Жаҳон кўмир истеъмоли 2022 йилда рекорд даражага етди - ХЭА

BAKU. Кazinform - Жорий йилда жаҳон кўмир истеъмоли 1,2 фоизга ошиб, рекорд даражадаги юқори даражага етди. Бу ҳақда Халқаро энергетика агентлиги (ХЭА) томонидан тайёрланган «Кўмир - 2022. Таҳлил ва 2025 йилгача прогноз» ҳисоботида айтилади, дея хабар беради Кazinform мухбири ташкилотга таяниб.

ХЭА маълумотларига кўра, глобал энергия бозорларидаги сезиларли ўзгарувчанлик ва ноаниқлик 2022 йилда кўмир савдоси динамикасини, нархларини ва талаб ва таклиф моделларини кескин ўзгартирди.

Шу муносабат билан жорий йилда жаҳонда кўмир истеъмоли тўққиз йил аввалги рекорддан ошиб, биринчи марта 8 миллиард тоннадан ошади, талаб эса 2025 йилгача шундай юқори даражада сақланиб қолади. Шу билан бирга, аввалги рекорд кўрсаткич 2013 йилда қайд этилган - 7,997 миллиард тонна.

ХЭА ҳисоботига кўра, истеъмолнинг энг катта ўсиши Ҳиндистонда кутилмоқда - 6,8 фоизга, 1,103 миллиард тоннагача, шунингдек, Европа мамлакатларида (5,7 фоизга, 685 миллион тоннагача). Хитойда эса кўмирга бўлган талаб доимий равишда юқори бўлади: 2022 йилда у 0,4 фоизга ошиб, 4,250 миллиард тоннани ташкил этди.

Баъзи Европа давлатлари табиий газнинг рекорд даражада юқори нархлари, паст гидроэнергетика ишлаб чиқариш ва атом электр станцияларининг техник хизмат кўрсатиш тўхтатилиши туфайли вақтинча кўмирга ўтмоқда.

Шунга қарамай, Европа давлатлари 2025 йилга келиб кўмир истеъмолини 7 фоизга, 552 миллион тоннагача, шу жумладан Европа Иттифоқи мамлакатлари - 8 фоизга, 371 миллион тоннагача камайтириш ниятида.

АҚШда эса бу кўрсаткичлар 6,3 фоизга, 383 миллион тоннага, Японияда - 3,8 фоизга, 158 миллион тоннага, Россияда - 1,4 фоизга, 227 миллион тоннагача камаяди.

Жорий йил якунларига кўра, кўмир қазиб олиш 2019 йилдаги тарихий максимал даражадан ошиб, 8,318 миллиард тоннани ташкил этади, бу ўтган йилга нисбатан 5,4 фоизга кўпдир.

Кўмирни истеъмол қилишнинг ўсиш суръатлари учта йирик кўмир ишлаб чиқарувчиси - Хитой (6,9 фоизга, 6,358 миллиард тоннагача), Ҳиндистон (10,9 фоизга, 1,021 миллиард тоннагача) ва Индонезия (9,3 фоизга, 582 миллион тоннагача) томонидан оширилади.

Россияда кўмир қазиб олиш камаяди, биринчи навбатда, геосиёсий омиллар ва Россия кўмир импорт бўйича Европа Иттифоқи тақиқлаш туфайли - 7,4 фоизга камаяди, 404 миллион тоннани ташкил этади. Россиядан кўмир экспорти, ХЭА прогнозига кўра, жорий йилда 10,7 фоизга, 192 миллион тоннагача қисқаради.

ХЭА ҳисоботида қайд этилишича, кўмирга талабнинг ортиши, кўмир нархининг ошиши, қайта тикланадиган энергия манбаларининг фаол жорий этилиши ва энергия самарадорлиги, шунингдек, жаҳон иқтисодий ўсиш суръатларининг заифлашиши ушбу турдаги қаттиқ ёқилғига умумий талабнинг ўсишини ўз ичига олади.

Муаллиф: Серикбол Қошмағанбетов