Алматида Жўжи улуси давридаги долзарб фалсафий масалалар муҳокама қилинди

ALMATY. Кazinform — Алмати шаҳрида Фалсафа, сиёсатшунослик ва диншунослик институти томонидан Жўжи улусининг 800 йиллиги муносабати билан “Жўжи улуси давридаги ижтимоий-фалсафий масалалар” мавзусида давра суҳбати бўлиб ўтди.

Республика давра суҳбати Олтин Ўрда даври туркий мутафаккирларининг ижтимоий-фалсафий ва ахлоқий фикрлари ва диний-фалсафий позицияларини давр талаблари асосида таҳлил қилиш, замонавий Қозоғистонда адолат тамойилларини тарғиб қилишнинг тарихий-мафкуравий негизларини аниқлаш мақсадида ташкил этилди.

— Президент жорий йилда Жўжи улусининг 800 йиллик юбилейини муносиб савияда ўтказиш, муҳим масалалар бўлса, муҳокама қилиш зарурлигини таклиф қилди. Бу борада кўплаб муассасаларда муҳокамалар олиб борилмоқда. Бугунги давра суҳбатида, асосан, Жўжи даврининг ижтимоий-фалсафий масалалари кўтарилди. 1991 йилда институтимизда қозоқ фалсафаси кафедраси очилди. Ундан кўзланган мақсад қозоқ маънавияти ва фалсафасини қадимдан то ҳозирги кунгача ўрганишдир. Ўшандан бери катта китоблар тўплами нашр этилди. Унда биз Олтин Ўрда даврига баъзи материалларни бағишладик. “Маданий мерос” давлат дастури доирасида 5-жилд Жўжи улуси даврининг Сайфи Саройи, Носируддин Рабғузий, Қутб каби мутафаккирларига бағишланди, – дейди Фалсафа, сиёсатшунослик ва диншунослик институти Фалсафа маркази директори Серик Нурмуратов.

Учрашувда Олтин Ўрда даврининг Рабғузий, Қутб, Котиб, Жалойирий, Дулатий ва бошқа мутафаккирларнинг ижтимоий-фалсафий дунёқараши, фикрлари муҳокама қилинди.

Шунингдек, олимлар Жўжи меросини ўрганиш бўйича ўз таклифларини билдиришди.

- Аниқ айта олмайман, чунки Жўжи доно ва иқтидорли инсон. Лекин менимча, бу одамда авлиёлик фазилатлари бор. Фалсафада мантиқнинг 5 тури мавжуд бўлиб, улардан бири авлиёлик мантиғидир. Ҳозир бизда авлиёлар қолмади. Энди Жўжи хон ҳақида нималарни билишимиз керак? Жўжи хон меросини ўрганувчилар унинг шахсий фазилатларини билишга интиладилар, деган умиддаман. Чунки бизда маънавий билимлар етишмайди. Унинг шахсий фазилатларини, нималарни идеаллаштирганини, уни маънавий қалқонга айлантирганини билишини истайман, – дейди фалсафа фанлари номзоди, доцент Кенжали Толисбай.

Эслатиб ўтамиз, бундан олдин канадалик олим қозоқ халқини Жўжи улусининг бевосита ворислари деб атаган эди.

Анқара университети профессори Абдуллоҳ Гюндоғду, Анадолу давлати билан Жўжи улуси ўртасида алоқа борлигини айтди.