ЕОИИ давлатлари Эрон билан эркин савдо шартномасини имзоладилар
2023 йил 25 декабрь куни Санкт-Петербургдаги Олий Евроосиё иқтисодий кенгаши майдонида бир томондан Евроосиё иқтисодий иттифоқи ва унга аъзо давлатлар, иккинчи томондан Эрон Ислом Республикаси ўртасида эркин савдо шартномаси имзоланди, деб хабар беради Каzinform ҚР Савдо ва интеграция вазирлигига таяниб.
Шартнома кенг турдаги товарлар учун 90% дан ортиқ божсиз савдони таъминлайди.
Божсиз савдо режимини таъминлаш Қозоғистоннинг қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари ҳам, саноат товарлари ҳам Эрон бозорига кириши учун қулай шарт-шароитлар яратади. Қозоғистон донини божхона квоталари доирасида Эронга кафолатланган божсиз етказиб бериш имкониятларига алоҳида эътибор қаратилмоқда.
Битим имтиёзли савдо режимини ўрнатишдан ташқари, ҳимоя чораларини қўллаш, техник тўсиқлар соҳасида ҳамкорлик қилиш, санитария ва фитосанитария чоралари, божхона ҳамкорлиги, товарларнинг келиб чиқишини аниқлаш қоидалари, низоларни ҳал этиш каби савдо соҳаларини тартибга солади.
Бундан ташқари, шартномада давлат харидлари соҳасида шаффофликни таъминлаш бўйича келишувлар, шунингдек, ўзаро манфаатли йўналишларда, жумладан, транспорт-логистика соҳасига алоҳида эътибор қаратилаётган соҳаларда соҳавий ҳамкорликни ривожлантириш бўйича келишувлар назарда тутилган.
Битим доирасида тўлақонли имтиёзли савдо режимини шакллантириш ва кенг кўламли масалаларни тартибга солиш ўзаро савдонинг фойдаланилмаётган салоҳиятини рўёбга чиқариш ва Қозоғистон ва Эрон ўртасидаги савдо-иқтисодий муносабатларни сифатли даражага етказиш имконини беради.
Қайд этиш жоизки, Эрон 85 миллиондан ортиқ аҳолига эга йирик ва истиқболли бозор бўлиб, Форс кўрфазининг ривожланган инфратузилмаси билан муҳим транзит салоҳиятига ҳам эга. Битим “Шимол-Жануб” транспорт коридорини ривожлантириш йўлида муҳим қадам бўлади, хусусан, иқтисодиётнинг турли тармоқларида йирик қўшма лойиҳаларни амалга ошириш учун зарур шарт-шароитлар яратади, ўзаро тўғридан-тўғри хорижий инвестициялар ҳажмини кўпайтиради, давлатлар ўртасидаги фаол иқтисодий ҳамкорликни оширади.
2022 йил якунларига кўра, Қозоғистон ва Эрон ўртасидаги товар айирбошлаш ҳажми 521,4 миллион АҚШ долларини ташкил этди, бу 2021 йилга нисбатан 18,3 фоизга кўпдир. Шу билан бирга, Қозоғистондан Эронга экспорт улуши ўтган йилга нисбатан 12,5 фоизга ошиб, 309,7 миллион АҚШ долларини ташкил этди. Эрондан Қозоғистонга импорт 211,7 миллион АҚШ долларини ташкил этди. Эрон билан ўзаро савдо ўсиш учун катта имкониятларга эга ва бу келишув уни амалга ошириш учун мўлжалланган.
