Марказий Осиё Ташқи ишлар вазирлари ядровий хавфсизлик бўйича қўшма баёнот қабул қилди
Баёнот матни Қозоғистон Республикаси Ташқи ишлар вазирлиги сайтида келтирилган:
«Биз, Марказий Осиёда ядро қуролидан холи ҳудуд тўғрисидаги шартномага аъзо давлатларнинг ташқи ишлар вазирлари, Марказий Осиёда ядро қуролидан холи ҳудуд тўғрисидаги шартнома имзоланганининг 15 йиллиги муносабати билан.
Ядро қуролидан холи бўлган тинч ва хавфсиз дунёга содиқлигимизни тасдиқлаб,
Марказий Осиёда ядро қуролидан холи зонанинг ташкил этилиши қуролсизланиш жараёнини, ядро қуролини тарқатмаслик режимини, минтақавий ва халқаро тинчлик ва хавфсизликни мустаҳкамлаш, шунингдек, соҳадаги ҳамкорликни ривожлантириш йўлидаги муҳим қадам эканига ишонган. атом энергиясидан тинч мақсадларда фойдаланиш ва радиоактив ифлосланишдан зарар кўрган ҳудудларни экологик тиклаш.
Семей ядро полигони ёпилганининг ўттиз йиллигини қутлаб, кўплаб ядровий портлашлар қурбонлари ва уларнинг оқибатларини ёд этиб,
Бирлашган Миллатлар Ташкилотининг оммавий қирғин қуролларини бартараф этиш ва тарқатмасликда, шу жумладан, ядро қуролидан холи зоналарини яратишда умумий эътироф этилган ва мувофиқлаштирувчи ролини тасдиқлаш,
2019 йил 28-29 август кунлари Нур-Султанда ядро қуролидан холи зоналар ўртасидаги ҳамкорликни чуқурлаштириш ва мавжуд ядро қуролидан холи зоналар вакилларининг учрашувининг муҳимлигини тан олиб,
қуйидагиларни маълум қиламиз:
1. Биз 2006 йил 8 сентябрда Семейда Қозоғистон Республикаси, Қирғизистон Республикаси, Тожикистон Республикаси, Туркманистон ва Ўзбекистон Республикаси томонидан имзоланган Марказий Осиёда ядро қуролидан холи ҳудуд тўғрисидаги тарихий аҳамиятга эга бўлган шартномага содиқлигимизни тасдиқлаймиз.
2. Биз ядро қуролини тарқатмаслик тўғрисидаги Шартноманинг муҳим ва ҳал қилувчи ролини яна бир бор тасдиқлаймиз, бу ядровий қуролларнинг тарқалишига йўл қўймаслик ва охир-оқибат уларни бутунлай йўқ қилиш бўйича халқаро саъй-ҳаракатларнинг асоси ҳисобланади. Ядровий қуролсизланиш, тарқатмаслик ва атом энергиясидан тинч мақсадларда фойдаланишни таъминлаш. Шу муносабат билан, биз Марказий Осиёда ядро қуролидан холи ҳудуд тўғрисидаги шартномага қатнашувчи барча давлатлар делегатлари иштирокида Ўнинчи кўриб чиқиш конференциясини ўтказишни қўллаб -қувватлаймиз ва кўриб чиқиш конференцияси олдинги конференциялар қарорларининг бажарилишидаги ютуқларни кўриб чиқиши ва келгуси давр учун аниқ вазифаларни белгилаши керак, деб ҳисоблаймиз.
3. Биз атом энергияси бўйича халқаро агентликнинг (МAГAТЭ) ядро қуроли қоидаларини амалга ошириш, атом энергиясидан тинч мақсадларда фойдаланиш соҳасидаги ҳамкорликни рағбатлантириш, ядровий дастурлар устидан кафолат ва назорат чораларини қўллаш борасида Агентликка аъзо давлатлар доимий қўллаб -қувватлашимизни эълон қиламиз. Биз 2017 йил август ойида МAГAТЭнинг паст бойитилган уран банкининг Улба металлургия заводида (Қозоғистон Республикаси) очилишини мамнуният билан қабул қиламиз, бу МAГAТЭга аъзо давлатларга ПБУни кафолатланган етказиб беришнинг янги механизмини назарда тутади.
4. Ядровий синовларни кенг қамровли тақиқлаш тўғрисидаги битимнинг 2 -иловасида санаб ўтилган, шартнома кучга кириши боғлиқ бўлган давлатларни имкон қадар тезроқ имзолаш ва ратификация қилиш чораларини кўришга чақирамиз.
5. Ядровий қуролни тақиқлаш тўғрисидаги шартноманинг кучга киришини қайд этамиз, бу Ядро қуроли шартномасининг 6 -моддаси ижросини осонлаштириш учун мўлжалланган. Бу воқеа минтақа давлатлари Марказий Осиёда ядро қуролидан холи ҳудуд тўғрисидаги шартномаси имзоланганининг 15 йиллиги ва Семей полигони ёпилганининг 30 йиллигига тўғри келгани чуқур рамзий маънога эга.
6. Биз минтақавий ва халқаро хавфсизлик манфаатларида Эрон ядровий дастурининг тинч табиатини таъминлаш, шунингдек, ядро қуролларини тарқатмаслик режимини кучайтириш бўйича Бирлашган Ҳаракатларнинг Ҳаракат Режасини сақлаб қолиш мажбуриятини таъкидлаймиз.
7. Биз 2014 йил 6 майда ядровий қуролли давлатлар томонидан Марказий Осиёда ядро қуролидан холи ҳудуд тўғрисидаги шартномасига салбий ишонч протоколи имзоланганини ва уни тўртта ядровий давлатлар томонидан ратификация қилинганини мамнуният билан қабул қиламиз ва AҚШни ушбу Протоколни ратификация қилиш жараёнини иложи борича тезроқ тугатишга чақирамиз.
8. Биз халқаро ҳамжамият аъзоларини Бирлашган Миллатлар Ташкилоти Бош Aссамблеясининг 76 -сессиясида қабул қилинадиган «Ядро қуролидан холи дунёни қуриш тўғрисида Умумжаҳон Декларацияси« резолюциясини қўллаб -қувватлашга чақирамиз ва шу орқали қатъий, босқичма -босқич, ядро қуролидан холи дунёга интилиш тўғрисидаги ўз фикримизни билдирамиз.
9. Марказий Осиёда ядро қуролидан холи ҳудуд тўғрисидаги шартнома ва Aфрика Aтом энергияси бўйича комиссияси (AФКОНЕ), шунингдек Марказий Осиёда ядро қуролидан холи ҳудуд тўғрисидаги шартнома ҳамда Ядро қуролини тақиқлаш ташкилоти ўртасида ўзаро англашув меморандумларини имзолашни ўз ичига олган мавжуд ядро қуролидан холи зоналар билан Лотин Aмерикаси ва Кариб денгизи (ОПAНAЛ), глобал ядровий қуролни тарқатмаслик режимини кучайтириш ва тинчлик ва хавфсизликни таъминлаш учун халқаро саъй-ҳаракатларни бирлаштиришга қизи0иш билдирамиз.
10. Биз дунёнинг турли минтақаларида, жумладан, Яқин Шарқ ва Корея ярим оролида ядро қуролидан холи янги зоналар яратиш ҳаракатларини қўллаб-қувватлаймиз «.
