Қозоғистонда пойга, кўпкари ва бошқа миллий спорт турлари қандай ривожланмоқда
ASTANA. Kazinform – 20 март - Қозоғистонда миллий спорт куни нишонланади, қозоғистонликлар ўртасида йил сайин қизиқиш ортиб бормоқда, деб хабар беради Kazinform агентлиги мухбири.
Бугунги кунда Қозоғистон ҳудудларида 11 миллий спорт турлари: ошиқ отиш, аудариспақ, пойга (“байге”), камондан отиш, ёмби отиш, қозоқ кураши, кўпкари (кўкпар), кураш, бургут билан ов қилиш, танга осиш, тўққизқумалақ каби ўйинлар ривожланмоқда.
Фақатгина 2024 йилда Туризм ва спорт вазирлиги томонидан Республика «Жаппай көкпар» федерациясининг аккредитацияси якунланиб, ушбу ўйин расман спорт турлари реестрига киритилди. Иштирокчилар хавфсизлигини таъминлаш учун расмий ўйин қоидалари ҳам ишлаб чиқилган.
“2024 йил якунига кўра, мамлакатимизда 660 минг нафардан ортиқ киши ёки жисмоний тарбия ва спорт билан шуғулланувчиларнинг 9,6 фоизи миллий спорт турлари билан мунтазам шуғулланмоқда”, - дейилади Спорт вазирлиги хабарида.
Уларни қўллаб-қувватлаш мақсадида ҳудудларда 15 та болалар ва ўсмирлар спорт мактаби, 17 та спорт клуби, 1 та спортни ривожлантириш дирекцияси фаолият кўрсатмоқда. Республика миқёсида терма жамоаларни тайёрлаш учун Миллий ва от спорти турлари маркази томонидан мувофиқлаштириш ишлари олиб борилмоқда.
Шунингдек, бугунги кунда Қозоғистонда Миллий спорт турлари ассоциацияси фаолият юритиб, унинг таркибига 10 та федерация киради: ошиқ отиш, аудариспақ, пойга (“байге”), камондан отиш, ёмби отиш, кўпкари (кўкпар), танга осиш, тўққизқумалақ. “Жекпе-жек”, “жаппай көкпар” ва қозоқ кураши бўйича республика федерациялари алоҳида ишлайди.
2024 йилда миллий спорт турларини ривожлантириш мақсадида маҳаллий ижро ҳокимияти органлари томонидан 3,1 миллиард тенге, республика бюджетидан эса 1,6 миллиард тенге миқдорида бюджет маблағлари ажратилди.
Бундан ташқари, айни пайтда вазирлик томонидан уларни устувор вазифалар қаторига киритиш, олимпия ва паралимпия спорт турлари қаторига тенглаштириш, шунингдек, уларни молиялаштириш масалаларига қаратилган қонун лойиҳаси ишлаб чиқилмоқда.
Мусобақалар
Мамлакатда ҳар йили миллий спорт турлари бўйича мингдан ортиқ турли даражадаги (халқародан қишлоқгача) мусобақалар ўтказилади. Ҳар тўрт йилда бир марта спортнинг миллий турлари фестивали, “Ақбидай” республика қишлоқ ўйинлари каби йирик тадбирлар ўтказилади.
2024 йилда вазирлик ЮНЕСКО ва ICESCO ишлари бўйича Қозоғистон Республикаси Миллий комиссияси билан биргаликда ЮНЕСКОнинг номоддий маданий мероси рўйхатига киритилган миллий спорт турларини (бургут билан ов қилиш, тўққизқумалақ, қозоқ кураши ва ошиқ отиш) сақлаш бўйича ҳисобот тузди.
Бундан ташқари, ушбу рўйхатни “салбұрын” и “тазы баулу” каби янги элементлар билан кенгайтириш ишлари олиб борилмоқда.
Бутунжаҳон кўчманчилар ўйинлари
2024 йил 8 сентябрдан 13 сентабргача Астана шаҳрида V Бутунжаҳон кўчманчилар ўйинлари бўлиб ўтди. Ўйинлар доирасида 89 давлатдан 2700 га яқин иштирокчи ва расмий шахслар етиб келди.
Ўйинларнинг спорт дастурига 21 та рақобатбардош спорт тури киритилган бўлиб, уларда 97 та медаллар жамланмаси ўзаро баҳслашди. Ўйинлар якунларига кўра, Қозоғистон терма жамоаси 43 та олтин, 32 та кумуш ва 37 та бронза медалини қўлга киритиб, умумжамоа ҳисобида биринчи ўринни эгаллади.
