Туркия Марказий Осиёнинг «С5+1» форматига қўшилиш ниятида – Сербия дипломати
Озарбайжон Дипломатия академияси профессори, БМТнинг собиқ юқори мартабали дипломати Дамьян Крневич-Мишкович Astana Сlub форумида Марказий Осиё учун «С5+1» формати минтақада ўз манфаатлари бор деб ҳисоблайдиган барча давлатлар учун жозибадор эканлигини айтди, деб хабар беради Kazinform.
“Марказий Осиё минтақасига кенгроқ сиёсий нуқтаи назардан қараш керак, деб ҳисоблайман. Жануб ва Шимол, Шарқ ва Ғарбдаги сиёсий ҳодисалар ўртасидаги мулоқотда Марказий Осиёнинг ўрни катта. C5+1 форматидаги саммитлар кун тартибида. Россия, Ҳиндистон, Хитой бу форматда мулоқот олиб бормоқда. Энди Европа Иттифоқи, ундан ташқарида, Германия бу форматдан фойдаланишни бошлади. Қўшма Штатларда бу форматдаги мулоқот платформаси мавжуд. Бундай формат тез орада Туркиянинг ўзида пайдо бўлади. Ушбу форматдаги мулоқотлар кўплаб соҳаларда динамик лойиҳаларга замин ярата бошлади”, – дейди эксперт.
Унинг фикрича, пандемия ва сўнгги пайтларда дунёда рўй бераётган геосиёсий можаролар глобал иқтисодиётни ҳар томонлама бўла бошлади. «С5+1» формати билан диалог тақдим этувчилар эса уни ўз майдонида кўришни хоҳлашади.
“Ҳиндистон Марказий Осиё давлатлари билан ҳам худди Осиёнинг бошқа давлатлари билан муносабатларини мустаҳкамлаётгани каби муносабатларни ўрнатишдан манфаатдор. 2021 йилда Тошкентда Ҳиндистоннинг ушбу минтақа билан савдо алоқаларига бағишланган йиғилиш бўлиб ўтди. Худди шу йиғилишда Марказий Осиёнинг глобал иқтисодий ва сиёсий жараёнлардаги ўрни ташқи ўйинчилар томонидан зарур даражада ҳисобга олинмагани илк бор эътироф этилди. Айтиш жоизки, минтақани бўлиб ташлаш ва бошқариш учун геосиёсий, империалистик интилиш мавжуд эди. Мавжуд вазият нуқтаи назаридан, нафақат хорижий ўйинчиларнинг минтақага нисбатан позицияси, балки минтақа давлатларининг фикри ҳам муҳим”, – деди у.
