БРИКС, нефть ва газ соҳасидаги ҳамкорлик ҳақида – Конго Президенти Дени Сассу Нгессо билан эксклюзив интервью
ASTANA. Kazinform – Конго президенти Дени Сассу Нгессо Kazinform агентлиги мухбирига эксклюзив интервью берди.
– Шанхай ҳамкорлик ташкилотининг Астанадаги сўнгги саммитида Хитой раҳбари Си Цзиньпин Хитой Қозоғистоннинг БРИКСга қўшилишида қўллаб-қувватлашини айтди.
Сизнингча, Конго ва Қозоғистон ушбу Ассоциацияга қўшилишдан қандай фойда олиши мумкин?
– Аввало, кўп қутбли дунё учун деярли бир овоздан талабга айланган бундай умуминсоний онгнинг пайдо бўлишини олқишламоқчимиз. Бугунги дунёнинг воқеликлари 1945 йилдагидек эмас, иккинчи жаҳон уруши ғолиблари глобал бошқарувнинг асосий қоидаларини ишлаб чиққан ва ўрнатган пайтдагидек эмас. Ушбу қоидаларнинг аксарияти энди эскирган. Бугунги кунда улар инсониятнинг ўзига хос хусусиятлари билан "Глобал Жануб" деб аталадиган қисмини етарлича ҳисобга олмайдилар. Бунда биз тўлдиришимиз керак бўлган ҳақиқий тарихий бўшлиқ бор.
Шу нуқтаи назардан, сўнгги ўн йил ичида босқичма-босқич амалга оширилган БРИКС, аслида умумий ривожланиш муаммосига янада самарали ва адолатли глобал жавоб бўлишни мақсад қилган.
Йоханнесбургдаги сўнгги БРИКС саммитида иштирок этган Конго Республикаси ривожланаётган мамлакатлар учун бу инновацион ёндашувни қўллаб-қувватлайди.
Биз БРИКСни энг йирик БРИКС иқтисодиёти давлатлари – Хитой, Россия, Ҳиндистон, Жанубий Африка ва Бразилия, шунингдек, унинг янги аъзолари Эфиопия, Бирлашган Араб Амирликлари билан ўзаро манфаатли иқтисодий, савдо, сармоявий, технологик ва маданий-гуманитар ҳамкорлик майдони сифатида кўрамиз. Ҳар ҳолда, биз бу борада жуда жиддий ишлаяпмиз.
— Конго Африкадаги нефть ва газ соҳасида учинчи (Нигерия ва Анголадан кейин) йирик ўйинчи ҳисобланади. SNPC компанияси (Societe nationale des petroles du Congo, Конго миллий нефть компанияси) нефтни қайта ишлаш ва нефть кимёсини ишлаб чиқариш ва ривожлантириш соҳасида кўплаб халқаро компаниялар билан ҳамкорлик қилади. Бу борада Қозоғистон компаниялари билан ҳамкорлик қилиш режалаштирилганми?
– Ҳа! Нефтга келсак, Қозоғистон компаниялари билан ҳамкорлик қилиш режалари бор. Мамлакатингизга яқинда қилган ташрифимиз қатор келишувлар билан якунланди. Хусусан, бу “ҚазМунайГаз” (ҚМГ) ва SNPC Group ўртасидаги келишув бўлиб, икки компания ўртасидаги алоқаларни мустаҳкамлаш, ноу-хау алмашиш, бизнес шериклик ва уларнинг нефть-газ бизнесини барқарор ривожлантириш учун қўшма ташаббусларни илгари суришга қаратилган.
Ҳақиқатан ҳам, ўзининг ва Конгодаги энергетика секторининг ривожланишини жадаллаштириш бўйича корпоратив дастурининг бир қисми сифатида SNPC ҳукумат сиёсатига мувофиқ ташаббуслар орқали барқарор ривожланиш, доимий такомиллаштириш ва ўз фаолиятини мониторинг қилиш мажбуриятини олади.
Айнан шу маънода Миллий компания углеводородлар соҳасида очилаётган имкониятлардан унумли фойдаланиш учун халқаро компаниялар билан стратегик, мустаҳкам ва самарали ҳамкорлик алоқаларини ўрнатиши зарур.
Конгода нефть саноатини ривожлантириш учун Жазоир (SONATRACH), Озарбайжон (SOCAR) ва Россиянинг (Роснефть) халқаро нефть ва газ компаниялари билан имзоланган ҳамкорлик шартномалари сингари, SNPC ва Қозоғистоннинг миллий нефть ва газ компанияси ҚазМунайГаз ҳам қуйидаги соҳаларда ҳамкорлик қилишда ўз ниятларини билдирдилар:
Нефть ва газ активларини ривожлантириш, шунингдек, нефть ва газ саноатида техник ёрдам кўрсатиш;
суюқ ва газсимон углеводородларни қайта ишлаш ва сақлаш заводларини қуриш бўйича ҳамкорликни йўлга қўйиш;
Хом нефть савдосини ривожлантириш;
Конго миллий нефть компанияси (SNPC) ходимларини тайёрлаш ва салоҳиятини ошириш.
нефть ва газ активларини ривожлантириш, шунингдек, суюқ ва газсимон углеводородларни қайта ишлаш ва сақлаш бўйича объектларни қуриш бўйича ҳамкорликни йўлга қўйиш;
Аввалроқ Давлат раҳбари Қасим-Жомарт Тоқаев Ақордада Конго Республикаси Президенти Дени Сассу Нгессо билан учрашгани ҳақида хабар берилган эди.
Учрашувда Қозоғистон ва Конго мудофаа соҳасида ҳамкорлик қилиш ниятида эканлиги маълум қилинди.
Қасим-Жомарт Тоқаев Конго билан ҳамкорликни ривожлантириш мумкин бўлган соҳаларни айтиб ўтди.
Қозоғистон ва Конго энергетика вазирликлари ўзаро инвестиция тўғрисидаги битимни имзоладилар.
Дени Сассу-Нгессо Қасим-Жомарт Тоқаевни Конгога ташриф буюришга таклиф қилди.
