Қозоғистонда 2026 йилдан бошлаб солиқ тўламаган хорижий платформалар блокланиши мумкин
ASTANА. Кazinform — ҚҚС тўламаган хорижий онлайн-компаниялар блокланиши мумкин, чунки янги қоидалар 2026 йилдан кучга киради, деб хабар беради Давлат даромадлари қўмитаси.
Молия вазирлигининг Давлат даромадлари қўмитаси хорижий онлайн-компанияларга нисбатан қўшилган қиймат солиғи (ҚҚС) бўйича маъмуриятчиликнинг жорий натижалари, шунингдек, 2026 йил 1 январдан кучга кирадиган янги чора-тадбирларга изоҳ берди.
Хорижий онлайн-компанияларни рўйхатдан ўтказиш
— Қозоғистонда хорижий интернет-платформалар учун ҚҚС жорий этилганидан буён 116 та компания шартли рўйхатдан ўтказилди. Бу чора рақамли иқтисодиётдаги йирик глобал ўйинчиларни солиқ соҳасига жалб қилиш имконини берди, — дея таъкидлади қўмита.
2025 йилда 18 та янги хорижий компания рўйхатга олинди, бу эса солиқ маъмуриятчилигини қамраб олиш кўлами ошганидан далолат беради. Улар орасида:
- cоm - халқаро онлайн шахмат платформаси,
- OpenAI, L.L.C. — ChatGPT сунъий интеллект хизматини ишлаб чиқувчиси ва эгаси,
- Canva Pty Ltd. — халқаро онлайн график дизайн платформаси,
- "Окко" МЧЖ - Россия онлайн телеканали ва кино хизмати.
Мазкур компанияларнинг солиқ тўловчилар рўйхатига киритилгани мамлакат ва хорижий рақамли хизматлар провайдерлари учун солиққа тортишда тенг шароитлар яратиш бўйича олиб борилаётган ишлар самарадорлигини исботлайди.
Бюджетга тушумлар
—Солиқ жорий этилган кундан бошлаб хорижий интернет компаниялари Қозоғистон Республикаси бюджетига 111,6 млрд тенге тўлади. Биргина 2025 йилда даромадлар 41,8 млрд тенгени ташкил этди, бу 2024 йилга (23 млрд тенге) нисбатан 18 млрд тенгега кўпдир, — дея тушунтирди идорадан.
2025 йилда энг йирик солиқ тўловчилар қаторига қуйидагилар киради:
- Temu — 6,2 млрд тенге,
- Valve Corporation — 5,3 млрд тенге,
- Apple — 5,2 млрд тенге.
Бу компаниялар бюджет даромадларини шакллантиришга салмоқли ҳисса қўшди, бу эса рақамли секторнинг миллий иқтисодиёт учун аҳамиятини кўрсатади.
Шунингдек, Қозоғистон бюджетига солиқ тўлашни бошлаган янги хорижий интернет-компаниялар орасида қуйидагиларни таъкидлаш жоиз:
- Next Retail Ltd. — кийим-кечак ва аксессуарларнинг халқаро онлайн сотувчиси, 283 миллион тенге тўлаган,
- cоm — энг йирик онлайн-савдо платформаси, 142 млн тенге тўлаган.
Ушбу компаниялардан солиқ тушумлари трансчегаравий электрон тижорат тобора кўпроқ иштирокчиларни қамраб олишини кўрсатади.
2026 йилдан бошлаб янги чоралар
Солиқ интизомини мустаҳкамлаш ва ҳалол солиқ тўловчилар манфаатларини ҳимоя қилиш мақсадида 2026 йил 1 январдан бошлаб янги чора-тадбирлар жорий этилади. Хусусан:
- ҚҚС тўлашдан бўйин товлаган ёки шартли рўйхатдан ўтиш мажбуриятини бажармаган хорижий интернет-компанияларга Қозоғистон Республикаси ҳудудида блокировка чоралари қўлланилади,
- бундай компаниялар рўйхати ваколатли орган томонидан шакллантирилади ва расмий интернет-ресурсда оммавий эълон қилинади.
Вазирлик маълумотларига кўра, ушбу чора-тадбирларнинг қабул қилиниши адолатли рақобат муҳитини яратиш, бизнес юритиш учун тенг шароитларни таъминлаш, Қозоғистоннинг рақамли иқтисодиётини янада ривожлантиришга қаратилган.
Эслатиб ўтамиз, Temu, Valve, Apple – Қозоғистон бюджетига энг кўп солиқ тўлаган хорижий платформалар маълум бўлди.
