ЙИЛ ЯКУНЛАРИ: Жаҳон жамоатчилиги эътиборини тортган спорт мусобақалари
Головкин-Альварес трилогиясига якун ясалди
Тўғри, Геннадий Головкин ва Сауль Альварес ўртасидаги учинчи жангни бутун дунё бокс мухлислари интиқлик билан кутишди. Негаки, биринчи жангда ҳакамлар дуранг қайд этган бўлса, иккинчи жангда «Канело» ғалаба қозонди. Шу боис ҳам ҳар икки боксчи мухлислари учинчи учрашувни катта умидлар билан кутишганди.
Хуллас, трилогиянинг илк давралариданоқ мексикаликнинг кучи ва тезлиги устун эканлиги яққол сезилиб турарди. У бу устунликни 9-раундгача сақлаб қолди ва Головкинга жангни ўз фойдасига ҳал қилиш учун ҳеч қандай имконият қолдирмади. Фақат 9-раунддан бошлаб Геннадий жангни назоратга олгандек туюлди. Аммо бу ғалаба қозониш учун ҳеч қандай имконият бермаслиги аниқ. Ҳакам «Канело» жанг натижаларини эълон қилиб, қўлини кўтарганида ҳам қозоғистонлик боксчининг бундай қарорга рози эканлиги унинг қовоғидан билиниб турарди. Нима дейлик, Геннадий Головкин қозоғистонликлар учун жаҳоннинг энг яхши боксчиларидан бири бўлиб қолаверади. Ушбу жангдан кейин ҳам Давлат раҳбари Қосим-Жомарт Тоқаев Геннадий Головкинга шахсан қўнғироқ қилиб, Қозоғистонни жаҳон миқёсида машҳур қилишига катта ҳисса қўшганини таъкидлади.
Фото: GETTY IMAGES
«Сиз мухлислар учун жаҳон ва мамлакатимизнинг энг яхши миллий чемпиони эдингиз ва шундай бўлиб қоласиз. Биз сиз билан фахрланамиз!» – деди Президент.
Головкиннинг ёши 40 дан ошган бўлса-да, у профессионал спортдаги фаолиятини якунлашга шошилмаяпти. Бу ҳақда у «Канело» билан учинчи жангидан сўнг айтди.
«Албатта, менинг катта режаларим бор. Менинг рақибларим кўп. «Канело»ни табриклайман ва барча бокс мухлисларини табриклайман. Болалар, эсингиздами, менда учта ўрта вазнли камар бор. Мен қайтиб келаман. Мен ҳали ҳам чемпионман», - деди Головкин.
Фото: instagram.com/gggboxing
Қайд этиш жоизки, профессионал боксда Қозоғистон номини машҳур қилаётган спортчилар кўп. Масалан, ноябр ойида профессионал боксчи Жанибек Алимханули (12-0, 8 КО) ҳакам қарори билан британиялик Дензел Бентлини (17-1-1, 14 КО) мағлуб этиб, жаҳон чемпиони унвонини ҳимоя қилганди. Алмати шаҳрида бўлиб ўтган профессионал бокс мусобақасида WВО қитъалараро чемпиони Жанқош Тураров (25-0, 18 КО) венесуэлалик Луис Энрике Ромерони (11-5-1, 7 КО) муддатидан олдин мағлуб этди. Шу тариқа, Жанқош Тураров профессионал боксдаги 26-ғалабасини қўлга киритди ва IBО қўшимча чемпионлик камарини қўлга киритди. Шу оқшом қозоғистонлик боксчи Ангелина Лукас (2-0, 1 КО) Танзания вакили Лулу Каяге (8-8-4, 2 КО) билан жангда ғалаба қозонди ва UBО йўналиши бўйича жаҳон чемпионига айланди. Яқинда яна бир боксчи Садриддин Аҳмедов (13-0, 11 КО) биринчи раундда жанубий африкалик боксчи Нкулулеко Мхлонгони (23-11-1, 18 КО) мағлуб этган эди.
