Йил сарҳисоби: Қозоғистонда тиббиёт соҳасида қандай ютуқларга эришилди
Қозоғистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги 2023 йилда Қозоғистонда тиббиёт соҳасида эришилган натижалар ҳақида маълум қилди, дея хабар беради Kazinform.

360 мингдан ортиқ чақалоқ дунёга келди
Бугунги кунда мамлакат соғлиқни сақлаш тизимида 78 мингдан ортиқ шифокор ва 180 минг нафар ўрта тиббиёт ходимлари меҳнат қилмоқда. 2023 йилнинг 11 ойи давомида 3 миллионга яқин одамга шифохонада ёрдам кўрсатилди. Бирламчи тиббий ёрдам тармоғи 90 миллиондан ортиқ ташриф буюрувчиларни қабул қилди. Шошилинч тиббий ёрдам кучлари 8 миллион қўнғироқ бўйича ёрдам кўрсатди.
Шунингдек, жорий йилнинг 10 ойида 2022 йилнинг мос даврига нисбатан аҳолининг умумий ўлим даражаси 5,7 фоизга, қон айланиш тизими касалликларидан 6,9 фоизга, хавфли ўсмалардан 0,6 фоизга, жароҳатлар, бахтсиз ҳодисалар ва заҳарланишдан ўлим - 4,2 фоизга, сил касаллигидан ўлим - 22,1 фоизга, нафас олиш органлари касалликларидан ўлим - 4,7 фоизга пасайган.
Йил бошидан буён ўтган 10 ойда чақалоқлар ўлими 9,6 фоизга, оналар ўлими 24,4 фоизга камайди. Шунингдек, жорий йилда аҳоли сони 20 миллионга етди. Мамлакатда ҳар йили 400 мингдан ортиқ ҳомиладор аёл амбулатория хизматига мурожаат қилади, бир кунда 1000 га яқин чақалоқ дунёга келади. Айни пайтда 360 мингдан ортиқ чақалоқ дунёга келган.
Ҳомиладор ва янги туғилган чақалоқларнинг соғлиғини сақлаш, патологияларни эрта аниқлаш мақсадида 11 миллиондан ортиқ бола скринингдан ўтказилмоқда.
Қозоғистон Марказий Осиёда туғилгандан бошлаб юрак жарроҳлиги амалга ошириладиган ягона давлатдир. Туғма юрак нуқсонлари бўлган болаларда 1732 та очиқ юрак операцияси ўтказилган бўлса, уларнинг 75 фоизи бир ёшгача бўлган болаларда амалга оширилган.
Биринчи тиббий ёрдам кўрсатиш сони кўпайди
Мамлакатдаги тиббий-санитария биринчи тиббий ёрдам кўрсатиш муассасаларида 110 мингдан ортиқ киши, жумладан, 34195 нафар шифокор ва 75852 нафар ўрта бўғин ишчилари меҳнат қилмоқда. Бирламчи тиббий-санитария ёрдами марказларига мурожаатлар сони ортиб бораётгани тиббиётга бўлган ишонч ортганидан далолатдир.
Жорий йилда 11 миллион 324 минг дона маслаҳат-диагностика хизмати кўрсатилди ёки ҳар бир аҳолига 16 дан ортиқ хизмат тўғри келди. 9 ойда 2,8 миллион катталар (жумладан, 1,1 миллион қишлоқ аҳолиси) скрининг текширувидан ўтказилди.
“Натижада 388 минг кишида касаллик аниқланди, 220 минг киши диспансер ҳисобига олинди. Масофавий тиббий хизматлар сони 6,7 баробарга ошиб, 688 минг хизматга етди. Амбулатория даражасида 200 га яқин реабилитация хизматлари кўрсатилмоқда, 211 мингга яқин бемор тиббий реабилитациядан ўтказилди”, — дейилади вазирлик жавобида.
Шунингдек, 2019 йилдан буён амбулатор дори воситалари билан таъминлаш учун ажратилган маблағлар миқдори 2 баробардан зиёд кўпайиб, 237 миллиард тенгега етди.
Жорий йилда тез ёрдам хизматига 7,6 миллион мурожаат келиб тушган бўлса, бригадалар ҳар куни ўртача 24 минг чақирувга хизмат кўрсатмоқда. Тиббий авиация хизмати узоқ аҳоли пунктларида тез тиббий ёрдам кўрсатиш учун ишлайди. 2023 йилда 2000 га яқин парвоз амалга оширилди: ҳудудий даражада 1578 та, Астанадан 435 та ва халқаро миқёсда 7 та. 6 минг нафарга яқин беморга 7 мингга яқин тиббий хизмат кўрсатилди.
