Қозоғистон Миллий банки базавий ставкани 15,25 фоизга оширди

ASTANA. Kazinform – Қозоғистон Республикаси Миллий банкининг Пул-кредит сиёсати қўмитаси базавий ставкани +/- 1 ф.п коридорни йиллик 15,25% даражасида белгилаш тўғрисида қарор қабул қилди.

Қарор янгиланган прогнозлар ва инфляция рисклари балансини баҳолашни инобатга олган ҳолда қабул қилинди, деб хабар қилди Миллий банк матбуот хизмати.

Октябрь ойида Қозоғистонда йиллик инфляция 8,5 фоизга ошган.

Бу тартибга солинадиган хизматлар нархининг сезиларли даражада ошиши ва “Инвестицияга тариф” дастурини амалга ошириш доирасида тенгенинг заифлашиши туфайли содир бўлмоқда. Бундан ташқари, инфляциянинг барқарор қисми ҳам ортиб бормоқда. Ички талабнинг юқорилиги шароитида ноозиқ-овқат товарлари ва бозор хизматлари нархларининг ошиши инфляциянинг тезлашишига ёрдам берди. Иқтисодиётда инфляцияга қарши босим бюджетнинг даромадлар қисми бажарилмаганлиги сабабли амалга оширилаётган фискал рағбатлантириш ҳисобига сақланиб қолмоқда. Октябрь ойида аҳолининг инфляцион кутилмалари пасайди, лекин ўзгарувчанлигича қолди.

Глобал инфляция одатда секинлашмоқда. Бу ташқи пул талабларининг босқичма-босқич юмшатилишига, жумладан, меҳнат бозори конъюнктурасининг барқарорлашувига ва ривожланган иқтисодиётларда ишбилармонлик фаоллигининг секинлашишига олиб келади. Бироқ, сўнгги ойларда ташқи инфляция босими ортиб бормоқда. Бу озиқ-овқат маҳсулотларининг жаҳон нархларининг ошиши, Россияда инфляциянинг ошиши ва валюта курсининг сезиларли ўзгариши билан боғлиқ. Молиявий бозорлар сезиларли даражада ўзгарувчанликни бошдан кечирмоқда, бу эса ноаниқлик ва инфляцион кутилмаларнинг кучайишига олиб келиши мумкин.

Базавий сценарийда Brent нефтининг нархи прогноз даври охирига келиб бир баррел учун ўртача 70 долларгача пасайтириш кўриб чиқилди. Сценарий шартлари реал нархлар динамикаси, Хитой тарафидан талабнинг пасайиши, жаҳон иқтисодиётининг секинлашиши ва Шимолий ва Жанубий Америкада ишлаб чиқариш ҳажмининг ошиши ҳисобга олинган ҳолда шакллантирилади.

2024 йил учун башорат қилинган инфляция 8-9 фоизгача аниқланди. 2025 йил учун прогноз 6,5-8,5 фоизгача, 2026 йил учун прогноз эса 5,5-7,5 фоизгача қайта кўриб чиқилди. 2026 йилда инфляциянинг барқарор қисми 5 фоизга яқинлашади. Бош инфляция 2027 йилда мақсадли даражага яқин бўлиб қолиши кутилмоқда. Келгуси йиллар учун инфляция прогнозининг юқори бўлиши фискал рағбатлантиришнинг кенгайиши, уй-жой коммунал хўжалиги (УКХ) ислоҳотларининг давом этиши, валюта курсининг заифлашиши, ташқи инфляция таъсирининг кучайиши билан боғлиқ. Инфляция прогнозининг рисклари ички талаб томонидан босимнинг кучайиши, ташқи инфляциянинг тезлашиши ва инфляция кутилмаларининг ошиши билан боғлиқ. Шу билан бирга, давлат молиясини барқарорлаштириш воситаларига нисбатан ноаниқлик сақланиб қолмоқда. Тартибга солинадиган нархлар ва тарифларнинг янада ўсиши, унинг суръати ва муддатлари прогноз учун жиддий хавф бўлиб қолмоқда.

Қозоғистоннинг 2024 йилга мўлжалланган иқтисодий ўсиши 4-4,5 фоиз даражасида белгиланди. 2025 ва 2026 йиллар учун прогноз мос равишда 4,5-5,5% ва 4,6-5,6% гача қайта кўриб чиқилди. Пастроқ прогнозлар нефть нархининг паст сценарийси ва ўртача ташқи талаб билан боғлиқ. Миллий банкнинг ҳисоб-китобларига кўра, прогноз даврида иқтисодиёт ички таклиф имкониятларидан ошиб кетадиган талабнинг кенгайиши ҳисобига ўсади. Бу доимий равишда инфляцияга қарши босимни келтириб чиқаради.

Валюта курсининг заифлашиши, инфляциянинг ошиши ҳисобига реал фоиз ставкаларининг пасайиши, шунингдек, унинг келгуси йиллар учун прогнозларининг ошиши фонида ялпи пул-кредит шартлари юмшаб кетди. Молиявий бозорлардаги ўзгарувчанликнинг кучайиши билан бир қаторда, бу базавий ставкани оширишни талаб қилди. Молия ва энергетика бозорларидаги ўзгарувчанликни ҳисобга олган ҳолда, Қўмита инфляцияни янада барқарор пасайиш траекториясига қайтариш ва 5 фоизлик кўрсаткичга эришиш учун яқин муддатда қўшимча пул-кредит сиёсатини кучайтириш заруратини диққат билан кузатиб боради.

Қабул қилинган қарор омиллари ва прогнозлари ҳақидаги энг батафсил маълумотлар 2024 йил 9 декабрда Миллий банкнинг расмий веб-сайтида Пул-кредит сиёсати тўғрисидаги ҳисоботда тақдим этилади.

Қозоғистон Республикаси Миллий банки Пул-кредит сиёсати қўмитасининг базавий ставка бўйича навбатдаги режалаштирилган қарори 2025 йил 17 январь куни Астана вақти билан соат 12:00 да эълон қилинади.

Бунгача доллар, евро ва рубл курсини эълон қилган эдик.