Ажралишлар сони бўйича Қозоғистон Мальдив оролларидан кейинги ўринда туради

ASTANA. Kazinform – 2023 йил январь-декабрь ойларида Қозоғистонда 120,9 минг жуфтлик никоҳни қайд этди. Бу ўтган йилга нисбатан 6 фоизга кам. Бу ҳақда ranking.kz сайти ёзган.

2008 йилда никоҳнинг энг паст кўрсаткичи кўп йиллик динамикада қайд этилган. 135 мингдан ортиқ жуфтлик расман никоҳдан ўтган. Ўша пайтда мамлакат аҳолиси 16 миллион кишидан кам эди.

2023 йил январь-декабрь ойлари якунларига кўра, шаҳарларда рўйхатга олинган никоҳлар сони 6,4 фоизга, 80 мингтага, қишлоқларда - 5,1 фоизга камайиб, 40,9 мингтага етди.

Ажралишлар сони ҳам Қозоғистон Республикаси учун рекорд даражада паст бўлди: ўтган йилнинг 12 ойида бор-йўғи 16,8 мингта никоҳ қайд этилган, бу бир йил олдингига нисбатан 5,3 фоизга кам. Бир йилда шаҳарларда ажралишлар сони 5,2 фоизга, 12,4 мингтага, қишлоқларда 5,5 фоизга, 4,4 минг жуфтликгача камайди.

Ҳудудлар бўйича энг кўп никоҳ Алматида қайд этилган: 13,1 минг, бу бир йил олдингига нисбатан 4 фоизга кам. Ундан кейин Туркистон вилояти (11,8 минг, йилига минус 11,4%) ва Астана (10,4 минг, минус 2,8%). Энг кам никоҳ Улитау вилоятида қайд этилган - 1,5 минг.

Энг кўп ажралишлар Алматида қайд этилган: 2,3 мингта, бу бир йил олдингига нисбатан 2,1 фоизга кам. Ундан кейинги ўринларда Қарағанди вилояти (1,5 минг ажралиш) ва пойтахт (1,5 минг). Энг кам ажралишлар Улитау вилоятида содир бўлган - атиги 198 та.

Қозоғистонда 2023 йил январь-декабрь ойлари охирида никоҳ қуриш даражаси ҳар 1000 кишига 6,46 дан 6,07 гача камайди. Никоҳнинг энг юқори кўрсаткичи пойтахтда қайд этилган – 1000 кишига 7,46. Кучли учликка Улитау ва Алмати вилоятлари ҳам кирди. Энг паст кўрсаткич Туркистон вилоятида қайд этилган.

Бир йил аввал вилоятлар бўйича энг юқори ажралишлар Шарқий Қозоғистон, Қарағанди ва Павлодар вилоятларида, энг пасти эса Туркистон вилоятида қайд этилган.

2024 йил 4 мартда янгиланган Petrelli Previtera маълумотларига кўра, Қозоғистон ажралишлар сони бўйича дунёда Мальдив оролларидан кейин иккинчи ўринда туради.

Мутахассисларнинг қайд этишича, мамлакатда ажралишларнинг асосий сабаби қариндошларнинг аралашуви (61 фоиз), маънавий чекловларнинг йўқлиги (41 фоиз), ажралиш жараёнининг қулайлиги (25 фоиз). Шунингдек, замонавий қозоқ эркаклари ва аёлларига тўғри келмайдиган қатъий гендер ролларини сақлаб қолиш ва никоҳга бўлган муносабатнинг умумий ўзгариши муаммолардан биридир.

Қизиғи шундаки, ажралишлар кўп бўлишига қарамай, қозоғистонликлар ҳамон никоҳ институтини юқори баҳолайдилар. Тадқиқотлар шуни кўрсатадики, Қозоғистон ёшларининг 82,5 фоизи (18-29 ёш) ўз келажагини турмуш қуриш ва фарзанд кўришда кўради.

“Ажрашган” давлатлар биринчи ўнлигига Гуам, Россия, Молдова, Беларусь, Хитой, Аруба, Литва ва Доминикан Республикаси кирди.