ҚР Давлат маслаҳатчиси нима учун Республика куни асосий миллий байрам эканлигини айтди
Нима учун 25 октябрь — Республика куни мамлакатнинг асосий миллий байрами ҳисобланади? Бу саволга Қозоғистон Республикаси Давлат маслаҳатчиси Ерлан Қарин ўзининг Теlegram-каналида жавоб ёзди, деб хабар беради Кazinform агентлиги.
Давлат маслаҳатчиси Декларацияда Қозоғистоннинг давлат суверенитети, Қозоғистоннинг мустақил давлат сифатидаги сиёсий ва ҳуқуқий асосларини эълон қилинди:
— 1990 йилнинг айнан шу куни мамлакат Олий Кенгашининг мажлисида 6 соат давом этган қизғин муҳокамалардан сўнг Республиканинг давлат суверенитети тўғрисидаги Декларация қабул қилинди.
Лойиҳанинг ўзи бир гуруҳ депутатлар, олимлар ва жамоат арбоблари томонидан беш ой давомида ишлаб чиқилган.
Шундай қилиб, Қозоғистон тарихида биринчи марта давлат ҳужжати фаол жамоатчилик муҳокамасидан ўтказилди.
Биринчи марта мамлакатнинг суверенитет ҳуқуқлари тасдиқланди:
-Республика чегарадош ҳудудларининг бўлинмаслиги ва уларга тажовуз қилмаслик тамойиллари;
- Республика Конституцияси ва қонунларининг устунлиги;
- Республика фуқаролик институти;
- Республика давлат ҳокимиятига устуворлик, суверенитет, ваколатларнинг тўлиқлигини таъминлаш;
- барча миллий бойликлар Республиканинг мутлақ мулки деб эълон қилинди (ер ва ер ости бойликлари, сувлари, фазоси, ўсимлик ва ҳайвонот дунёси, бошқа табиий бойликлар, халқнинг маданий ва тарихий қадриятлари, иқтисодий, илмий-техникавий салоҳияти);
-Республика халқаро муносабатларнинг мустақил субъекти сифатида ҳаракат этиш, ташқи сиёсат масалаларини мустақил ҳал этиш ҳуқуқи.
Шундай қилиб, 1990 йил 25 октябрда мустақиллик сари илк қадам қўйилди.
Республика суверенитети тўғрисидаги Декларация тарихдаги биринчи конституциявий ҳужжат, ҳозирги Қозоғистон давлатчилигининг асосидир.
Орадан бир йил ўтиб, 1991 йил 16 декабрдаги декларация тамойилларига асосланиб, “Қозоғистон Республикасининг давлат мустақиллиги тўғрисида”ги Конституциявий қонун ниҳоят мамлакатнинг суверен ва мустақил давлат мақомини тасдиқлади.
Шундай экан, Республика куни мамлакатнинг чинакам мустақиллик сари дадил қадам қўйганининг асосий белгисидир.
1995-2001 йилларда бу кун миллий байрам сифатида нишонланди. Ўтган йили эса Давлат раҳбари байрамни қайта тиклаш ва Миллий байрам мақомини тиклаш тўғрисида қарор қабул қилди.
