Микроблар паст ҳароратларда пластмассани парчалаши аниқланди

ASTANА. Kazinform - Альп тоғлари ва Арктикада паст ҳароратларда пластикни парчалашга қодир микроблар топилди. Бу полигонларда тўпланиб, жаҳон океанларини тўсиб қўядиган пластик чиқиндиларни утилизация қилиш билан боғлиқ катта муаммога ечим бўлиши мумкин, деб хабар беради Каzinform BBCга таяниб.

30 даражадан юқори ҳароратларда пластмассани парчалаш қобилиятига эга бактериялар аллақачон маълум бўлган. Лекин уларни саноатда қўллаш учун жуда кўп энергия керак бўлади, бу эса қимматга тушади ва атмосферага иссиқхона газлари чиқарилишига олиб келади.

Энди Швейцария Федерал институти WSL олимлари пластикни 15 даража Цельсийда парчалаши мумкин бўлган микроорганизмларни аниқладилар, бу эса қайта ишлаш учун инқилобий ечим бўлиши мумкин.

Уларнинг тадқиқот натижалари Frontiers in Microbiology илмий журналида чоп этилди.

Тажриба қандай ўтди

Биолог Жоел Рюти ва унинг ҳамкасблари Гренландия, Шпицберген архипелаги ва Швейцария Альп тоғларида бир йил давомида ер юзасида ёки ерда ётган пластмасса бўлакларини кузатдилар.

Бир йил кузатувдан сўнг олимлар ушбу пластмассадан 34 турдаги микроблардан намуналар тўплашди: 19 бактерия ва 15 замбуруғ.

Кейин улар бу микробларни лабораторияга 15 даража ҳароратда жойлаштирдилар ва у ерда штаммларни бир неча турдаги пластмассаларни: полиэтилен (РЕ - биологик парчаланмайдиган) ва биологик парчаланадиган полиэстер-полиуретан (PUR), полибутиленни парчалаши мумкинми ёки йўқлигини аниқлаш учун тажриба ўтказишдан олдин адипат терефталат (PBAT) ва полиактид (PLA) ўсишини кузатдилар .

Ушбу тажрибада микробларнинг ҳеч бири полиэтиленга, ҳатто унинг юзасида 126 кун ўсгандан кейин ҳам таъсир қила олмади.

Аммо 19 та микроб тури PURни, 17 таси эса PBAT ва PLA ни бузишга муваффақ бўлди.

Профессор Жоэл Рютининг таъкидлашича, у ўрганилган кўплаб организмлар ҳатто мавжуд пластмасса турларидан бирига ҳам ёмонлаштирувчи таъсир кўрсатиши мумкинлигидан ҳайратда қолган.

Потенциал микроблар

Тадқиқот муаллифлари тушунтирганидек, микроблар полимерларни парчалаши мумкин, чунки улар тузилиши жиҳатидан баъзи ўсимлик ҳужайраларига ўхшайди.

Олимлар микробларни фақат битта ҳароратда синаб кўришди ва уларни амалда қўллаш учун қўшимча тадқиқотлар олиб бориш зарурлигини таъкидладилар, бу эса микроб турлари ва ахлатнинг парчаланиши учун ҳароратнинг оптимал нисбатини очиб беради.