референдуми мамлакат демократик қадриятларга содиқ эканини кўрсатди.
Давлат раҳбари амалга оширилаётган ислоҳотлар нафақат ички барқарорликни сақлаш, балки иқтисодий ўсиш ва хорижий сармояларни жалб этиш учун қулай шарт-шароит яратишда ҳам муҳим аҳамият касб этишини таъкидлади.
– Қозоғистон сезиларли иқтисодий муваффақиятларга эришди. 400 миллиард доллар миқдорида тўғридан-тўғри хорижий инвестициялар жалб этилди. Мамлакатимизда янги инвестиция даври бошланди. Унинг стратегик мақсади 2029 йилгача 150 миллиард доллар жалб этишдир. Тезкор қарорлар қабул қилиш ва ҳар томонлама давлат томонидан қўллаб-қувватлаш инвесторлар учун муҳим эканини жуда яхши тушунамиз. Шу мақсадда Инвестиция кенгаши ташкил этилди. Унга стратегик сармоявий лойиҳаларга раҳбарлик қилиш ваколати берилди, – деди Қасим-Жомарт Тоқаев.
Президент Қозоғистон халқаро ҳамжамиятнинг нуфузли аъзоси сифатида узоқ йиллар давомида ўз миссиясини аъло даражада бажариб келаётганини маълум қилди.
– Ташқи сиёсатимизнинг асосий устувор йўналишлари мустақиллик, кўп томонлама, минтақавий барқарорлик ва дипломатиядир. Шунинг учун ҳам биз БМТнинг глобал ҳамкорлик ва тараққиётнинг ҳаракатлантирувчи кучи ва дунёдаги ягона универсал ташкилот ролини қўллаб-қувватлаймиз. Минтақамизда ҳамда хорижда узоқ муддатли тинчлик ва тараққиётни сақлаш учун барча асосий ҳамкорларимиз билан конструктив муносабатлар ўрнатиш муҳим деб ҳисоблаймиз, – деди Қасим-Жомарт Тоқаев.
Давлат раҳбари мамлакат Эрон билан ядровий қурол масаласида келишувга эришиш, Сурия бўйича музокаралар ўтказиш, яқинда Арманистон ва Озарбайжон ўртасидаги учрашув учун алоҳида платформа таклиф қилганини эслатди.
Президент ядровий қуролсизланиш ва атроф-муҳитни муҳофаза қилиш масалаларига алоҳида эътибор қаратди.
- Биз ихтиёрий равишда ядро қуролидан воз кечдик ва ядро қуролини тарқатмаслик бўйича глобал ташаббусларни қўллаб-қувватлашда давом этамиз. Астананинг Биологик хавфсизлик бўйича халқаро агентликни ташкил этиш таклифи глобал хавфсизлик соҳасидаги таҳдидларга қарши бизнинг мажбуриятларимизни тўлдиради. Қозоғистон глобал иқлим кун тартибининг атроф-муҳитни муҳофаза қилиш соҳасидаги мақсадларини олқишлайди. Биз иқлим бўйича Париж келишувини қўллаб-қувватлаймиз, - деди Қасим-Жомарт Тоқаев.
Президент Қозоғистон халқаро форумларда, жумладан, БМТ Хавфсизлик кенгашида ҳам ўрта державалар манфаатларини ҳимоя қилишда давом этишини айтди.
- Биз халқаро тизим имкон қадар инклюзив ва барқарор бўлишини истаймиз. Давлатлар катта ёки кичикга бўлинмасликлари керак, балки дунёни яхшилашга ҳисса қўшишлари даркор. Қозоғистон келажакда жаҳон майдонида фаол рол ўйнашга тайёр. Биз дипломатия, иқтисодий ҳамкорлик ва кўп томонлама бошқарув чорраҳасида турибмиз. Ҳамкасбларимиз ва ҳамкорларимиз билан биргаликда ҳаракат қилиш орқали биз келажак дунёни шакллантиришга ёрдам бера оламиз. Халқаро тартиб ўзгараётган бир пайтда биз шунчаки кузатувчи бўлишни хоҳламаймиз. Аксинча, биз янада мувозанатли, адолатли ва барқарор глобал тизим меъмори бўлишга интиламиз, – деди Қасим-Жомарт Тоқаев.
Учрашувда Давлат раҳбари Россия ва Украина ўртасидаги зиддиятни ҳал қилиш масаласи бўйича ҳам ўз фикрини билдирди.
- Канцлер Шольц билан музокаралар чоғида айтганимдек, Россия ҳарбий нуқтаи назардан енгилмас экани аниқ. Буни Россиянинг ҳарбий салоҳияти, халқнинг Президент Путин олиб бораётган сиёсатини қўллаб-қувватлаши ва тарихнинг ўзи исботлаб турибди. Шунинг учун биз можарони тинч йўл билан ҳал этиш йўллари, барча давлатларнинг, жумладан, Хитой ва Бразилиянинг оқилона режаларини кўриб чиқиш тарафдоримиз. Бошқа йўл йўқ. Акс ҳолда уруш ҳар икки томонни ҳам ҳалок қилади. Бундан баъзи дунё давлатлари манфаатдор бўлиши мумкин. Аммо бу боши берк кўчадир. Конструктив музокаралар орқали тинчликка интилиш ожизлик белгиси эмас, аксинча, стратегик заковатнинг белгисидир, - деди Президент.
