Қозоғистонликлар 2025 йилда қандай мол-мулк солиғини тўлайди
Давлат жисмоний шахслар учун солиқни ҳисоблаб чиқади, бироқ бу ортиқча тўловларни олдини олиш учун мустақил равишда олдиндан амалга оширилиши мумкин, деб хабар беради Kazinform агентлиги мухбири.
Қозоғистондаги ҳар бирмулк эгаси солиқ тўлаши шарт. Бу нафақат қонун, балки инфратузилмани ривожлантириш ва жамоат мулкини ривожлантиришга қўшилаётган муҳим ҳиссадир.
Солиқ Қозоғистон ҳудудида жойлашган уй-жойлар, бинолар, ёзги уйлар, гаражлар, автотураргоҳлар ва бошқа иншоотлар, бинолар ва уларга мулк ҳуқуқи асосида тегишли бўлган ер участкаларидан ундирилади.
Жисмоний шахсларнинг мол-мулки солиғи прогрессив шкала бўйича ҳисобланади, бунда қийматнинг турли қисмлари турли ставкаларда солиққа тортилади. Мисол тариқасида, кадастр қиймати 30 миллион тенге бўлган квартира учун солиқни ҳисоблайлик.
Шуни таъкидлаш керакки, ҳисоб-китобда одатда бозор қийматидан 3-5 баравар паст бўлган мулкнинг кадастр қийматидан фойдаланилади. Катта шаҳарларда ва айниқса нуфузли ҳудудларда бозор қиймати янада юқори бўлади.
Яъни, бизнинг мисолимизда, бозорда бундай уй-жой 150 миллион тенгедан кам бўлмайди.
Дастлабки 2 миллион тенгега 0,05 фоиз, 2 миллиондан 4 миллионгача — 0,08 фоиз, 4 миллиондан 6 миллионгача — 0,1 фоиз, 6 миллиондан 8 миллионгача — 0,15 фоиз ва бошқалар солиққа тортилади. Тўлиқ ҳисоблаш учун 11 марта алоҳида ҳисоблашингиз ва турли миқдорлар учун солиқларни қўшишингиз керак, натижада биз 96 600 тенге (бозор қиймати 150 миллион тенге (кадастр - 30 миллион) бўлган квартира учун тахминий солиқ) оламиз.
Қулайлик учун мутахассислар ҳар бир янги қадам алоҳида ҳисоб-китобни талаб қилмайдиган усулдан фойдаланадилар, чунки олдинги тоифаларнинг йиғиндиси унга киритилган. Кадастр қийматини олишингиз ва уни жадвалга киритишингиз керак ("Қанча? Мулк солиғи ставкалари" банди).
Бизнинг ҳолатда, биз 10 миллионни 0,5% коэффициентга кўпайтирамиз (бу бизнинг харажатларимиз пастки чегарадан 20 миллион тенгедан ошиб кетади) ва бунга 46 600 тенге қўшамиз (бу 20миллион тенгегача бўлган солиқлар миқдори): (10 000 000 * 0,5%) + 46 600 = 96 600 тенге.
Кадастр қиймати нима вауни қандай ҳисоблаш мумкин eGov.kz порталига кириб, кадастр қийматини “Кўчмас мулкка рўйхатга олинган ҳуқуқлар (обременениях) тўғрисида маълумот олиш” хизмати орқали билиб олишингиз мумкин. Ёки кўчмас мулк гувоҳномасини сўрашда Давлат хизматлари марказида. Агар сизга расмий бозор баҳоси керак бўлса, Миллий баҳоловчилар палатасига ҳам мурожаат қилишингиз мумкин.
Ҳисоблаш учун мураккаб формула ҳам қўлланилади. Мулкнинг қиймати бир нечта коэффициентларни кўпайтириш йўли билан ҳисобланади. Бу турар-жой тоифасига қараб бир квадрат метрнинг асосий нархи; объектнинг фойдали майдони; жисмоний эскириш коэффициенти; функционал эскириш коэффициенти; районлаштириш коэффициенти; БҲМнинг ўзгариш коэффициенти.
Бир квадрат метрнинг асосий қиймати Қозоғистон Республикаси Солиқ кодексининг 529-моддаси билан тартибга солинади. Республика аҳамиятига молик шаҳарлар учун 60 000 тенге, вилоят марказлари учун 36 000, вилоят аҳамиятига эга шаҳарлар учун 12 000, аҳоли пунктлари 4 200 ва қишлоқлар учун 2 700 тенге этиб белгиланди.
Ким озод қилинган
Қозоғистонда бир уй учун мол-мулк солиғини тўлашдан озод қилинган фуқаролар тоифалари мавжуд. Булар Совет Иттифоқи Қаҳрамонлари, Социалистик Меҳнат Қаҳрамонлари, «Халық қаһарманы», «Қазақстанның Еңбек Ері» унвонлари билан тақдирланган шахслар; ногиронлар ва Улуғ Ватан уруши қатнашчилари; I ва II гуруҳ ногиронлари; пенсионерлар; кўп болали оналар «Алтын алқа» ёки «Күміс алқа» маржонлари билан тақдирландилар.
Имтиёзли тоифаларнинг тўлиқ рўйхати Солиқ кодексининг тегишли моддаларида кўрсатилган. Қолганларнинг ҳаммаси солиқни 1 октябргача тўлашлари керак (масалан, 2024 йил учун - 2025 йил 1октябргача).