Фото: ringkz.com
Пекин Олимпиадаси
Умуман олганда, бу сафарги Қишки Олимпиада натижаларига назар ташлайдиган бўлсак, натижани шов-шувли деб бўлмайди. 4 йилда бир марта бўладиган шов-шувли мусобақада совринли ўринлардан жой олган давлатлар бу сафар ҳам биринчи қатордан жой олди. Айтайлик, спортчилари энг кўп медал қўлга киритган мамлакатларда Норвегия етакчилик қилди. Бу мамлакат спортчилари 16 олтин, 8 кумуш ва 13 бронза медалини қўлга киритди. Иккинчи ўриндаги немис спортчилари ҳисобида 12 та олтин, 10 та кумуш ва 5 та бронза бор. Кучли учликни 9 олтин, 4 кумуш ва 2 бронза медали билан Олимпиада мезбони хитойликлар якунлади.
Фото: ҚР МОҚ
Пекинда бўлиб ўтган Қишки Олимпия ўйинларининг очилиш маросимида қозоғистонлик тикувчиларнинг ишлари кўпчиликнинг эътиборини тортди ва энг яхшиларидан бири сифатида эътироф этилди. Ҳатто Британиянинг нуфузли Тhе Guardian газетаси ҳам Ўйинларнинг очилиш маросимидан сўнг шундай ёзган эди: «Костюмлар танловида Қозоғистон ғолиб чиқди». Американинг Тhе Insider нашри эса «Екатерина Айдова классик олтин тақинчоқлар билан безатилган либоси билан ҳайратда қолдирди», деб тан олди. Шу билан бирга, Осиё оммавий ахборот воситалари, жумладан, Япониянинг етакчи миллий газетаси «Уомиури» «Токиодаги Олимпиададан сўнг Қозоғистон байроқдорларининг чиройли либослари Пекинда энг кўп муҳокама қилинадиган мавзуга айланганини» таъкидлади.
Хоккей бўйича жаҳон чемпионати
Жорий йилнинг май ойида Финляндиянинг Хельсинки ва Тампере шаҳарларида хоккей бўйича жаҳон чемпионати бўлиб ўтди. Одатдагидек, муз майдони эгалари билан бир қаторда Канада, АҚШ ва Чехия терма жамоалари ҳам асосий фаворит ҳисобланишди. Бироқ омад финларга насиб этди. Финал ўйинида улар Канадани қўшимча вақтда 4:3 ҳисобида мағлуб этишди. Бронза медали учун кечган ўйинда эса чехлар америкаликларни 8:4 ҳисобида мағлуб этишди.
Фото: ANDREA CARDIN / HHOF-IIHF IMAGES
Учрашувда Қозоғистон терма жамоаси ҳам иштирок этди. «А» гуруҳида иштирок этган хоккейчилар фақат италияликлар устидан ғалаба қозона олди. Аммо, бу натижага қарамай, у кейинги турнирларда юқори дивизионда иштирок этади.
Эслатиб ўтамиз, хоккей бўйича 2027 йилги жаҳон чемпионати мамлакатда ўтказилиши мумкин. Негаки, сентабр ойида Қозоғистон хоккей федерацияси тегишли аризани топширди. Ҳозирда Германия ва Норвегия ушбу турнирни ўтказишга умид қилмоқда. Мамлакатда 2 та катта спорт саройи шундай ажойиб мусобақани ўтказишга тайёр. Аниқроғи, пойтахтдаги «Барс Арена» ва «Алмати Арена» ареналари халқаро стандартларга тўлиқ жавоб беради. Якуний қарор Халқаро хоккей федерацияси томонидан 2023 йилнинг май ойида қабул қилинади.
Фото: icehockey.kz
Эслатиб ўтамиз, сентябр ойида Давлат раҳбари Қасим-Жомарт Тоқаев мамлакатга ташриф буюрган Халқаро хоккей федерацияси президенти Люк Тардифни қабул қилган эди. Ўша учрашувда Давлат раҳбари агар 2023 йил май ойида бўлиб ўтадиган овоз бериш чоғида мамлакатнинг 2027 йилда жаҳон чемпионатига мезбонлик қилиш таклифи қўллаб-қувватланса, Қозоғистон ушбу тадбирни ташкил этишга тайёрлигини айтди.
