Қозоғистонда кўчмас мулк суғуртаси қанча туради

ASTANA. Kazinform – Қозоғистонда уйни ёнғин, зилзила, ўғирлик ва юқори қаватдаги қўшни томонидан сув тошқинидан суғурта қилиш мумкин. Kazinform мухбири суғурта полисини рўйхатдан ўтказиш вақтида ушбу хизматлар қанчага тушишини аниқлади.

сақтау
Коллаж: Kazinform; Midjourney

Суғурта сирлари

Кўпгина омиллар мулкни суғурталашга таъсир қилади. Ҳозирги вақтда суғурта тарифи (турли ҳудудлардаги бир компаниянинг нархи) бутун мамлакат бўйлаб бир хил. Суғурталовчилар мулкнинг бозор қийматининг 0,1% дан 0,35% гача бўлган нархларни таклиф қилишади. Масалан, квартиранинг нархи 30 миллион тенге бўлса, суғурта компанияси ўз хизматлари учун йилига 24-90 минг тенге тўлов сўрайди.

Суғурта тарифлари баъзан минтақага қараб фарқ қилади. Айниқса, табиий шароитларнинг таъсири жуда катта. Улар орасида вақти-вақти билан зилзилалар қайд қилинадиган Алматида юқорироқ тариф таклиф этилади. Шу билан бирга, суғурта полисининг ставкаси бевосита кўчмас мулк бозоридаги нархга боғлиқ. Уй қанчалик қиммат бўлса, суғурта ставкаси шунчалик юқори бўлади. Шу билан бирга, уйнинг қурилган йили, нимадан ясалганлиги, замин ва уйнинг умумий ҳолати ҳисобга олинади.

Географик жойлашув асосий омил ҳисобланади. Зилзилалар билан бир қаторда сув тошқини ҳам суғурта компанияси томонидан тақдим этилаётган хизматлар турига киради. Суғурта компаниялари ёнғин, ўғирлик, табиий офатлар ва бошқа хавфли ҳодисаларга қарши маслаҳат беради. Хавф зонасидаги тариф мос равишда юқорироқ бўлади. Шу билан бирга, франшиза ҳам таъсир қилади. У ерда суғурталанган шахс ихтиёрий равишда пул тўлайди.

Ушбу йўналиш алоҳида кўриб чиқилиши керак. Суғурта қилдирувчи суғурта компаниясининг зарарларининг бир қисмини тўлайди. Франшиза миқдори суғурта полисининг нархига боғлиқ. Чегирма қанча кўп бўлса, суғурта нархи шунчалик паст бўлади. Мисол учун, агар чегирма суғурта суммасининг 0,5 фоизини ташкил этса (20 миллион тенгелик квартира учун 100 минг тенге), сиз тўловни фақат сизнинг йўқотишларингиз чегирмалардан ошиб кетган тақдирда олишингиз мумкин. Унинг камчиликлари ҳам бор.

Франшиза

Франшиза шартсиз ва шартли бўлиб бўлинади. Биринчи ҳолда, суғурта компанияси зарарнинг фарқини ва чегириб ташлашни, иккинчи ҳолда, зарарнинг тўлиқ қопланишини тўлайди. Агар сизнинг харажатларингиз 300 минг тенге бўлса ва франшиза 100 минг тенгега белгиланган бўлса, компания фақат фарқни тўлайди, яъни 200 минг тенге. Шартли франшизада эса зарар тўлиқ қопланади, яъни 300 000 тенге тўланади. Бироқ, ҳар икки ҳолатда ҳам 99 минг тенгенинг зарари қопланмайди.

Шунинг учун, сиёсатни танлаётганда, чегирма қанча юқори бўлса, суғурта нархи арзонроқ бўлишини унутмаслик керак. Аммо агар франшиза қиммат бўлса, йўқотиш учун товон кўпроқ бўлади.

Юқори чегирма қачон самарали бўлади? Биринчидан, агар сиз кичик йўқотишларни ўзингиз қоплашингиз мумкин бўлса (масалан, кичик сув тошқини). Улар орасида, агар сиз суғурта нархини пасайтирмоқчи бўлсангиз, сизнинг квартирангиз янги ва бахтсиз ҳодисаларга чидамли бўлса, самаралироқ ҳисобланади.

