Абай вилоятида бронза даврига оид ноёб саноат шаҳарчаси топилди
SEMEİ. Кazinform — Абай вилоятида сўнгги бронза даврига оид йирик саноат зонаси жойлашган жой аниқланди.
Археологлар бу жойни Евроосиё даштида қиёси йўқ ноёб ёдгорлик деб ҳисоблашади.
Дастлабки маълумотларга кўра, аҳоли пункти сўнгги бронза даврида режа асосида қурилган металлургия маркази бўлган.
— Очилган ёдгорликнинг ўзига хос хусусияти — унинг аниқ режалаштирилган тузилиши. Аҳолиси ҳудуди бир қаторда, тўғри чизиқ бўйлаб жойлашган бинолардан иборат. Махсус лойиҳалаштирилган шаҳарча шаклидаги бу объект Қозоғистондаги бронза даврининг энг тизимли режалаштирилган археологик ёдгорлигидир, — деди Торайғиров университети Археологик тадқиқотлар маркази директори, профессор Виктор Мерц.
Мутахассисларнинг фикрига кўра, аҳоли пункти нафақат ишлаб чиқариш жойи, балки ўша даврнинг мафкуравий ва ижтимоий маркази ҳам бўлган.
Шаҳарчанинг меъморий хусусиятлари унинг ўша давр дунёқараши билан боғлиқлигини кўрсатади.
Тўртбурчаклар иншоот шарққа йўналтирилган бўлиб, бу ҳам бунга далилдир.
Тадқиқот гуруҳи ҳудудда топилган артефактларнинг илмий қийматини таъкидлайди.
— Ҳудудда топилган артефактлар ҳам аҳоли пунктининг кўламидан далолат беради. Ҳозирда тадқиқот марказида болта, ўроқ, ханжар, пичоқ, ўқ учлари, металл ўрамлар ва турли хил асбоб қисмлари сақланади. Ёғоч ва суякни қайта ишлаш учун бронза арра ҳам топилди. Ҳар бир артефактнинг ўлчами ва оғирлиги қайд этилиб, график реконструкция қилинмоқда ва металл таркибининг спектрал таҳлили олиб борилмоқда, — дейишади тадқиқотчилар.
Тадқиқот ўтказилаётган жойнинг умумий майдони тахминан 140 гектарни ташкил этади. Археологларнинг фикрича, бу битта аҳоли пункти учун жуда катта майдон.
Сканерлаш ишлари натижасида шаҳарча ҳудудида металл эритиш печлари борлиги аниқланди. Кейинги йили илмий гуруҳ металлургия иншоотларини тўлиқ ўрганишни режалаштирмоқда.
Археологик материаллар шуни кўрсатадики, бу ҳудуд нафақат саноат маркази, балки маданий, савдо ва сиёсий аҳамиятга эга марказ ҳам бўлган.
Бир нечта қабилалар вакиллари бу ерга тўпланишган ва қўшни давлатлар билан алоқалар ўрнатишган.
— Шаҳарча халқи нима учун йўқ бўлиб кетгани ҳали ҳам номаълум. Келажакдаги тадқиқотлар натижалари бу саволга жавоб беради. Бу ерда аҳоли пункти ривожланган, аҳоли фаровон яшаган, — деди профессор.