Футбол бўйича жаҳон чемпионати
Йилнинг асосий спорт воқеаси сифатида 2010 йилда Швейцариянинг Цюрих шаҳрида Қатарда футбол бўйича 22-жаҳон чемпионати ўтказишга қарор қилинди. Ҳал қилувчи паллада Қатар 14 овоз, АҚШ 8 овоз олди, кичик давлат 2022 йилги жаҳон чемпионати мезбонлик қилиш ҳуқуқини қўлга киритди. Бу чемпионатнинг асосий жиҳати шундаки, у ёзда эмас, куз-қиш мавсумида ўтказилди. Шунингдек, бу йилги жаҳон чемпионатида 32 та терма жамоа иштирок этди. Бўлажак тўп ўйинларида жаҳон чемпиони унвони учун 48 та жамоа кураш олиб боради.
Фото: AlJazeera
Хулосага келсак, финалда бунгача икки марта жаҳон чемпионлигини қўлга киритган Аргентина ва Франция терма жамоалари тўқнаш келишди. Баҳсли ўйиннинг асосий қисми 3:3 ҳисобида якунланди. Пенальтилар сериясида Францияни 4:2 ҳисобида мағлуб этган Аргентина ўз тарихида учинчи бор жаҳон чемпиони бўлди. 3-ўрин учун баҳсда эса Хорватия ва Марокаш жамоалари тўқнаш келишди. Ўйин натижасига кўра, Хорватия терма жамоаси рақибини 2:1 ҳисобида мағлуб этиб, бронза медалини қўлга киритди.
Фото: DAN MULLAN/GETTY IMAGES
Жаҳон чемпионати якунида Аргентина терма жамоаси сардори Лионель Месси энг яхши футболчи, аргентиналик Эмилиано Мартинес энг яхши дарвозабон, 22 ёшли Энсо Фернандес энг яхши ёш футболчи, франциялик Килиан Мбаппе энг яхши тўпурар деб топилди.
Умуман олганда, чемпионат сенсацияларга бой бўлди десак муболаға бўлмайди. Бельгия, Германия, Уругвай ва Дания машҳур футболчиларга эга бўлишига қарамай, ўз гуруҳларидан ҳам чиқа олишмади. Ҳеч кимнинг эътиборини тортмаган марокашликлар эса осонлик билан ярим финалга чиқди. Бу жамоа борасида мутахассислар гуруҳ босқичидан чиқа олмаслигини тахмин қилишди.
UFC ТОП-10 даги биринчи қозоқ
Шавкат Раҳмонов Қозоғистоннинг аралаш яккакураш турлари бўйича энг машҳур вакилларидан бири саналади. У UFCдаги илк жангини 2020 йил октабр ойида ўтказиб, «Ковбой» лақаби билан машҳур бўлган тажрибали бразилиялик Алекс Оливейрани нокаут эвазига мағлуб этганди. Шундан сўнг қозоғистонлик спортчи Мишел Празерис, Карлстон Харрис ва Нил Магнини муддатидан аввал мағлуб этди. Раҳмонов сўнгги ғалабаси эвазига рейтингда кўтарилиб, ярим ўрта вазн тоифасида кучли ўнталикка кирди. Ушбу UFC рейтингида «қозоқ» лақаби билан танилган Дамир Исмағулов енгил вазн тоифасида 11-ўринни эгаллаб турибди.
Фото: instagram.com/shavkatrakhmonov94
Отагонда 16 та жанг ўтказиб, уларнинг барчасини муддатидан олдин якунлаган Шавкат Раҳмонов ММАFighting.cоm нашри томонидан эълон қилинган аралаш яккакурашлар бўйича барча вазн тоифаларидаги энг кучли боксчиларнинг жаҳон рейтингининг янгиланган версиясига киритилди. Спортчи 13-ўриндан саккизинчи ўринга кўтарилди. Эслатиб ўтамиз, Electronic Аrts компанияси EА Sports UFC 4 ўйинини янгилади ва қозоғистонлик жангчи Шавкат Раҳмоновни рўйхатга киритди.
Уимблдон. Тарихий ғалаба
Бу йил Қозоғистоннинг биринчи, жаҳоннинг 23-ракеткаси Елена Рибакина илк бор Уимблдон турнири чемпиони бўлди. У Британия очиқ чемпионатининг сўнгги баҳсида жаҳоннинг 2-ракеткаси тунислик Онс Жаберни мағлуб этиб, «Катта дубулға» мусобақаси ғолибига айланди. Шундан сўнг, Елена Рибакинани тарихий ғалабаси билан табриклаган Давлат раҳбари Қасим-Жомарт Тоқаев Тwitterдаги саҳифасида: «Қозоғистонлик теннисчи Елена Рибакина энг нуфузли «Уимблдон» турнирида тарихий ғалабани қўлга киритди. Спортчимизни чин қалбимдан табриклайман!«– дея ёзув қолдирди. У ҳатто телефон орқали қўнғироқ қилиб, Қозоғистон байроғи остида муваффақиятли иштирок этиб, халқаро майдонда мамлакат шарафини баланд кўтарган ажойиб спортчига миннатдорчилик билдирди.
