Жаҳонда кўмирга бўлган талаб 2027 йилгача ўзгармайди - ХЭА
"Кўмир 2024" ҳисоботида қайд этилишича, глобал кўмир истеъмоли пандемия давридаги кескин пасайиш натижасидан сезиларли даражада тикланган. 2024 йилда рекорд даражадаги 8,77 миллиард тоннага етиши кутилмоқда.
Талаб 2027 йилгача бу даражага яқин бўлиб қолади, чунки қайта тикланадиган энергия тобора муҳим рол ўйнайди ва Хитойда кўмир истеъмоли барқарорлашади.
Хитойнинг энергетика сектори жаҳон кўмир бозорида айниқса муҳим аҳамиятга эга, чунки бутун дунё бўйлаб истеъмол қилинадиган ҳар учинчи тонна кўмир мамлакатдаги электр станциясида ёқилади. 2024 йилда Хитой энергетика секторини диверсификация қилишни давом эттирди, атом энергетикасини ривожлантирди ва қуёш ва шамол энергияси қувватини оширди. Ҳисоботга кўра, бу 2027 йилгача кўмир истеъмолининг ўсишини чеклаши керак, гарчи таҳлиллар сезиларли ноаниқликларни таъкидласа ҳам.
Умуман олганда, транспорт ва иситишни электрлаштириш, совутишга бўлган талабнинг ортиши, маълумотлар марказлари каби янги тармоқларнинг жадал ривожланиши каби омиллар туфайли бир қатор мамлакатларда электр энергиясидан фойдаланиш тез суръатлар билан ўсиб бормоқда.
Кўпгина ривожланган мамлакатларда кўмирга бўлган талаб аллақачон энг юқори чўққига чиқди ва 2027 йилгача пасайиши кутилмоқда. Шу билан бирга, Ҳиндистон, Индонезия ва Вьетнам каби баъзи ривожланаётган иқтисодиётларда иқтисодий ва демографик ўсиш туфайли электр энергияси истеъмоли ортиб бораётган бир шароитда кўмирга талаб ўсишда давом этмоқда.
Бугунги кунда кўмир нархи 2017-2019 йиллардаги ўртача қийматдан 50% юқорилигича қолмоқда.
Халқаро кўмир савдоси ҳам 2024 йилда рекорд даражага етиб, 1,55 миллиард тоннага етиши кутилмоқда. Бироқ, келажакда ҳажмлар пасайишни бошлайди.
Ҳисоботда, шунингдек, 2023 йилда Қозоғистон Россия кўмирига тақиқ жорий қилинганидан кейин Европага экспорт ҳажмини оширгани қайд этилган. Бироқ, 2024 йилнинг биринчи ярмида Европадаги талаб заифлиги сабабли Россия ва Латвия портлари орқали етказиб бериш 24 фоизга камайди. ХЭА Қозоғистон янги потенциал бозорларни қидираётганини ёзади. Масалан, 2024 йил ноябрь ойида Малайзия Қозоғистондан термик кўмирни синов тариқасида импорт қилишни бошлади.
