2024 йилда глобал ишсизликнинг пасайиши кутилмоқда - БМТ

ASTANA. Kazinform - Халқаро меҳнат ташкилоти (ХМТ) ҳисоботида дунёда ишсизлик даражаси 2023 йилдаги беш фоиздан 2024 йилда 4,9 фоизни ташкил этиши тахмин қилинмоқда, дея хабар беради Kazinform БМТга таяниб.

Ишсизлик
Фото: freepik.com

Жорий йилда глобал ишсизлик бироз пасаяди, гарчи меҳнат бозоридаги тенгсизлик сақланиб қолса-да, энг кўп таъсирни паст даромадли мамлакатлардаги аёллар ҳис қилади. Халқаро меҳнат ташкилоти (ХМТ) янги ҳисоботида шундай хулосалар келтирилган.

Ҳисоботда глобал ишсизлик даражаси 2023 йилдаги беш фоиздан 2024 йилда 4,9 фоизни ташкил этиши прогноз қилинмоқда. Илгари ХМТ жорий йилда ишсизлик 5,2 фоизгача ошишини башорат қилган эди. Ишсизлик 2025 йилда 4,9 фоиз даражасида қолиши кутилмоқда.

Ушбу прогнозга қарамай, мутахассислар иш ўринларининг доимий етишмаслигини таъкидлашади. ХМТ ҳисоб-китобларига кўра, 2024 йилда ишсизлар, аммо ишлашни хоҳловчилар сони 402 миллион кишини ташкил қилади.

- Бугунги ҳисобот биз ҳал қилишимиз керак бўлган муҳим бандлик муаммоларини очиб беради. Глобал тенгсизликни камайтиришга қаратилган саъй-ҳаракатларимизга қарамай, меҳнат бозори, айниқса, аёллар учун тенгсиз ўйин майдони бўлиб қолмоқда, — деди ХМТ Бош директори Гилберт Унгбо. - Биз инклюзивлик ва ижтимоий адолатни сиёсатимизнинг асосига қўйишимиз керак.

Аёлларнинг ишлаш имкониятлари камроқ

Ҳисоботга кўра, аёллар, айниқса, даромади паст мамлакатларда, меҳнат бозорида имкониятлар йўқлиги номутаносиб равишда таъсир кўрсатмоқда. Дунё миқёсида 2024 йилда меҳнатга лаёқатли аёлларнинг 45,6 фоизи, эркаклар эса 69,2 фоизи иш билан таъминланади.

Ишламоқчи бўлган, лекин бундай имкониятга эга бўлмаган аёллар улуши 22,8 фоизни ташкил этади. Таққослаш учун, камбағал мамлакатларда эркаклар ўртасидаги кўрсаткич анча паст бўлиб, 15,3 фоизни ташкил этади. Юқори даромадли мамлакатларда бу кўрсаткич аёллар учун 9,7 фоизга, эркаклар учун 7,3 фоизга етади.

ХМТ таъкидлаганидек, эркакларникига қараганда сезиларли даражада кўпроқ аёллар меҳнат бозоридан бутунлай четлатилган, бу эса оилавий мажбуриятларнинг нотекис тақсимланиши билан изоҳланади.

Мисол учун, кичик болали оилаларда аёллар кунига ўртача 6,1 соатни тўланмаган уй ишларига ва парвариш қилишга, эркаклар эса кунига атиги 2,2 соат сарфлайди.

Бироқ, аёллар ишлаганда, эркакларникига қараганда анча кам маош олишади, айниқса, кам даромадли мамлакатларда. Юқори даромадли мамлакатлардаги аёллар эркаклар ишлаган ҳар бир долларга солиштирганда, 73 цент ишлаб топсалар, кам даромадли мамлакатларда бу кўрсаткич 1 долларга нисбатан атиги 44 центни ташкил этади.

Норасмий бандлик

Охирги 10 йил ичида, ХМТ маълумотларига кўра, қашшоқлик ва норасмий бандликни камайтириш бўйича тараққиёт аввалги ўн йилга нисбатан секинлашган. Норасмий секторда банд бўлган ишчилар сони 2005 йилдаги тахминан 1,7 миллиарддан 2024 йилда 2 миллиардга ўсди.

Норасмий иш кўпинча кам даромад, оғир меҳнат шароитлари ва ижтимоий ҳимоянинг етишмаслигини англатади. Халқаро меҳнат ташкилоти ишсизлик, норасмий бандлик ва тенгсизликни камайтиришга комплекс ёндашув зарурлиги ҳақида гапиради.

Сўнгги хабарлар