Қозоғистоннинг пул оқимлари харитаси қандай ўзгариб бормоқда

ASTANA. Kazinform - ҚР Миллий банкининг сўнгги маълумотларига кўра, Қозоғистондан жўнатилган халқаро пул ўтказмалари ҳажми сўнгги беш йил ичида минимал даражага камайган, деб хабар беради Kazinform.

2025 йилнинг биринчи ярмида трансфертлар ҳажми 391,6 миллиард тенгени ташкил этди, бу ўтган йилнинг шу даврига нисбатан 15,8 фоизга кам. Бу жуда хавотирли сигнал, чунки салбий динамика кетма-кет учинчи йил кузатиляпти.

Finprom таҳлилий портали экспертларининг фикрича, бундай пасайиш бир хил эмас ва иқтисодий ва миграция устуворликларининг ўзгаришини акс эттиради. 

Қозоғистондан пул оқимлари географияси сўнгги йилларда сезиларли ўзгаришларга дуч келди:

1. Ўзбекистон 8,7 фоизга камайганига қарамай, 125,3 миллиард тенге ҳажмда асосий маблағ олувчи бўлди. 2024 йилда етакчи бўлган Россия иккинчи ўринга тушиб кетди.
2. Россия Федерациясига трансферлар 14,1 фоизга қисқариб, 119,7 миллиард тенгени ташкил этди.
3. 67,3 миллиард тенге олган Туркия кучли учликни якунлади, бироқ энг кескин пасайиш 26,7 фоизга кузатилди.

Умумий пасайиш фонида ижобий динамикага эга йўналишлар мавжуд. Жанубий Кореяга трансферлар 26,6 фоизга (3,3 миллиард тенгегача), Арманистонга – 17,7 фоизга, Озарбайжонга – 17 фоизга ошган. Бу Қозоғистоннинг миграция ва иқтисодий алоқалари диверсификация қилинганидан далолат беради.

Кирувчи трансфертлар: индивидуал бозорларда барқарорлик ва ўсиш

Қозоғистонда қабул қилинган пул ўтказмалари ҳажми ҳам кетма-кет учинчи йил пасайишда давом этяпти, бу 126,6 миллиард тенгени ташкил этди, бу ўтган йилга нисбатан 10,8 фоизга кам.

1. Россия 23,4 фоизга сезиларли пасайиш билан бўлса-да, 30,6 миллиард тенгени тақдим этган асосий манба бўлиб қолмоқда.
2. Қўшма Штатлар 19 миллиард тенге билан иккинчи ўринни эгаллади, бу энг йирик бозорлар учун ноёб ижобий тенденцияни кўрсатди - 6,6% ўсиш.
3. Кучли учликни 13,2 миллиард тенге (-5,2 фоиз) билан Ўзбекистон якунлаб турибди.
4. Туркия (12,1 млрд. тенге) ва Германия (9,9 млрд) ҳам мос равишда 13,8% ва 0,9% ўсишни кўрсатиб, энг йирик бешликка кирди.

Жанубий Кореядан трансферларнинг кескин камайиши 40,9 фоизга (9,4 миллиард тенгегача) алоҳида эътиборга лойиқ ва меҳнат миграцияси оқимининг ўзгариши билан боғлиқ бўлиши мумкин.