Покистон оммавий хусусийлаштириш орқали ўзини молиявий инқироздан қутқармоқчи

Покистон молиявий инқирозни енгиш ва иқтисодий барқарорликни таъминлаш учун стратегик корхоналардан ташқари барча давлат корхоналарини хусусийлаштирмоқда. Бу ҳақда Бош вазир Шеҳбаз Шариф маълум қилди. Қайси корхоналар хусусий мулкка айланади ва оммавий хусусийлаштириш жараёни қандай ўтади, Kazinform материалидан ўқинг.

Пакистан
Коллаж: Kazinform

Зарарли давлат корхоналари устувор ҳисобланади

Покистон Бош вазирининг баёноти зарар кўраётган давлат корхоналарини хусусийлаштириш бўйича ўтказилган кўриб чиқиш йиғилишида айтилди. Йиғилишда 2024-2029 йилларга мўлжалланган хусусийлаштириш йўл харитаси муҳокама қилинди.

Ҳукуматнинг вазифаси бизнес қилиш эмас, балки бизнес ва сармоя учун қулай муҳит яратиш эканлигини таъкидлаган Шеҳбаз Шариф барча вазирликларга чора кўришга ва хусусийлаштириш комиссияси билан ҳамкорлик қилишга кўрсатма берди.

“Барча давлат корхоналари даромадли ёки рентабелли бўлишидан қатъи назар, хусусийлаштирилади”, – деди Бош вазир ва бундай қадамлар солиқ тўловчилар маблағини тежаш имконини беради.

Иштирокчиларга хусусийлаштиришда зарар кўраётган давлат корхоналари устувор бўлиши ҳақида маълумот берилди. Йиғилишда 2024-2029 йилларга мўлжалланган Хусусийлаштириш дастурининг йўл харитаси ҳам тақдим этилди.

Хусусийлаштириш жараёни жонли эфирда намойиш этилади

Покистон Бош вазири Шеҳбаз Шариф йиғилишда Покистон Халқаро Ҳаво Йўллари (PIA) хусусийлаштириш жараёнини телевидениеда кўрсатишга буйруқ бериб, хусусийлаштириш жараёнида шаффофлик зарурлигини, шу жумладан тендер ва бошқа муҳим қадамлар масаласини кўтарди.

приватизация в Пакистане
Фото: Business Recorder

Бошқа муассасаларни хусусийлаштириш жараёни ҳам жонли эфирда намойиш этилиши кутилмоқда.

Халқаро валюта жамғармасидан олинган кредит

Покистон давлат корхоналарини хусусийлаштириш ҳақидаги эълон Халқаро Валюта Жамғармаси миссияси Исломободда янги узоқ муддатли кенгайтирилган фонд (EFF) бўйича музокараларни бошлаганидан бир кун ўтиб эълон қилинди. Охирги ёрдам пакетининг бир қисми сифатида ХВЖ Покистонга 3 миллиард долларлик кредит берди, бу ўтган йили суверен қарз дефолтининг олдини олишда муҳим рол ўйнади.

Кейин Покистон дефолтдан чиқа олди ва ХВЖнинг сўнгги дастури тугагандан сўнг иқтисодиёт барқарорлашди, инфляция апрель ойида ўтган йилнинг май ойида рекорд даражадаги 38 фоиздан 17 фоизга тушди.

Зарар кўраётган давлат корхоналарини хусусийлаштириш узоқ вақтдан бери юқори молиявий тақчиллик ва катта ташқи молиялаштириш бўшлиқлари билан курашаётган Покистон учун ХВФ тавсиялари рўйхатида бўлиб келган. Айни пайтда валюта захиралари бир неча ойлик назорат қилинадиган импорт учун етарли бўлиши даргумон.

ХВЖнинг таъкидлашича, Покистондаги давлат корхоналари Яқин Шарқдаги аксарият мамлакатларга нисбатан катта активларга эга – 2019 йилда ЯИМнинг 44 фоизи, аммо уларнинг иқтисодиётдаги бандлик улуши нисбатан кичик. Ҳисоб-китобларга кўра, 2019 йилда давлат корхоналарининг деярли ярми зарар кўрган.

ОАВ хабарларига кўра, Покистон ХВФ Барқарор ривожланиш жамғармасидан 6-8 миллиард доллар олишни режалаштирмоқда.

Сабаби нимада

Исломобод йиллар давомида давлат корхоналарига, жумладан, энг катта зарар кўраётган корхоналаридан бири бўлмиш Покистон халқаро ҳаво йўлларини уларни сақлаб қолиш учун миллиардлаб доллар сарфлади. Йиллар давомида Покистоннинг миллий авиаташувчиси мамлакатнинг учинчи йирик давлат сектори корхонасига айланди, у фақат қарзларини тўлаш учун ойига 11,5 миллиард Покистон рупийси (41 миллион доллар) талаб қилади.

Илгари қарзга ботган Покистон фақат фойда келтирмайдиган давлат корхоналарини хусусийлаштиришни режалаштирган, деб хабар беради Покистоннинг Dawn нашри.

Покистон молия вазири Муҳаммад Аурангзебнинг айтишича, мамлакатда иқтисодий барқарорликка эришиш учун хусусийлаштириш зарур.

"Мамлакатда иқтисодий барқарорликни хоҳласангиз, хусусийлаштиришга ўтишингиз керак", – деди Муҳаммад Аурангзеб 2024-2025 йиллар учун бюджетдан олдинги конференцияда сўзлаган нутқида.

Қайси корхоналар хусусий мулкка ўтказилади?

Покистон хусусийлаштириш рўйхатига 25 та корхона ва активларни киритди, жумладан Покистон халқаро ҳаво йўллари. Корхоналарнинг асосий қисми энергетика соҳасида фаолият юритади, жумладан, иккитаси 1200 МВт дан ортиқ қувватга эга 4 та электр станцияси, 10 та ишлаб чиқариш ва тақсимловчи корхона.

Рўйхатга, шунингдек, миллий авиакомпаниянинг Нью-Йоркдаги Манхеттен шаҳридаги «Рузвельт» меҳмонхонаси ва иккита суғурта компанияси киритилган.

Миллий авиаташувчини сотиш бўйича дастлабки квалификация жараёни май ойи охиригача якунланади, дея хабар беради Хусусийлаштириш вазирлиги.

Департамент маълумотларига кўра, айни вақтда Бирлашган Араб Амирликлари билан «First Women Bank Ltd» тижорат банки бўйича ҳукуматлараро келишув муҳокама қилинмоқда.

2024-2029 йилларга мўлжалланган хусусийлаштириш режасига электр тақсимловчи корхоналар ҳам киритилди.

Покистондаги ислоҳотлар, ҳукуматга кўра, келгуси бир неча йил ичида тўлов баланси рискларини камайтириши ва мамлакатда иқтисодий барқарорликни таъминлаши керак.

Сўнгги хабарлар