Қозоғистонда нотариал хизмат қанча туради
ASTANA. Kazinform – Сўнгги уч йилда нотариал хизматлар нархи 28 фоизга ошди. Бу БҲМнинг ошиши билан бевосита боғлиқ, деб хабар беради Kazinform мухбири.
Илгари нотариал хизматлар нафақат мамлакат бўйлаб, балки бир ҳудудда ҳам турлича бўлган. Одамлар пулни тежашнинг самарали усулларини излай бошлайдилар. Бироқ 2012 йилда Қозоғистонда ягона тариф жорий этилди. Бу фуқароларга тенг имконият яратди. Шу билан бирга, ягона тариф аҳолига ўз харажатларини олдиндан режалаштириш ва ортиқча сарф-харажатларнинг олдини олиш имконини берди. Тўлов тизими ҳозирда БҲМ билан бевосита боғланган.
Нотариал идорада хизматлар нархига бир қанча омиллар таъсир қилади. Биринчидан, божхона тўловини тўлаш керак (ҚР Солиқ кодексининг 536-моддаси билан тартибга солинади). Иккинчидан, нотариал хизматлар нархи ҳуқуқий ва техник ("Нотариат тўғрисида"ги Қонуннинг 30-1-моддаси асосида тартибга солинади).
Ҳудудий нотариал палатаси маҳаллий хусусий нотариусларнинг хизматлари нархига таъсир кўрсата олмайди. Тариф фақат Қозоғистон Республикаси қонунчилиги ва Адлия вазирлиги томонидан тартибга солинади. Ҳужжатларни шошилинч қайта ишлаш учун қўшимча тўлов олинмайди. Улар фақат уй хизматларини кўрсатишда қўшимча ҳақ олишлари мумкин.
2022 йилда мамлакатда БҲМ 3 063 тенгени ташкил этди. Орадан бир йил ўтиб эса 3450 тенге бўлди. Ўтган йили 3692 тенге, 2025 йилда эса 3932 тенге бўлган. Шундай қилиб, жами нотариал харажатлар 6,5 фоизга ошди.
Ягона нотариал ахборот тизими 41 та банддан иборат. Шу доирада Қозоғистондаги хусусий нотариал идоралар ўз хизматларини таклиф қилмоқда. Биз энг машҳур хизматларнинг нархларини таққосладик. Кўчмас мулк, мерос, ишонч ва бошқа шахсий ҳужжатларни тайёрлаш харажатларини таққосладик.
Умумий хизмат тури - мулкни экспроприация қилиш. Бунга сотиб олиш ва сотиш, совға қилиш, алмашиш ва ижарага бериш киради. Ушбу хизматнинг нархи шаҳар ва қишлоқларда фарқ қилади. Шаҳардан уй сотиб олсангиз, нотариус учун 19 660 тенге, бож учун 27 524 тенге тўлайсиз. Жами 47 184 тенге бўлади. Қишлоқда бу хизмат 10 616 тенге туради. Мисол учун, агар сиз кўчмас мулкни қариндошингиз (бола, турмуш ўртоғи, ота-она, невара, ака ёки опа-сингил) номига ўтказсангиз, у икки баравар арзонга тушади. Хизмат нархи шаҳарда 27 524 тенге, қишлоқда 5 898 тенге.
Қозоғистонда мерос ҳуқуқи тўғрисидаги гувоҳноманинг нархи 15 728 тенге. Мулкдан фойдаланиш ва эгалик қилиш ҳуқуқи учун ишончномаларни тасдиқлаш нархи 9830 тенге. Сотиш ҳуқуқисиз автотранспорт воситаларидан фойдаланиш ва бошқариш ҳуқуқига ишончномаларни сертификатлаш - 7 864 тенге.
Васиятномани сертификатлаш хизмати - 11 796 тенге. Ҳужжатларнинг нотариал тасдиқланган нусхаларини бериш - 2 752 тенге.
Ҳужжатлардаги имзоларнинг тўғрилигини тасдиқлаш, шунингдек ҳужжатларни бир тилдан бошқа тилга таржима қилиш (ҳар бир ҳужжат учун) – 2083 тенге. Ҳужжатлар ва қимматли қоғозларни сақлаш учун сиз бир марталик 1966 тенге ва ойига 393 тенге йиғим тўлашингиз керак бўлади.
Нарх жисмоний шахслар учун алоҳида кўриб чиқилди. Юридик шахслар учун бу хизмат 50-70%, айрим турлари эса икки баробар қимматроқ.
