Эронда аёлларнинг ҳижоб кийишини назорат қилувчи полиция ўз ишини қайта бошлади

Якшанба куни Эроннинг одатий диний полицияси исломий либос кийган, жумладан, ҳижоб кийган аёлларни кузатиш учун кўчаларни патрул қила бошлади.
Махса Амини исмли ёш қиз ҳибсга олиниб, ҳижоб ўрамагани учун полиция томонидан калтакланган ва ўлдирилганидан кейин атиги 10 ой ўтиб патруль қайта тикланяпти.
Унинг ўлими бутун мамлакат бўйлаб оммавий норозиликка сабаб бўлди ва патруль вақтинча тўхтатилди.
Махса Аминий вафотидан кейин мамлакатнинг барча ҳудудларида кўплаб иш ташлашлар бўлиб ўтди, бироқ бутун аҳоли уларга оммавий равишда қўшилмаган.
Ўтган сентябрь ойидан бери Эрон ўз тарихидаги энг узоқ давом этган фуқаролик тартибсизликларидан бирини бошдан кечирди.
Расмийлар «Амини юрак хуружидан вафот этди» деган ҳулосасини ўзгартирмади. Аммо кўпчилик эронликлар бунга ишонмади.
Расмийлар режимни ўзгартириш ва дунёвий демократияга чақирган намойишчиларни шафқатсизларча бостиришди.
Инсон ҳуқуқлари ташкилотларига кўра, 500 дан ортиқ намойишчи ҳалок бўлган, улардан 70 нафари вояга етмаганлар. 20 мингга яқин одам ҳибсга олинган.
Эроннинг расмий статистик маълумотларига кўра, 200 киши, жумладан хавфсизлик ходимлари ҳам ҳалок бўлган. Расмий версияга кўра, ғалаённи хорижий разведка идоралари қўзғатган.
Шариатга асосланган Эрон қонунларига кўра, аёллар сочларини ҳижоб (рўмол) билан ўрашлари ва таналарини яшириш учун узун ва кенг кийим кийишлари керак.
Божхона полицияси зиммасига ушбу қоидаларни татбиқ этиш ва шунга яраша кийинмаган аёлларни ҳибсга олиш вазифаси юклатилган.
«Патруль вақтида зобитлар биринчи навбатда қоидага амал қилмаган аёлларни огоҳлантиради», – деди полиция вакили Саид Монтазеролмахди. «Агар улар буйруққа бўйсунмаса, полиция судга мурожаат қилиши мумкин».
Намойишлар бостирилиб, уларда қатнашганларнинг бир қисми қатл этилганига қарамай, кўплаб аёллар ҳижоб кийишни бутунлай тўхтатдилар.
Бу 1979 йилги инқилобдан кейин Эронда диний ҳокимиятга қилинган энг катта муаммо бўлди.
Ижтимоий тармоқларда эълон қилинган видеолар Эрон кўчаларида ҳижобсиз аёллар кўпайиб бораётганининг яққол далили.
Унга жавобан Эрон ҳукумати исломий кийиниш қоидаларини бузганларга нисбатан жазони кучайтирди, жумладан, ҳижоб қонунига амал қилмайдиган корхоналарни мажбурий ёпиши мумкин.
Мамлакатда ҳали ҳам консерватив одамлар кўп.
Масалан, шу йил бошида кассада навбатда турган икки аёлнинг бошига айрон қуяётган эркак тасвирланган видео интернетга тарқалди.
Иккаласининг ҳам бошида рўмол йўқ эди.
Уларга ҳужум қилган эркакни сотувчи дўкондан итариб чиқариб юборган.
Мизан адлия агентлигига кўра, иккала аёл ҳам рўмолсиз омма олдига чиққани учун ҳибсга олинган, дўкон эгаси эса қонунга бўйсуниши кераклиги ҳақида огоҳлантирилган.
Эркак ҳужумчи ҳам «жамоат тартибини бузганлик» учун ҳибсга олинган.
Революциядан кейин Эронда ахлоқий полициянинг турли шакллари пайдо бўлди. Урф-одат патрули ўз фаолиятини 2006 йилда бошлаган.
Қўшинда қанча эркак ва аёл ишлаётгани номаълум, аммо улар қурол олиб юриш учун рухсатномага эга ва қўлга олинганларни қамоққа олишлари мумкин.