Еленанинг ғалабасидан сўнг ижтимоий тармоқларда унинг фуқаролиги бўйича баҳслар кучайди. Айниқса, россияликлар «Қозоғистон бизнинг тайёрланган спортчимиз билан муваффақиятга эришмоқда» деган фикрни билдириб, оловга ёғ қуйди. Аммо спортчининг ўзи якуний нуқтани қўйди ва барча муваффақиятлари Қозоғистон туфайли эканини очиқ айтди.
«Албатта, мен Қозоғистон фуқаросиман. Мен аллақачон фуқаролик ҳақидаги саволга жавоб берганман. Охирги 2 йил давомида мен ҳеч қаерда яшамадим. Мен ҳар ҳафта бир меҳмонхонадан бошқасига бораман. Мен тайёрланаман ва мусобақаларда қатнашаман. Яъни менинг доимий яшаш жойим йўқ», — деди Елена Рибакина пойтахтдаги матбуот анжуманида.
Уимблдондаги ғалабаси учун спортчи 2 миллион доллар олган. Қозоғистон эса Теннис федерацияси томонидан берилган катта миқдордаги маблағдан воз кечишини ва уни хайрия ишларига сарфлашини маълум қилди.
Футбол. Ғалаба куни қачон
Демак, қозоғистонлик футболчилар жаҳон чемпионатида ғалаба ва мағлубиятнинг та’мини тотган бўлса-да, миллий мусобақаларда миллий кайфиятни қондира олмаяпти. Дарҳақиқат, ФИФА томонидан яқинда эълон қилинган терма жамоалар рейтингида ўтган йилга нисбатан 2 поғона пастлаб, Ўзбекистон, Қирғизистон, Тожикистон ва Арманистонни ортда қолдириб, 115-ўринни эгаллади. Бироқ, тушкунликка тушмаслик керак. Миллатлар лигасининг «С» гуруҳида иштирок этган футбол бўйича Қозоғистон терма жамоаси гуруҳда пешқадамлик қилди. Ҳаттоки, гуруҳда пешқадам саналган Словакияни икки ўйинда мағлубиятга учратган, Озарбайжон ва Белорусни ютди. Бу натижа терма жамоамизга «В» гуруҳида ўйнаш имконини беради. Олдинда Буюк Британиянинг кичик жамоаси кутмоқда.
Шахмат
Ақл тезлигини талаб қиладиган бу ўйин мамлакатда жуда яхши ривожланган. Сауат Нурғалиев, Карим Айтжан, Асел Серикбай, Меруерт Камалиденова, Зарина Нурғалиева, Жансая Абидмалик, Ксения Балабаева, Бибисара Асаубаева, Динара Садуақасовалар спортнинг ушбу турини дунёга тарғиб қилаётган спортчилардан.
Жорий йилнинг август ойида Ҳиндистонда ўтказилган Бутунжаҳон шахмат олимпиадасида жамоа ёмон натижа кўрсатмади. Шахмат бўйича мамлакат аёллар терма жамоаси 162 жамоа ичида 8-ўринни, эркаклар жамоаси эса 188 жамоа ичида 20-ўринни эгаллади.
29 декабр куни Алмати шаҳрида шахмат бўйича бўлиб ўтган жаҳон чемпионатида Динара Садуақасова рапид йўналишида кумуш медал соҳибига айланди. Шундан сўнг Давлат раҳбари Қасим-Жомарт Тоқаев истеъдодли шахматчига тинимсиз меҳнат қилиш ва ғалаба қозонишда давом этишини тилади. 18 ёшли шахматчи Бибисара Асаубоева Алмати шаҳрида ўтказилган блиц бўйича жаҳон чемпионатида ғолиб чиққани маълум бўлди.
Муаллиф: Марлан Жиембай