Агар сизнинг мулкингиз қиммат бўлса, кичик табиий офат ҳам катта маблағ талаб қилса, уйингиз қувурлари эски бўлса, зилзила ёки сув тошқини пайтида бузилиш хавфи юқори бўлса, квартирангизда ипотека бўлса, франшизани рад қилиш яхшироқдир.

Тўлиқ маълумот олиш учун бир нечта суғурта компанияларига мурожаат қилиш ва тарифларни солиштириш тавсия этилади. Ўша пайтда сиз самарали фикрларни муҳокама қилишингиз ва қарор қабул қилишингиз мумкин. Шу билан бирга, суғурта компаниялари сайт орқали онлайн калькулятор хизматини ҳам таклиф қилишади.

тұрғын үйді сақтандыру құны
Инфографика: Kazinform

Хизмат қанча туради?

Суғурта полиси ставкасини билиш учун аввало ҳудудларда уй-жой нархини аниқлаш яхшироқдир. Бунинг учун krisha.kz сайтига кириб, 2025 йилда квартира майдонининг ўртача квадрат метри неча тенгега тушишини аниқладик. У 80 квадрат метрлик уч хонали квартиранинг нархига асосланади. Бу ерда квартира қийматининг 0,2% суғурта тури сифатида танланган (барча рисклардан ҳимояланиш, паст ставка ва франшиза йўқлиги).

Қозоғистонда квартира суғуртаси нархи Алмати ва Астанада юқори. Астанада полис йилига 82 минг тенге (ойига 6833 тенге) туради. Алматида биз танлаган суғурта полиси эса йилига 119,2 минг тенге (ойига 9933 тенге) туради. Бироқ, сейсмик хавфли ҳудудда бу тариф янада юқори бўлиши мумкин.

Квартира нархи юқори бўлгани учун суғурта тарифи Чимкент (йилига 69,2 минг тенге, ойига 5 767 тенге), Атирау (йилига 64 минг тенге, ойига 5 767 тенге), Қонаев ва Петропавл шаҳарларида (йилига 61,4 минг тенге, ойига 5 117 тенге), Ўскеменда (йилига 61,2 минг тенге, ойига 5 100 тенге) ҳисобланган.

Қостанайда полис нархи йилига 60,4 минг тенге, ойига эса 5033 тенге. Ақтауда йилига 60,2 минг танга, ойига 5 017 тенге, Қарағандида йилига 59,6 минг танга, ойига 4 967 тенге, Павлодарда йилига 59,2 минг танга, ойига 4 933 тенге, Семейда 57, 6 минг тенге, ойига 4800 тенге ва Жезқазғанда йилига 56,4 минг тенге, ойига 4700 тенге бўлиб турибди.

Энг арзон суғурта тарифлари қаторида Орал шаҳри турибди. Бу ерда яшовчилар йилига 52 400 тенге тўлайди, бу ойига 4 367 тенге дегани. Туркистонда бироз арзонроқ. Бу ерда йилига 52 минг тенге ҳисоблаб чиқилади. Бу ойига 4333 тенгедан келади. Кўкшетауда яшовчилар ойига 4217 тенгедан йилига 50600 тенге тўлашлари мумкин. Толдиқўрғондаги квартиранинг бозор нархини ҳисобга олсак, йилига 49 800 тенге тўланади. Бу ойига 4150 тенге дегани.

Кучли учликдан Ақтўбе шаҳри жой олган. Бу эрда 80 квадрат метрлик 3 хонали квартира учун суғурта нархи 48,4 минг тенге. Ойига ҳисобланган 4033 тенге бўлади. Таразда сиз полис учун йилига 48 000 тенге тўлашингиз керак бўлади. Ойига 4 минг тенге ҳисоблаб чиқилади. Энг арзон суғурта полиси Қизилўрда шаҳрида мавжуд. Бу ерда йилига 39 минг тенге, ойига 3250 танга тўланади.

Сўнгги хабарлар