Президент аёллар ҳуқуқлари ва болалар хавфсизлигини таъминлашга қаратилган қонунларни имзолади
ASTANА. Кazinform — Президент Қасим-Жомарт Тоқаев “Қозоғистон Республикасининг айрим қонун ҳужжатларига аёллар ҳуқуқлари ва болалар хавфсизлигини таъминлаш масалалари бўйича ўзгартириш ва қўшимчалар киритиш тўғрисида”ги ва “Қозоғистон Республикасининг Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодексига ўзгартириш ва қўшимчалар киритиш тўғрисида”ги "Аёллар ҳуқуқлари ва болалар хавфсизлигини таъминлаш тўғрисида" ги Қозоғистон Республикаси қонунларини имзолади.
Эслатиб ўтамиз, Давлат раҳбари 2022 йил 16 март ва 2023 йил 1 сентябрь кунлари Қозоғистон халқига йўллаган Мурожаатларида аёллар ва болаларга нисбатан зўравонлик учун жазони кучайтириш бўйича кўрсатмалар берган эди.
Киритилган тузатишлар жамиятда қизғин муҳокама қилинди. Парламент палаталари мажлисларида Миллий қурултой аъзолари, нодавлат нотижорат ташкилотлари, Президент ҳузуридаги Хотин-қизлар ишлари ва оилавий-демографик сиёсат бўйича миллий комиссия, Инсон ҳуқуқлари бўйича Миллий марказ, Болалар ҳуқуқлари бўйича вакил вакиллари иштирок этди.
Аёллар ва болаларга нисбатан ҳар қандай зўравонлик учун жавобгарликни кучайтирувчи, шунингдек, оила институти ва вояга етмаганларнинг хавфсизлигини таъминлашни мустаҳкамловчи нормалар жорий этилди:
- соғликка қасддан энгил зарар етказиш ва тажовуз қилиш жиноий ҳуқуқбузарлик деб топилди. Соғликка ўрта ва оғир даражадаги қасддан зарар етказганлик учун жавобгарлик кучайтирилди;
- никоҳ ва оила қонунчилигининг никоҳ ва оила, ота, она ва бола институтини мустаҳкамлашга асосланган янги тамойиллари, шунингдек, умуминсоний, миллий, анъанавий, маданий ва оилавий қадриятларга ҳурмат асосида болаларнинг ахлоқий ва маънавий тарбиясини таъминлаш тамойиллари ;
- оила, аёллар ва болалар ҳуқуқларини ҳимоя қилиш бўйича алоқа маркази фаолиятининг ҳуқуқий асослари яратилди. Унинг ролини ахборот соҳасидаги ваколатли орган томонидан белгиланадиган юридик шахс бажаради. Бунда давлат органлари нафақат оила, аёллар ва болалар ҳуқуқларини ҳимоя қилиш масалалари бўйича ўзаро ҳамкорлик қилишлари, балки алоқа марказига фуқароларнинг мурожаатларини кўриб чиқиш натижасида кўрилган чора-тадбирлар тўғрисидаги маълумотларни тақдим этишлари шарт;
- оилаларни қўллаб-қувватлаш марказларини ташкил этиш ва уларнинг оиладаги зўравонлик қурбонларига махсус ижтимоий хизматлар кўрсатиш бўйича фаолияти билан боғлиқ масалалар қонун ҳужжатлари билан тасдиқланди;
- ўз жонига қасд қилишга ундаш ва унга таъсир кўрсатиш, шунингдек, ўз жонига қасд қилишга тарғиб қилиш учун жиноий жавобгарлик жорий этилди;
- 16 ёшга тўлмаган шахсларга жинсий тажовуз қилганлик учун жиноий жавобгарлик жорий этилди. Вояга етмаганларни ўғирлаш ва қонунга хилоф равишда озодликдан маҳрум қилиш учун жазо сезиларли даражада кучайтирилди;
- вояга етмаганларни жабрлагани учун маъмурий жавобгарлик (безорилик, кибербуллинг) биринчи марта жорий этилди;
- таълим ташкилотлари вояга етмаганлар томонидан содир этилган ёки уларга нисбатан содир этилган ғайриқонуний ҳаракатлар тўғрисида дарҳол ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органларга хабар бериши шарт;
- 16 ёшгача бўлган болалар хавфсизлигини таъминлаш мақсадида йўл ҳақини тўламагани учун уларни жамоат транспортидан мажбуран тушириш тақиқланди.
Қонунлар матни матбуотда эълон қилинади.
