Қозоғистонда 2022 йилда скрининглар учун 23,7 миллиард тенге ажратилди
Профилактик текширувлар туфайли жиддий касалликларни эрта босқичда аниқлаш ва ўз вақтида даволашни бошлаш мумкин. Шикояти бўлмаган ва ушбу касалликлар бўйича рўйхатга олинмаган фуқаролар учун скрининг маълум ёшда ўтказилади.
2022 йил учун Ижтимоий тиббий суғурта жамғармаси тиббий ташкилотларга катта ёшдаги аҳолини скрининг текширувлари ва профилактика кўригидан ўтказиш учун 23,7 миллиард тенге ажратади.
Аҳоли ўзлари бириктирилган поликлиникада участка ҳамширасининг таклифига биноан тиббий кўрикдан ўтказилади. Керакли ёшга етганида, фуқаролар поликлиникага мустақил равишда боришлари мумкин.
Шуни таъкидлаш керакки, иш берувчилар ходимларни иш вақтида ўз лавозими ва ўртача иш ҳақини сақлаб қолган ҳолда скрининг текширувидан ўтказишлари шарт («Фуқаролар саломатлиги ва соғлиқни сақлаш тизими тўғрисида»ги Кодекснинг 87-моддасига мувофиқ).
Скрининг турлари ва мақсадли гуруҳлари
– 30 ёшдан 39 ёшгача бўлган аёллар хулқ-атвордаги хавф омилларини эрта аниқлаш мақсадида текширилади. Тамаки истеъмоли, нотўғри овқатланиш, кам жисмоний фаоллик ёки спиртли ичимликларни ортиқча истеъмол қилишига қараб, беморга соғлом турмуш тарзи ва овқатланиш бўйича маслаҳатлар берилади. Текширув давомида беморнинг соғлиғи баҳоланади. Сурункали касалликлар ёки уларнинг ривожланиш хавфи аниқланган тақдирда, бемор шифокорлар назорати остида қабул қилинади, зарур терапевтик ва диагностика чоралари кўрилади.
– 40 ёшдан 70 ёшгача бўлган эркаклар ва аёллар артериал гипертензия, юрак ишемик касалликлари, қандли диабет ва глаукомани эрта аниқлаш мақсадида тиббий кўрикдан ўтказилмоқда. Қон босими, холестерин, қон глюкоза даражаси ва тана массаси индекси аниқланади. Скрининг ушбу касалликларнинг ривожланишининг олдини олишга ва хавф остида бўлган беморларни кузатишга ёрдам беради, агар керак бўлса, рўйхатга олиш ва даволаниш ва дори-дармонлар билан таъминланади.
– 30 ёшдан 70 ёшгача бўлган аёллар бачадон бўйни саратонини барвақт аниқлаш, жумладан, ПАП тест ёки чуқур диагностика – (видео) колпоскопия, биопсия ва гистология текширувларидан ўтказилиб, ихтисослашган мутахассислардан маслаҳатлар олмоқда.
– 40 ёшдан 70 ёшгача бўлган аёллар кўкрак бези саратонини эрта аниқлаш мақсадида текширилади – икки проекцияда маммография. Агар керак бўлса, чуқур диагностика - мақсадли маммография, сут безларининг ультратовуш текшируви, трепанобиопсия, пункционн ёки аспирацион биопсия, гистология, ихтисослашган мутахассисларнинг маслаҳати.
– 50 ёшдан 70 ёшгача бўлган эркаклар ва аёллар гемокульт тести ёрдамида йўғон ичак саратонини эрта аниқлаш мақсадида скринингдан ўтказилмоқда. Агар керак бўлса, чуқур диагностика ўтказилади - умумий видео колоноскопия, шу жумладан беҳушлик остида, эндоскопик чимчилаб биопсия, гистология, мутахассислар маслаҳати.
