Қозоғистон зилзилалар сони бўйича мамлакатлар рейтингида 6-ўринни эгаллади

ASTANA. Kazinform - Жорий йил январь ойи охирида Алмати аҳолиси жуда сезиларли зилзилани бошдан кечирди. Ranking.kz компанияси дунё ва Қозоғистон Республикасида турли йиллардаги зилзилалар статистикасини тўплади, деб хабар беради Kazinform агентлиги.

зилзила
Фото: depositphotos.com

Шундай қилиб, 2000 йилдан 2023 йилгача, Statista маълумотларига кўра, дунёда 5 балл ва ундан ортиқ магнитудали 42,3 минг зилзила қайд этилган. Бу даврда энг кўп зилзилалар 2011 й (2,5 минг), 2010 й (2,4 минг), 2007 (2,3 минг), 2021 й (2,2 минг) ва 2009 й (2,1 минг) йилларда содир бўлган. Энг “тинч” йил - 2002 йил бўлган: 1,3 минг зилзила. Зилзилаларни аниқлаш ва қайд этиш технологияси XX асрдан бери такомиллашганига қарамай, олимларнинг зилзилаларни башорат қилиш имкониятлари кескин чекланганлигича қолмоқда.

2023 йилда 1,7 минг зилзила қайд этилган. Бу бир йил аввалгидан 0,8 фоизга кам. Таққослаш учун: бу 2011 йилдаги “безовта”га нисбатан 31 фоизга кам ва шу билан бирга “тинч” 2002 йилга нисбатан 27,7 фоизга кўп.

Консолидацияланган вики-маълумотларига кўра, умуман олганда, 2023 йилда дунёда 4 дан 8 баллгача бўлган 15,6 минг зилзила қайд этилган - бир йил аввалгидан 1 фоизга кўп. Кўпинча 4-4,9 магнитудали зилзилалар қайд этилган: 13,8 минг. 5–5,9 балли 1,6 минг, 6–6,9 балли - 128 та, 7–7,9 балли - 19 та зилзилалар қайд этилган.

2023 йилда февраль ойида Туркия ва Сурияда содир бўлган зилзила қурбонлар сони бўйича энг ҳалокатли деб ҳисобланади. Бу зилзила 62 минг кишининг ҳаётига зомин бўлди. Магнитудаси 7,5-7,8 балл.

Шунингдек, 2023 йил сентябрь ойида Марокашда 6,8 магнитудали зилзила содир бўлган, бу зилзила деярли 3 минг кишининг ҳаётига зомин бўлган ва октябрь ойида Афғонистонда содир бўлган 6,3 магнитудали зилзила 1,5 мингга яқин одамнинг умрига зомин бўлган.

Энг катта магнитудага келсак, бу Туркиядаги зилзила. Кейинги ўринларда Янги Каледония (7,7 балл, ўлим йўқ), Филиппин (7,6 балл, 3 ўлим), Индонезия (7,6 балл, ўлим йўқ) ва Тонга (шунингдек, 7,6 балл, ўлим йўқ) .

2024 йилда, earthquakelist.org маълумотларига кўра, 2 февраль ҳолатига кўра, энг кўп зилзилалар Японияда содир бўлган: 204 та ҳолат, энг юқори магнитудаси 7,5 балл. Кейинги ўринларда Мексика (180 та ҳолат, энг юқори магнитуда 6,1), Индонезия (169 та ҳолат, энг юқори магнитуда 5,6). Хитой, Қирғизистон, Қозоғистон, Филиппин, Чили, Гватемала ва Перуда ҳам зилзилалар тез-тез содир бўлди.

Қозоғистон Республикасида жорий йилнинг ўтган даврида 123 та зилзила қайд этилган бўлиб, уларнинг энг юқори магнитудаси 7 баллни ташкил этган (ўша зилзила Алматидан 262 км жануби-шарқда).

Бугунги кунда мамлакат дунёда 100 та давлат орасида 6-ўринни эгаллаб турибди ва бу рейтингда Қозоғистон 2023 йилнинг тўлиқ йилига нисбатан 58 поғонага кўтарилди.

Таққослаш учун: 2023 йилда мамлакатда бор-йўғи 55 та зилзила қайд этилган бўлиб, энг юқори магнитудаси 5,3 баллни ташкил этган.

Рейтинг тузилган пайтда Қозоғистонда сўнгги зилзила Таразда 2 февраль куни Астана вақти билан 02:14 да қайд этилган бўлиб, унинг магнитудаси 4,4 баллни ташкил этган.

Сўнгги хабарлар