Путин ва Трамп музокаралари муваффақиятли бўлди дейишга ҳали эрта - сиёсатшунос

ASTANА. Кazinform – Таниқли сиёсатшунос Аркадий Дубнов Россия президенти Владимир Путин ва АҚШ президенти Дональд Трамп ўртасидаги музокаралар ҳақида фикр билдирди.

— Музокаралар қандай ўтганига фақат ташқаридан баҳо беришимиз мумкин, мен гувоҳ ҳам, иштирокчи ҳам эмасман. Шунинг учун, бу шунчаки фикр, лекин ҳар бир тафсилот муҳим. Бу катта ютуқ эмас, катта муваффақият эмас ва ҳатто муваффақиятсизликка яқин дейиш мумкин. Аммо бунинг якуний баҳоси кейинроқ берилади. Муҳими шундаки, у Путиннинг матбуот котиби Дмитрий Песков айтганидек 6-7 соат эмас, атиги уч соатдан сал кўпроқ давом этди. Бу ҳам унчалик самарали бўлмаганидан далолатдир, - деди Дубнов.

Сиёсатшунос суҳбат чоғида яна бир муҳим жиҳатга тўхталиб ўтди.

— Учрашув дастлаб тет-а-тет форматида режалаштирилган эди. Аммо Америка томони уни учга уч форматда ўтказишни маъқул кўрди. Ахир Трамп узоқ ва мазмунли суҳбатни ёлғиз ўзи ҳал қила олмайди. Бу ҳам учрашувнинг мазмунига таъсир қилди, — деди у.

Дубновнинг сўзларига кўра, Америка томони бу учрашувдан жуда кўп нарса кутган.

- Айниқса, Трампнинг ўзи. Бунга Путинни Анкориж аэропортида кутиб олган воқеани мисол қилиб келтириш мумкин. Трампнинг Путин билан қўл сиқиб саломлашгани расмий қайддан ўчирилди. Бу жуда оптимистик деб қабул қилинди ва қўпол кўриниши мумкин, - деди эксперт.

Асосий масалага келсак, Путин “бировнинг майдончасида” ғалаба қозонгандек таассурот қолдирди. Бу ҳам Аркадий Дубновнинг фикри.

— У Трампни ўз шартларига кўндира олмади, лекин Трамп кутган натижани ҳам бермади. Шуниси эътиборга лойиқки, аввалроқ АҚШ вакили Уиткофф ва Путин ўртасидаги музокараларда ҳудудий масалада тушунмовчилик юзага келган. Балки сабаб нотўғри таржима ёки таклифнинг нотўғри тақдим этилиши бўлгандир, - деди у.

Унинг сўзларига кўра, асосий хулоса шуки, “Путин Украина бўйича кенг қамровли ечимга келмагунча, келишувга тайёр эмас”.

— Бунга Россиянинг хавфсизлик талабларини қатъий бажариш, Европада янги хавфсизлик тизимини яратиш киради. Шунинг учун яқин ҳафталар ёки ойларда урушни тўхтатишнинг иложи йўқ. Ҳатто сенатор Линдси Грэм ҳам "бу йилнинг Рождество байрамига қадар тинч йўл билан ечим топиш мумкин", деди. Бу уруш давомийлиги Иккинчи жаҳон урушининг тўрт йилига тенг бўлиши мумкинлигини кўрсатади, - деди сиёсатшунос.

Дубнов санкциялар масаласига ҳам тўхталиб ўтди.

— Трамп ваъда қилган Россияга қарши санкциялар масаласи умуман муҳокама қилинмади. Унинг ультиматумлари 50-69 кун, кейин эса 10 кун эди. Аммо Путин учрашув ўтказишни таклиф қилганида, санкциялар мавзуси номаълум сабабларга кўра қолдирилди. Шу тариқа Трамп Путиннинг тузоғига тушиб қолди. Путин бу можарога шунчаки барҳам беришни истамаяпти, у тўлиқ ғалаба сифатида кўрсатилиши мумкин бўлган ечимга интилмоқда, — деди у.

Эксперт, шунингдек, Трампнинг Зеленскийни музокараларга қўшиш нияти ҳақида ўз фикрини билдирди.

— Менимча, Трампнинг Путин ва Зеленскийни бир столга ўтказиш ҳақидаги ғояси яқин келажакда амалга ошмайди. Бунинг сабаби шундаки, Москва Украинанинг амалдаги расмийларининг қонунийлигига шубҳа қилади. Путин амалдаги ҳокимият билан ҳеч қандай келишувни мажбурий деб ҳисобламайди. Шунинг учун, бу яна бир ҳийла ва Трамп ҳали ҳам бунга йўл қўймоқда, - деди Дубнов.

Сиёсатшуноснинг фикрича, музокаралар ҳали аниқ натижа бермаган.

— Ҳозирда бу жараёнда аниқ ижобий сценарий йўқ. Путин вақтни тўхтатиб, Москва учун қулай шароит яратишга ҳаракат қилмоқда. Трамп эса ҳамон ўз ўйинида ўйнаяпти, - дея хулоса қилди Аркадий Дубнов.

Эслатиб ўтамиз, аввалроқ АҚШ ва Россия президентлари Анкориждаги ҳарбий базада учрашгани ҳақида хабар берган эдик. Қарийб уч соат давомида музокара олиб борган Трамп ва Путин келишувга эриша олмаганини ҳам ёзган эдик.