Қозоғистон Ўзбекистоннинг гуллаб-яшнашидан манфаатдор – Ташқи ишлар вазирлари Хивада учрашди
XIVA. Kazinform – Ўзбекистоннинг Хива шаҳрида Қозоғистон Республикаси ва Ўзбекистон Республикаси Ташқи ишлар вазирлари кенгашининг биринчи мажлиси бўлиб ўтди. Икки давлат президентлари ташаббуси билан ташкил этилган мазкур кенгаш икки давлат ўртасидаги барча масалаларни ҳар томонлама кўриб чиқиш имконини берувчи принципиал жиҳатдан янги форматдир.
Қозоғистон Республикаси Бош вазири ўринбосари – Ташқи ишлар вазири Мурат Нуртилеуни аэропортда Ўзбекистон Республикаси Ташқи ишлар вазири Бахтиёр Саидов кутиб олди. Қозоғистон вазири ҳамкасбларини яқинлашиб келаётган Наврўз байрами билан табриклаб, илк учрашув Марказий Осиёнинг маданий мероси бўлган ва жаҳон сайёҳлари эътиборини тортаётган қадимий Хивада ўтказилгани учун миннатдорлик билдирди.
“Қозоғистон ва Ўзбекистонни кўп асрлик дўстлик, маданий-маънавий алоқалар боғлаб туради. Энди биз нафақат қардош ва яқин қўшнилар, балки умумий фаровонлик йўлидан қатъий бораётган стратегик ҳамкор ва иттифоқчилармиз. Қозоғистон Ўзбекистоннинг гуллаб-яшнашидан чин дилдан манфаатдор ва мамлакатнинг ҳурматли раҳбари Шавкат Мирзиёев раҳбарлигидаги давлат тараққиёти йўналишига улкан муваффақиятлар тилайди. Биз биргаликдаги саъй-ҳаракатларимиз билан минтақамизда тинчлик, ишонч ва фаровонлик ҳудудини яратмоқдамиз. Шу муносабат билан бизни БМТнинг Марказий Осиё ва Афғонистон учун Барқарор ривожланиш мақсадлари бўйича минтақавий хабини ташкил этиш тўғрисидаги резолюция ҳаммуаллифлари сифатида қўллаб-қувватлаган ўзбекистонлик дўстларимизга самимий миннатдорчилигимизни билдирамиз”, – деди Қозоғистон Ташқи ишлар вазири Мурат Нуртилеу.
Вазирнинг сўзларига кўра, Қозоғистон-Ўзбекистон муносабатлари икки томонлама ҳамкорликнинг барча жабҳаларида мисли кўрилмаган юксак даражага кўтарилган. 2022 йил декабрь ойида Қозоғистон Президенти Қасим-Жомарт Тоқаевнинг Тошкентга давлат ташрифи чоғида Иттифоқ муносабатлари ва давлат чегарасини демаркация қилиш бўйича тарихий шартномалар имзоланган эди.
Ўтган йили Ўзбекистон Президенти Шавкат Мирзиёевнинг Астана шаҳрига давлат ташрифи доирасида Давлатлараро Олий кенгашнинг биринчи йиғилиши бўлиб ўтди ва 10 йиллик стратегик шериклик ва иттифоқчилик дастури тасдиқланди.
Йил бошида Ўзбекистон аҳолиси 37 миллиондан ошди. Бу Қозоғистон учун фойдали бозор. Ўтган йили икки давлат ўртасидаги товар айирбошлаш ҳажми 4 миллиард доллардан ошди. Мақсад бу кўрсаткични 10 миллиард долларга етказиш. Қозоғистон Ўзбекистонга асосан буғдой, металл, нефть маҳсулотлари ва автомобилларни экспорт қилади. Ўзбекистондан Қозоғистонга автомобиллар, мева-сабзавотлар, ғишт, кафель, азотли ўғитлар келади.
Сармоявий ҳамкорлик ҳам кенгаймоқда. Ўтган йилги рақамларга кўра, Қозоғистон Ўзбекистонга 93,9 миллион доллар, Ўзбекистон эса Қозоғистонга 14,3 миллион доллар сармоя киритган.
