Коронавирусдан уй шароитида қандай даволаниш керак
Қозоғистон Соғлиқни сақлаш вазирлиги Миллий соғлиқни сақлаш миллий марказининг жамоат саломатлигини қўллаб-қувватлаш маркази раҳбари Жазира Ембердиева қуйидаги тавсияларни беради.
- Агар сизда коронавирус инфекциясининг дастлабки белгилари бўлса, дарҳол ваҳима қилманг. Уйда бўлинг, бошлиғингизни хабардор қилинг, ўзингизни оила аъзоларидан ажратиб қўйинг, яшаш жойингиздаги клиникага ёки 1406 рақамига қўнғироқ қилинг. Шунингдек, маҳаллий шифокорга коронавирус инфекциясининг аломатлари ҳақида айтиб беринг.
- Касалликнинг энг кўп учрайдиган белгилари: умумий заифлик, томоқ оғриғи, қуруқ йўтал, ҳид, таъм сезиш йўқолиши, 38-39 даражага қадар иситма, кучли бош оғриғи, мушаклар оғриғи. Баъзида касаллик овқат ҳазм қилиш бузилиши билан бирга келади - қусиш ва диарея. Баъзида 4-8 кун ичида кўкрак қафаси оғрияпти ва астма ривожланади. Нафас олиш қийинлашади. Бундай ҳолда, маҳаллий шифокорни ёки тез ёрдам чақиринг.
- Вируснинг аломатлари одатдаги совуқдан ёки гриппдан анча узоқроқ (оғир ҳолатларда 10-14 кундан бир неча ҳафтагача). ОРВИ, гриппда касаллик ўртача 5-7 кун давом этади.
- Коронавирус инфекциясига шубҳангизни тасдиқлаш учун маҳаллий шифокорга мурожаат қилинг. Шифокор симптомларни ташхис қилади ва ПЦР ёрдамида вирус зарраларини аниқлайди.
- Изоляция жойини шифокор белгилайди. Клиника шифокори клиник кўринишга асосланиб қарор қабул қилади - агар сизнинг аҳволингиз субъектив равишда ёмонлаша бошласа, нафас олиш қийинлашади, кўкрак қафаси оғриғи, тўшакдан чиқиб, заифлаша бошласангиз, у ҳолда сиз касалхонада даволанишингиз керак.
- Амбулаторияда коронавирус инфекцияси фақат қўллаб-қувватлашни талаб қилади. Бу шуни англатадики, вируснинг ўзига бевосита таъсир қилиши исботланган дорилар йўқ. Шунинг учун, COVID-19 пайтида энг муҳим нарса тананинг касалликни мустақил равишда енгишига ёрдам беришдир. Кўп суюқлик ичинг - сув, чой, шарбат, ҳароратни пасайтиринг (38,5 дан юқори), алоҳида хонада изоляция қилинг.
Шифокорнинг розилиги билан қуйидаги дориларни қабул қилиш мумкин:
1. Парацетамол, аспирин, нимесулид таблеткалари - ҳароратни пасайтириш учун;
2. Ингавирин кунига 90 мг 1 капсуладан 5 кун давомида ёки
3. Тамифлю 5 кун давомида кунига икки марта 75 мг;
4. 5 кун давомида кунига икки марта АЦЦ 600 мг;
5. Томоқни кунига 4-5 марта фурацилин эритмаси билан ювинг.
- Агар сизда сурункали касалликлар бўлса, асосий терапияни давом эттиринг.
- Коронавирус инфекциясининг аломатлари бошқа ОРВИ касалликларига қараганда икки баравар кўп давом этиши мумкин. Натижада, уларнинг аҳволи ёмонлашганда, улар касалхонада сувсизланиб, заифлашди. Шунинг учун уйда тўғри овқатланиш керак, асосан, осон ҳазм бўладиган юқори калорияли овқатлар, масалан, пюреси, сут маҳсулотлари, балиқ, мева ва сабзавотлар ейиш керак. Жисмоний фаолликни чеклаш жуда муҳим ва етарли даражада ухлаш лозим.
- Агар сиз қаттиқ нафас олаётган бўлсангиз, қоринга ётганингиз яхшироқдир. Қорин диафрагмани сиқиб қўймаслиги ва ўпканинг ҳаво ва қон билан тўйинганлиги учун кўкрагингизга ва ёмбошингизга ёстиқ қўйинг. Бу нафас олишни осонлаштиради ва кўкрагингиздаги оғриқни бироз энгиллаштиради.
- Агар уйда даволансангиз, рўйхатдан ўтган манзилингизда вилоят клиникаси назорати остида бўласиз. Сизга туман шифокори ёки ҳамшира мурожаат қилади. Улар сизнинг ҳолатингизни кузатадилар, ҳароратингизни текширадилар, умумий кайфиятингизни кузатадилар ва тавсиялар берадилар.
- Агар астма туфайли одатдаги уй ишларини (масалан, пишириш), гапиришда ва оддий гигиена процедураларини бажаришда қийналсангиз, дарҳол шифокорингизга мурожаат қилишингиз ёки тез ёрдам чақиришингиз керак.
Кўп миқдорда суюқлик ичишни ва ўз вақтида овқатланишни унутманг. Кунига икки марта тана ҳароратини, юрак уриш тезлигини, нафас олиш тезлигини, қон босими ва сийиш тезлигини текширинг. Доимий равишда докторингизга мурожаат қилинг. Сизнинг аҳволингиз ёмонлашганда ва астма аломатлари кучайганда ва нафас олишда қийинчилик бўлса, касалхонага бориш учун тез ёрдам чақиришингиз керак.
