Астана – Транскаспий автомагистралини қуриш кийик популяциясига қандай таъсир қилади

ASTANA. Kazinform – Экологик кодекснинг амалдагии таҳрири йирик йўл лойиҳаларини амалга оширишда, хусусан, Ғарбий Хитой – Ғарбий Европа халқаро транспорт йўлаги қурилишида йўл қўйилган камчиликларни такрорламайди. Бу ҳақда ҚР Экология ва табиий ресурслар вазирлиги Kazinform сўровига жавоб бериб, ўз позициясини билдирди.

Муаммо қаердан пайдо бўлди?

ҚР Президенти Қасим-Жомарт Тоқаев Бурабайда бўлиб ўтган Миллий қурултойда Ҳукуматга Астанадан Арқалиқ, Торғай ва Ирғиз орқали Транскаспий халқаро транспорт йўлагига бевосита чиқадиган автомобиль йўлини қуришни бошлашни топширди.

Бу ҳудудлар кийикларнинг яшаш жойи ҳисобланади. Ғарбий Хитой – Ғарбий Европа йўлаги тажрибаси шуни кўрсатадики, катта транспорт оқими ва юқори тезлик чегараси бўлган йўлақлар кийикларнинг миграциясига салбий таъсир кўрсатиши мумкин. Шу сабабли, Астана – Транскаспий автомагистралини лойиҳалаштирувчилар бу масалани қанчалик ҳисобга олган, деган савол туғилади.

Вазирликнинг позицияси қандай?

“Ҳозирча Экология ва табиий ресурслар вазирлигига ушбу автомобил йўли лойиҳаси бўйича расмий материаллар келиб тушгани йўқ. Лойиҳа-смета ҳужжатлари ва атроф-муҳитни баҳолаш материаллари тақдим этилганда амалдаги қонун ҳужжатларига мувофиқ атроф-муҳитни баҳолаш тартиб-таомиллари амалга оширилади.

Вазирлик ўз ваколати доирасида ёввойи ҳайвонларнинг, жумладан, кийикларнинг миграцион йўлакларига эҳтимолий таъсирни баҳолашга алоҳида эътибор қаратади. Шу маънода, аввалги инфратузилма лойиҳаларида (масалан, “Ғарбий Хитой – Ғарбий Европа” йўлаги) йўл қўйилган хатолар инобатга олинади”, – дейилади вазирликнинг расмий жавобида.

Фото: ҚазАвтоЖол

Экология кодекси нима дейди?

Вазирлик мутахассисларининг айтишича, Ғарбий Хитой-Ғарбий Европа йўлагини қуришда йўл қўйилган хатолар Экологик кодексининг амалдаги таҳририда ҳисобга олинган.

“Кодекс нормалари келгусида таклиф этилаётган ҳар қандай транспорт лойиҳаси давлат экологик экспертизасидан ўтказилишини талаб қилади. Ушбу баҳолаш зарарли таъсирларнинг олдини олиш ёки камайтириш учун махсус тавсияларни ўз ичига олиши керак. Жумладан:

• Экологик ўтиш жойлари (ҳайвонот дунёси учун ўтиш жойлари) қуриш зарурати;

• Кийикларнинг миграциясига тўсқинлик қилмаслик учун йўлларда панжара тўсиқлари, кўприк иншоотлари ёки сунъий йўлакларни кўриб чиқиш имконияти;

• Лойиҳалаш босқичида Зоология институти ва экология ташкилотларининг тавсияларини инобатга олинг”, – дейди.