Икки мамлакат ўртасида маданий-гуманитар соҳадаги ҳамкорлик жадал ривожланмоқда. Мазкур учрашувнинг туркий халқларнинг бош байрами – Наврўз байрами арафасида ўтказилиши рамзий маънога эга. Вазирлар очиқ осмон остидаги музей – «Ичон қалъа»га ташриф буюришди. Минг йиллар давомида турли цивилизациялар боши бўлган Хива бугун ўзининг минг ранг-баранглиги билан сайёҳлар учун жозибали асосий манзилга айланган.
Томонлар икки томонлама ва халқаро ташкилотлар доирасидаги ўзаро муносабатларнинг долзарб масалаларини муҳокама қилдилар. Савдо-иқтисодий ва сармоявий ҳамкорликни ривожлантириш, сув-энергетика, саноат, шунингдек, транспорт коммуникацияларини ривожлантириш каби муҳим йўналишлар ҳам эътибордан четда қолмади.
Саноат вазири ўринбосари Иран Шарханнинг айтишича, икки давлат ўртасида саноат соҳасида 78 та лойиҳа амалга оширилмоқда.
“Улар орасида бугунги кунга қадар қиймати қарийб 220 миллион долларлик 12 та объект ишга туширилди. Мазкур лойиҳалар бўйича бир қанча саволлар, муаммоли масалалар муҳокама қилинди ва айрим ечимлар топилди. Яна бир таъкидлаш жоизки, биз икки давлат геологиясини ривожлантириш бўйича бир қанча қарорларга келдик. Шу билан бирга, саноат кооперацияси яхши самаралар беришига шубҳамиз йўқ. Қолган лойиҳалар 2028-2030 йилларда тўлиқ амалга оширилади. Масалан, Жамбил вилоятидаги 160 миллион долларлик «Азия проф металл» йирик лойиҳа бўлиб, 2028 йилда ишга туширилади”, – деди Иран Шархан.
Қозоғистон-Ўзбекистон чегарасида йирик транспорт-логистика марказини қуриш ҳам режалаштирилмоқда. Шубҳасиз, бу транзит-транспорт салоҳиятини оширади ва юк ташишни кучайтиришга замин яратади — Хитойдан Европага Ўзбекистон орқали, шунингдек, Афғонистон, Покистон ва Ҳиндистонга юк ташиш янада самаралироқ бўлади. Бугун ер ажратиш, қурилиш ишлари ва лойиҳа-смета ҳужжатларини ишлаб чиқиш бўйича қарор имзоланди. Ҳозир тўғридан-тўғри қурилиш ишлари бошланди.
Йиғилиш якунида вазирлар томонидан имзоланган баённомада эришилган барча келишувлар ва аниқ вазифалар ўрин олган. Ўзбекистон ушбу протоколнинг амалга оширилиши, шубҳасиз, икки томонлама муносабатларни янада чуқурлаштиришини таъкидлади.
“Бугунги кунда мамлакатларимиз ўртасида жиддий муаммолар йўқ. Фақат катта истиқболлар бор. Албатта, кун тартибида масалалар борки, муносабатларимиз қанчалик чуқур ва ишончли бўлса, шунча кўп лойиҳаларни амалга оширамиз. Қозоғистон бизнинг асосий савдо-иқтисодий шерикларимиздан биридир. Бизда мукаммал алоқа, ҳамкорлик ва хавфсизлик ришталари мавжуд. Бу жуда муҳим. Чунки хавфсизлик соҳасида бундай даражадаги ҳамкорликни фақат ҳақиқий дўстлар ўртасида йўлга қўйиш мумкин”, – Ўзбекистон Республикаси Ташқи ишлар вазири ўринбосари Бобур Усмонов.
Вазирлар кенгашининг навбатдаги йиғилиши август ойида Қозоғистоннинг Бурабай шаҳрида бўлиб ўтади.
Эслатиб ўтамиз, ҚР Парламенти Сенати Қозоғистон ва Ўзбекистон ўртасидаги савдо алоқаларини мустаҳкамловчи ҳужжатни маъқуллаган эди.
