Европаликларнинг тинчлик ва хавфсизликка интилиши кучайди
BRUSSELS. Kazinform - Европарламентнинг 2025 йил қиш даври учун Eurobarometer сўрови эълон қилинди, унда Европа Иттифоқи фуқаролари тинчлик ва хавфсизлик бўйича юқори талаблар билдирилгани қайд этилди, деб хабар беради Кazinform агентлиги мухбири.
Европа Иттифоқи бўйлаб ўтказилган сўров натижаларига кўра, Европа Иттифоқи фуқароларининг 66 фоизи Иттифоқ уларни глобал инқироз ва хавфсизлик хавфларидан ҳимоя қилишда кўпроқ рол ўйнашини хоҳлайди. Бу фикр, айниқса, сўровда қатнашган ёш респондентлар орасида кучли. Миллий даражада, Швецияда 87% дан Руминияда 47% ва Полшада 44% гача бўлган респондентлар Европа Иттифоқи ролининг кучайишини хоҳлайдилар.
Европа Иттифоқи фуқароларининг деярли тўртдан уч қисми (74%) ўз мамлакатлари Европа Иттифоқига аъзо бўлишдан фойда кўрган деб ҳисоблайди. Бу 1983 йилдаги биринчи саволидан буён Eurobarometer сўровида қайд этилган энг юқори натижадир. Ҳозирги контекстга мувофиқ, респондентлар Европа Иттифоқининг тинчликни сақлаш ва хавфсизликни мустаҳкамлашга қўшган ҳиссасини (35%) аъзоликни фойдали деб ҳисоблашининг асосий сабаби сифатида кўрсатадилар.
Шунингдек, Европа Иттифоқи фуқаролари ўртасида Европа Иттифоқига аъзо давлатлар жорий глобал муаммоларга (89%) қарши туриш учун кўпроқ бирдам бўлишлари кераклиги ва Европа Иттифоқи олдидаги муаммоларни ҳал қилиш учун кўпроқ ресурсларга муҳтожлиги (76%) ҳақида кенг келишув мавжуд.
Фуқаролар Европа Иттифоқидан хавфсизликни мустаҳкамлаш ва рақобатбардошликни оширишни кутмоқда
Тез ўзгарувчан геосиёсий муҳитда мудофаа ва хавфсизлик (36%) ва рақобатбардошлик, иқтисодиёт ва саноат (32%) Европа Иттифоқи дунёдаги ўз мавқеини мустаҳкамлаш учун энг кўп эътибор қаратиши лозим бўлган соҳалар сифатида белгиланган. Булар, шунингдек, ўтган ҳафтада бўлиб ўтган Европа Кенгашида юқори баҳоланган мавзулар бўлиб, ўшанда парламент президенти тезроқ ҳаракат қилиш ва дадилроқ амбицияларга чақирган эди. Мудофаа ва хавфсизлик бўйича натижалар 2024 йилнинг февраль/март ойларига нисбатан барқарор бўлган бўлса-да, рақобатбардошлик, иқтисодиёт ва саноат бўйича натижалар беш поғонага кўтарилди. Бу икки соҳадан кейин энергетик мустақиллик (27%), озиқ-овқат хавфсизлиги ва қишлоқ хўжалиги (25%), таълим ва тадқиқот (23%).
Фуқаролар Европарламент устувор деб кўришни истаган мавзулар ҳақида гап кетганда, иқтисодиёт ва хавфсизлик масалалари ҳам биринчи ўринга чиқади. Ҳар ўн европаликдан тўрттаси инфляция, нархлар ўсиши ва яшаш нархи (43%), Европа Иттифоқининг мудофаа ва хавфсизлиги (31%), қашшоқлик ва ижтимоий четланишга қарши кураш (31%), иқтисодиётни қўллаб-қувватлаш ва янги иш ўринлари яратиш (29%) ҳақида гапиради. Инфляция, нархларнинг кўтарилиши ва яшаш нархи барча ёш гуруҳлари учун устувор йўналиш бўлиб, энг юқори чўққилари Португалия (57%), Франция (56%), Словакия (56%), Хорватия (54%) ва Эстонияда (54%).
Европарламентнинг олдинги сўрови шуни кўрсатдики, инфляция ва яшаш нархи сўнгги Европа сайловларида ҳаракатлантирувчи куч сифатида аллақачон катта рол ўйнаган ва иқтисодий вазият кўплаб европаликларни ташвишга солмоқда. Учдан бир қисми (33%) кейинги беш йил ичида турмуш даражаси пасайишини кутмоқда, бу 2024 йилнинг июнь-июль ойларига нисбатан етти поғона юқори. Бу француз респондентларининг 53 фоизига (+8%) ва немисларнинг 47 фоизига (+15%) тегишли.
Тинчлик ва демократия Европа Иттифоқининг асосий қадриятлари бўлиб қолмоқда
Европаликлар Европарламент ҳимоя қилишини истаган қадриятларни кўриб чиқсак, тинчлик (45%), демократия (32%) ва Европа Иттифоқи ва бутун дунёда (22%) инсон ҳуқуқларини ҳимоя қилиш рўйхатда биринчи ўринда туради. Ушбу савол бўйича натижалар барқарор бўлиб, фуқароларнинг Европа Иттифоқининг асосий қадриятлари ва тамойилларини кучли қўллаб-қувватлашини таъкидлади.
Европарламент раҳбари Роберта Метсола шундай деди: "Европаликларнинг учдан икки қисми Европа Иттифоқи уларни ҳимоя қилишда катта рол ўйнашини истайди. Бу биз жавоб берадиган ҳаракатларга аниқ чақириқ. Европа кучайиши лозим, шунда фуқароларимиз ўзларини хавфсизроқ ҳис қилишади. Европа Парламенти илгари сурилган ҳар бир таклиф етарлича дадил ва амбицияга эга бўлишини таъминлайди".
Муаллиф: Арнур Раҳимбеков
