Қозоғистонда транспорт солиғи: қандай ҳисоблаш ва қанча тўлаш керак
Ҳозирча янгиланган Солиқ кодекси мавжуд бўлмаса-да, унга кўра эски автомобиллар эгалари учун ставкани пасайтириш режалаштирилган, биз одатдаги формула бўйича ҳисоблаймиз, деб хабар беради Kazinform.
Қозоғистон Республикаси Солиқ кодексининг 494-моддасига кўра, жисмоний шахслар транспорт воситалари учун солиқни 1 апрелдан кечиктирмай тўлашлари шарт. Шуни таъкидлаш керакки, миқдор тўғридан-тўғри БҲМга боғлиқ ва ўтган йил қиймати бўйича тўлашингиз керак бўлади - 3 692 тенге (ҳисобот йили 2024 йил деб ҳисобланади, яъни 2024 йил 1 январдан 31 декабргача бўлган давр учун солиқ тўлаймиз).
Қозоғистонда транспорт солиғи двигатель ҳажмига қараб ҳисобланади, чунки тўғридан-тўғри боғлиқлик мавжуд: ҳажм қанчалик катта бўлса, атмосферага зарарли моддаларнинг чиқарилиши шунчалик юқори бўлади. Бундай ёндашув автомобиль эгаларини янада экологик тоза транспорт воситаларини танлашга ундайди, атроф-муҳитга юкни камайтиради.
2013 йил 31 декабрдан кейин республикага олиб кирилаётган ёки унинг ҳудудида йиғилган катта двигателли автотранспорт воситаларига солиқ ставкаси оширилди. Бундан ташқари, ҳажми 1500 см3 дан ортиқ бўлган барча двигателлар учун солиқ миқдори транспорт воситаларининг градациясига кўра, пастки чегарадан ошиб кетган ҳар бир бирлик учун 7 тенгега ошади.
Келинг, енгил автомобиль транспорт воситаларига солиқни кўриб чиқайлик, чунки фуқароларнинг аксарияти ундан фойдаланадилар. Двигатель ҳажми 3000 см3 гача бўлган транспорт воситалари учун солиқ қуйидаги тарзда ҳисобланади: 1100 см3 гача - 1 БҲМ ёки 3 692 тенге. 1100 дан 1500 см3 гача - 2 БҲМ ёки 7 834 тенге.
1500 дан 2000 см3 гача бўлган двигателлар учун қўшимча тўлов мавжуд. Қатъий белгиланган солиқ суммаси 3 БҲМ ёки 11 076 тенге. Ушбу тоифадаги максимал рухсат этилган қўшимча тўлов 3 500 тенге (агар ҳажм 2000 бўлса, у ҳолда пастки чегара 500 бирликдан ошиб кетган бўлса - бу рақамни 7 тенгега кўпайтириш керак). Минимал тўлов чегараси 3 БҲМ + 7 тенге (1501 см3). Яъни, солиқ 11 083 тенгедан 14 576 тенгегача бўлади.
Двигатель ҳажми 2000 дан 2500 см3 гача бўлган автомобиллар 6 БҲМ ёки 22 152 тенге ва мумкин бўлган қўшимча ҳақ тўлайди. Солиқ 22 159 тенгедан 25 652 тенгегача бўлиб чиқди.
Агар сизда ҳажми 2500 дан 3000 см3 гача бўлган двигателингиз бўлса - 9 БҲМ ёки 33 228 тенге ва қўшимча тўлов. Ушбу тоифадаги юқори чегара 36 728 тенгега етиши мумкин.
2013 йил 31 декабргача ва ундан кейин импорт қилинган автомобиллар учун кейинги ҳисоб-китоблар бошқача бўлади.
Ушбу санадан олдин импорт қилинган ёки йиғилган автомобиллар учун солиқ ставкаси сезиларли даражада паст бўлади.
3000 дан 4000 см3 гача бўлган двигателлар учун бу миқдор 15 БҲМ ёки 55 380 тенгедан 62 380 тенгегача ўзгаради.
4000 см3 дан ортиқ - 117 БҲМ ёки 431 964 тенге ва ҳар доимгидек меъёрдан ортиқ ҳажмнинг ҳар бир бирлиги учун 7 тенге.
Импорт қилинган ёки ундан кейин йиғилган автомобиллар учун янада қаттиқроқ ставка қўлланилади.
Двигатель ҳажми 3000 дан 3200 см3 гача - 35 БҲМ ёки 129 220 тенге. 3201 дан 3500 см3 гача — 46 БҲМ ёки 169 832 тенге. 3501 дан 4000 см3 гача - 66 БҲМ ёки 243 672 тенге. 4001 дан 5000 см3 гача - 130 БҲМ ёки 479 960 тенге. 5001 ва ундан юқори - 200 БҲМ ёки 738 400 тенге. Ҳар бир бирлик учун пастки чегарадан ошиб кетиш ҳам бундай машиналар эгаларига 7 тенге қўшилади.
Келинг, мисол ёрдамида жорий схемани кўриб чиқайлик. Маълум бўлишича, двигатель ҳажми 1000 см³ бўлган автомобиль учун 3692 тенге тўлайсиз, 2000 см3 учун доимо 14576 тенге тўлайсиз - уни 2007 ёки 2020 йилда импорт қилинганидан қатъи назар. Двигатель ҳажми 1501 см3 бўлган, худди шу тоифада жойлашган, лекин пастки чегарадан ошмайдиган автомобиль учун солиқ 11 083 тенге бўлади.
2013 йил охиригача импорт қилинган 3500 см3 ҳажмли автомобиль учун 58 880 тенге, агар белгиланган санадан кейин олиб кирилган бўлса, 171 932 тенге тўлаш керак бўлади. Эски солиқни ҳисоблаш схемасида битта қўшимча см3 (яъни ҳажми 3501 см³ бўлган двигатель) бу миқдорни 58 887 тенгега айлантиради, янгисида (ҳисоб-китобнинг кейинги даражасига ўтяпсиз) бу миқдор 243 679 тенгени ташкил этади.
Қанча тўлашингиз кераклигини ҳисоблашнинг энг осон ва ишончли усули - Давлат даромадлари қўмитаси сайтидаги калькулятордан фойдаланиш. Ёки eGov.kz порталида топиш мумкин.
