Яқин вақтда доллар курси яна кўтарилади - эксперт

NUR-SULTAN. Kazinform – GSB UIB бизнес таҳлил маркази директори, иқтисодчи Мақсат Халиқ сўнгги кунларда тенге курсининг долларга нисбатан мустаҳкамланиши вақтинчалик ҳодиса, деб ҳисоблайди. Эксперт бундай фикрнинг моҳиятини тушунтириб берди, деб хабар беради Kazinform мухбири.
None
None

Иқтисодчининг сўзларига кўра, сўнгги кунларда тенге курсининг Россияга санкция жорий қилинишидан олдинги даражасидан ҳам ошиб кетишига қатор омиллар сабаб бўлган.

«Мен тенге курсининг ошишига Миллий жамғармадан трансфертлар амалга оширилганлиги сабаб бўлганини айтган бўлардим. Бу асосий омил. Миллий жамғармадан трансфертларни кўпайтириш тўғрисида қарор қабул қилинди, шундан сўнг тенгенинг қиймати кўтарила бошлади. Ҳар ойда мамлакатга 1 миллиард долларга яқин маблағ ўтказилмоқда. Уларнинг барчаси фонд бозори орқали ўтади, ушбу пулга тенге сотиб олинади. Буларнинг барчаси пировардида ички доллар тақчиллигини бартараф этади. Шундай қилиб, тенгенинг қиймати ошади», - деди эксперт.

Олим Миллий банкнинг тенге интервенцияси ҳақидаги баёнотларига ҳам изоҳ берди.

«Миллий банк апрел ойида интервенция қилмаётганини маълум қилди. Март ойида 1 миллиард долларга яқин интервенция ва Миллий жамғармадан 800 миллион долларга яқин трансферт амалга оширилди. Март ойида тенге курсини барқарорлаштириш учун 1,7 миллиард доллардан ортиқ маблағ йиғилган. Энди ҳар ой Миллий банкдан Миллий жамғармадан пул ўтказилмоқда, гарчи интервенцияга бошқа пул сарфланмаса ҳам. Бу бизнинг тенгемизнинг қадрини ошириши шубҳасиз. Базавий фоиз ставкасининг ошиши тенгени ҳам мустаҳкамлайди. Тенге омонатлари қиймати ошиши билан одамлар тенге депозитларига кўпроқ пул ўтказадилар. Бу бизнинг тенгемизга бўлган талабни ҳам маълум даражада оширади», — дея қўшимча қилди Мақсат Халиқ.

Иқтисодчининг фикрича, Россия рублининг қимматлашиши ҳам тенгега вақтинча бўлса ҳам ижобий таъсир кўрсатмоқда.

«Асосий сабаб – Россия Миллий банкининг рубл курсини мажбуран ошириш сиёсати. Нефт сотишдан Россияга миллиардлаб доллар тушмоқда. Бу маблағ билан Россия ҳукумати зарур ускуналар, автомобилсозлик, космик ва компьютер технологиялари учун эҳтиёт қисмларни импорт қила олмайди. Ҳозир ҳеч ким Россияга бундай товарларни сотмайди. Шу маънода, бу маблағларнинг барчаси Россияда тўпланиб бормоқда ва рублнинг вақтинчалик кўтарилиш босқичи мавжуд. Бу бизнинг тенгемизнинг қийматига ҳам таъсир қилади», — деди эксперт.

Бундан ташқари, нефт нархининг бир баррел учун 100 доллардан ошиб кетиши танга қийматини оширади.

«Каспий қувур консорциумидаги қийинчиликлар даврида вазият ноаниқ эди. Қувурдаги таъмирлаш ишларининг якунига етаётгани ҳам бу йил тенге ва экспорт салоҳиятимиз ижобий бўлишини кўрсатиб турибди, бу эса тенгега маълум даражада қадр беради. Менимча, бу вақтинчалик. Чунки Россия рубли барқарор бўлиб қолиши учун аниқ бир омил йўқ. Россия ҳали ҳам нефтдан ташқи қарзини долларда ҳисоблаб туриши керак. Ҳозирча Россия ҳукумати ташқи қарзни рублда тўлашни ваъда қилган. Аммо жаҳон ҳамжамияти бундай қадам ташламайди, дефолт эълон қилиши мумкин. Шундай экан, ёзгача биз Россияга қарши санкциялар оқибатларини кўрамиз. Яна бир муаммо бор. Ёзга келиб, умуман олганда, бу йил доллар индекси ўсиб бормоқда. Федерал захира тизими 4 май куни асосий доллар фоиз ставкаларини оширди. Йил давомида у яна ўсади. Шундай қилиб, доллар қимматлашишни бошлади. Дунёдаги бошқа валюталар долларга нисбатан қийматини йўқотмоқда. Шу нуқтаи назардан қараганда, бу узоқ муддатда тенгега нисбатан маълум даражада синов ва босим бўлишини англатади», — деди Мақсат Халиқ.

Эслатиб ўтамиз, аввалроқ Қозоғистонда доллар курси 6,65 тенгега қимматлашганини хабар қилгандик.

Муаллиф: Есимжан Нақтибай


Сўнгги хабарлар