Бир миллиондан ортиқ қишлоқ аҳолиси текширилди
Мамлакатда қишлоқ аҳолиси учун кенгайтирилган скрининг текшируви йўлга қўйилиб, буйрак, ошқозон-ичак йўллари, нафас олиш аъзолари, простата саратони касалликларини эрта аниқлаш бўйича тиббий хизмат кўрсатилмоқда.
“Йил бошидан буён 1,1 миллион қишлоқ аҳолиси профилактик кўриклар билан қамраб олинди, 62 минг нафар бемор аниқланди. 1,7 миллион қишлоқ аҳолисига бирламчи тиббий комплекс хизматлари кўрсатилди: улардан 1,4 миллион нафарига маслаҳат берилди ва 107 минг бемор аниқланди. Шу билан бирга, 690 минг диагностик ва 465 минг лаборатория текшируви ўтказилди”, — дейилади Соғлиқни сақлаш вазирлиги хабарида.
Шу билан бирга, тиббий поездлар 121 та станцияга ташриф буюриб, 88 мингдан ортиқ аҳолига, жумладан, 19222 нафар болаларга тиббий хизмат кўрсатди. Мазкур лойиҳа туфайли чекка қишлоқлар аҳолиси ҳам тиббий ёрдам олиш, касалликнинг дастлабки босқичида патологияни аниқлаш имкониятига эга бўлди.
Қишлоқда дори воситалари ва тиббиёт буюмлари билан таъминлаш учун тиббиёт ташкилотлари негизида 72 дорихона пункти, 161 хусусий дорихона очилди.
Қишлоқларда 50 нафаргача аҳолига тиббий ёрдам кўрсатувчи соғлиқни сақлаш ташкилотлари тармоғининг давлат регламенти қайта кўриб чиқилди, ўрта тиббиёт ходимлари сони 500 нафардан ортиқ аҳолига эга қишлоқларда 3 нафаргача оширилди.
“Қишлоқ соғлиқни сақлаш тизимини модернизация қилиш” миллий лойиҳаси доирасида 40 та тиббий-санитария тез тиббий ёрдам кўрсатиш шохобчалари қурилмоқда, 59 та объект қурилиши ниҳоясига етказилди. Шунингдек, 4 та кўп тармоқли вилоят марказий касалхонасини капитал таъмирлаш ва реконструкция қилиш ишлари давом этмоқда.
Даволаш ва жарроҳликнинг янги усуллари жорий этилди
Мамлакат бўйлаб 19 мингдан ортиқ шифокор ва 56 минг нафар ҳамшира аҳолига стационар ёрдам кўрсатмоқда. Касалхоналарда 2,7 миллион бемор даволанди, 740 мингдан ортиқ бемор операция қилинди.
Мамлакатда трансплантология, кардиожарроҳлик, онкология, инновацион ҳужайра технологиялари соҳаларида 80 та янги технология жорий этилиб, улар ёрдамида 20 мингга яқин одам даволанди, 259 орган трансплантацияси амалга оширилди.
Миллий нейрохирургия маркази очилганидан буён гамма-пичоқ қурилмаси билан 1133 та операция амалга оширилган бўлса, жорий йилда 233 та операция амалга оширилди. Қалқонсимон без саратони билан касалланган 1300 дан ортиқ бемор радиоиод терапияси билан даволанди.
Суяк онкопатологияси (15 та операция) давомида инновацион 3D протезлаш жорий этилди.
Видео-эндоскопия ускуналари ва кимётерапия билан биргаликда 30 мингга яқин онкологик операциялар амалга оширилмоқда.
Ҳар йили 12 мингдан ортиқ бемор радиация терапиясини олади (томотерапия, стереотаксис, IMRT, IGRT).
“2011 йилдан буён кардиожарроҳлик марказида юракнинг сунъий чап халтачаси бўйича 492 та, 2023 йилнинг 10 ойида 40 та операция амалга оширилди. Республикада 79 та инсульт марказлари мавжуд бўлиб, улар 38 мингдан ортиқ кишига ёрдам кўрсатган. 44 та коронар интервенция марказлари ўткир коронар синдром даврида мамлакат аҳолисига ихтисослаштирилган тиббий ёрдам кўрсатмоқда, уларда 33 минг бемор даволанди”, — дейилади вазирлик хабарида.
Стационар ёрдам доирасида қарийб 200 миллиард тенгега дори-дармон ва тиббиёт буюмлари харид қилинди.