Али Акбар Жоукар нима учун Эронда уран янада бойитилаётганини айтди
ASTANА. Кazinform - Июнь ойида Эрон МАГАТЭ резолюциясига жавобан Фордодаги бойитиш заводига қўшимча центрифугалар ўрнатгани маълум бўлди. Эрон Ислом Республикасининг Қозоғистондаги Фавқулодда ва Мухтор Элчиси Али Акбар Жоукар Каzinform агентлигига берган интервьюсида Ғарб давлатларининг танқидларига жавоб берди.
Июнь ойи бошида Франция, Германия ва Буюк Британия (“Евроучлик”) МАГАТЭ Бошқарувчилар кенгашига Эроннинг ядро қуроли кучайишини қораловчи резолюцияни расман тақдим этди. Резолюция лойиҳасида “Евроучлик” Эронни МАГАТЭ билан ҳамкорлик қилишга ва Эроннинг эълон қилинмаган ҳудудларида уран излари борлигини тушунтиришга чақиради.
МАГАТЭ ҳисоботига кўра, Эрон Фордо ядровий майдончасида қўшимча уран бойитиш центрифугаларини ўрнатишга шошилди ва бошқаларни ўрнатишни бошлади. Ғарб давлатларига кўра, эронликлар Теҳронда Эронга қарши қабул қилинган резолюцияга жавобан шундай қилган.
Али Акбар Жоукарга кўра, Эрон ҳеч қачон МАГАТЭ билан ҳамкорликни тўхтатмаган ва Ғарб давлатларининг Эрон ядро қуролини кучайтириш ҳақидаги баёнотлари бўрттирилган.
“Статистик маълумотлар шуни кўрсатадики, Эрон МАГАТЭ билан доимо юқори даражада ҳамкорлик қилиб келган. Ғарбнинг беш давлати ва Эрон ўртасида мамлакатнинг ядровий дастури бўйича кўп йиллик музокаралар натижасида 2015 йилги (JCPOA) кенг қамровли ҳаракатлар режаси ишлаб чиқилди. Бу Хавфсизлик Кенгашининг 2231-резолюциясида ҳам ўз аксини топган. Ушбу келишув натижасида давлатлар халқаро ҳамжамиятнинг Эрон ядровий дастури бўйича ҳеч қандай саволи йўқ деган хулосага келишди. Дональд Трампнинг ҳокимият тепасига келиши билан АҚШ бу келишувдан бир томонлама чиқиб кетди ва шундай вазият юзага келди. Эслатиб ўтамиз, Эрон МАГАТЭ билан ҳамкорликни ҳеч қачон тўхтатмаган ва давом этмоқда”, — деди Эрон Ислом Республикасининг Қозоғистондаги Элчиси Каzinform агентлигига берган интервьюсида.
Унинг сўзларига кўра, Эрон “кенг қамровли ҳаракатлар режасини модернизация қилиш ва қайта тиклаш” учун катта саъй-ҳаракатларни амалга оширди. Бироқ, бу уринишга Ғарб томонидан жавоб бўлмади.
“Бу уч Ғарб давлатининг ҳаракатларига қарамай, Эрон шериклик ва ўзаро ҳамкорлик йўлидан боришда давом этмоқда. Бу давлат ҳар гал бирор чора кўрганда, бу ҳақда МАГАТЭ ва халқаро ҳамжамиятга эълон қилган (масалан, Эроннинг уранни фоиз бойитиш даражаси тўғрисида хабардор қилиши ҳақида). Ҳозир баъзи давлатлар бундан 9-10 йил олдинги ҳолатга қайтмоқда. Улар сиёсий босим ўтказиш ва МАГАТЭ каби тузилмадан сиёсий мақсадларда фойдаланиш учун бу масаладан самарали фойдаланиш йўлларини изламоқда”, — деди Элчи.
Унга кўра, Эрон ўзининг ривожланиш режасини амалга оширмоқда. Уран фақат тинч мақсадларда бойитилади.
“МАГАТЭга аъзо бўлганимизда, мамлакатимизда уран қандай ва қаерда қўлланилади, деган савол ғалати туюлади. Исроилнинг Эронга таҳдидларини инобатга олган ҳолда, Эронда уранни бойитиш тинч ва хавфсизлик мақсадларида амалга оширилмоқда. Бойитилган уран кенг кўламли фойдаланишга эга. Эронда у қишлоқ хўжалигидаги илмий ишланмаларда, шунингдек, ядровий тиббиётда саратон касаллигини даволашда қўлланилади”, - деб изоҳ берди Али Акбар Жоукар.
Эслатиб ўтамиз, 5 июнь куни 35 давлатни ўз ичига олган МАГАТЭ бошқарувчилар кенгаши Эронни ташкилот билан ҳамкорликни фаоллаштириш ва халқаро инспекторларни қабул қилиш тақиқини бекор қилишга чақирувчи резолюция қабул қилган эди. Британия, Франция ва Германия таклиф қилган резолюцияда Эрон агентлик билан ҳамкорлик қилмаётгани учун танқид қилинган. 20 давлат уни қўллаб-қувватлади, икки давлат – Россия ва Хитой бунга қарши чиқди, 12 давлат эса овоз беришда бетараф қолди. Бунга жавобан Теҳрон Ғарб давлатларини “шошилинч ва ноўринликда” танқид қилиб, резолюция “дипломатик ҳамкорлик ва конструктив ҳамкорлик жараёнига муқаррар равишда зарарли таъсир кўрсатишини” қўшимча қилди. Эрон МАГАТЭни техник жиҳатдан ҳаракат қилишга ва Ғарб давлатларининг босимига берилмасликка чақирди.
МАГАТЭ Бошқарувчилар кенгашига кўра, Эрон уранни 60 фоизгача бойитган ядро қуролига эга бўлмаган ягона давлатдир.
