Дунёда ўз жонига қасд қилишлар сони уч баравар камайди

ASTANА. Кazinform — Сеулдаги Кёнхи университети Тиббиёт коллежи олимлари 1990 йилдан 2021 йилгача бўлган даврда 102 та давлатда ўз жонига қасд қилиш ҳолатларини ўрганиб чиқиб, шундай хулосага келди, деб ёзади DW.

Nature Mental Health журналида чоп этилган тадқиқот натижаларига кўра, бу пасайиш даромади юқори бўлган мамлакатларда янада яққол намоён бўлмоқда.

Тадқиқот натижаларига кўра, 102 та давлатда ўз жонига қасд қилиш даражаси ўртача 29,9 фоизга камайди: 1990 йилдаги 100 минг кишига 10,33 ҳолатдан бу кўрсаткич 2021 йилда 7,24 тага тушган. Олимлар бу ўзгаришни Европада ёшларнинг психологик ҳолатига эътибор кучайиши ва ОАВда ўз жонига қасд қилиш мавзусига эҳтиёткорона муносабатда бўлиш билан боғлашмоқда.

54 та юқори даромадли мамлакатларда вазият бундан ҳам яхшироқ: 1990 йилда ҳар 100 000 кишига 12,68 ҳолат тўғри келган бўлса, 2021 йилда (COVID-19 пандемияси даврида) бу кўрсаткич 32,1 фоизга камайган ҳолда 8,61 ҳолатга тушди. Паст ва ўрта даромадли мамлакатларда бу кўрсаткич 7,88 ҳолатдан 5,73 ҳолатга тушди. Бироқ, тадқиқотчилар огоҳлантиришича, баъзи мамлакатларда барча ҳолатлар қайд этилмаган бўлиши мумкин, шунинг учун бу рақамларга эҳтиёткорлик билан муносабатда бўлиш керак, айниқса камбағал мамлакатларда.

Тадқиқот гуруҳи 2050 йилга бориб ўз жонига қасд қилиш даражаси аста-секинлик билан камайиб, ҳар 100 000 кишига 6,49 ҳолатга тушишини тахмин қилмоқда.

Фрайбург университети қошидаги Тиббий психология ва тиббий социология институти вакили Лассе Зандернинг айтишича, бу тенденциялар бошқа тадқиқотлар натижаларига мос келади. Бироқ, у узоқ муддатли ижобий ўзгаришлар кузатилган тақдирда ҳам, "кўрсаткичлар ҳали ҳам жуда юқори эканлигини унутмаслигимиз керак" деб огоҳлантирди.

Унинг сўзларига кўра, ҳар йили дунё бўйлаб 700 мингдан ортиқ одам ўз жонига қасд қилиш оқибатида вафот этади.

— Биргина Германияда 2023 йилда ўз жонига қасд қилиш оқибатида 10 мингдан ортиқ одам ҳалок бўлди, бу йўл-транспорт ҳодисалари, ОИТС, гиёҳванд моддалар ва зўравонлик жиноятларини жамлагандан кўпроқ, — дейди эксперт Германиянинг ўз жонига қасд қилишнинг олдини олиш миллий дастури маълумотларига таяниб.

Эслатиб ўтамиз, аввалроқ АҚШ ҳарбийлари орасида ўз жонига қасд қилиш кўпайганлиги ҳақида хабар берган эдик.