ҚР Президенти: Минтақадаги чекланган алоқалар денгизга чиқиш имкони бўлмаган ривожланаётган мамлакатларнинг асосий муаммосидир
ASTANA. Kazinform – ҚР Президенти Бирлашган Миллатлар Ташкилотининг денгизга чиқиш имконияти йўқ ривожланаётган мамлакатлар бўйича учинчи конференциясида нутқ сўзлади, деб хабар беради Ақорда матбуот хизмати.
Президент Қасим-Жомарт Тоқаев Туркманистон Президенти Сердар Бердимуҳамедовга конференцияни чақириш ташаббуси учун миннатдорлик билдирди. Шунингдек, у БМТ Бош котиби Антониу Гутерришга денгизга чиқиш имкони бўлмаган ривожланаётган мамлакатлар муаммоларини ҳал этиш ва уларнинг имкониятларидан фойдаланишга содиқлиги учун миннатдорчилик билдирди.
“Йигирма йилдан кўпроқ вақт аввал Қозоғистон БМТнинг денгизга чиқиш имконияти йўқ ривожланаётган мамлакатлар бўйича биринчи конференциясига мезбонлик қилиб, етакчи рол ўйнаган эди. Яъни, мамлакатимиз ташкил топган кундан бошлаб бу давом этаётган жараёнда иштирок этиб келмоқда. Ушбу тарихий воқеа давомида Алмати Ҳаракат дастури қабул қилинди. Ушбу ҳужжат биринчи марта денгизга чиқиш имконияти бўлмаган ривожланаётган мамлакатлар гуруҳи масалаларини глобал ривожланиш кун тартибига қўйди. Бугун биз Авазада олдимизда турган вазифаларни янада илгари суриш учун йиғиляпмиз”, – деди Давлат раҳбари.
Президентнинг таъкидлашича, ушбу гуруҳга кирувчи 32 та ривожланаётган давлатда ярим миллиарддан ортиқ аҳоли истиқомат қилади. Уларнинг аксарияти молиялаштириш ва технологияга киришда, шунингдек, жаҳон бозорларига чиқиш йўлида тўсиқларга дуч келмоқда.
“Минтақада чекланган алоқалар денгизга чиқиш имконияти йўқ ривожланаётган мамлакатларнинг асосий муаммосидир. Бу транзит ва савдо йўқотишлари, шунингдек, геосиёсий омиллар таъсирида заифлик каби муҳим иқтисодий қийинчиликларни келтириб чиқаради. Ушбу тўсиқлар фуқаролар фаровонлигига таъсир қилади ва рақобатбардошликни пасайтиради. Турли можаролар, иқтисодий санкциялар, таъминот занжирларининг узилиши ва глобал ишончсизликнинг кучайиши вазиятни янада оғирлаштиради. Бироқ Қозоғистон денгизга чиқиш имконияти йўқ ривожланаётган мамлакатлар глобал муаммоларга ечим топишда тенг ҳуқуқли ва истиқболли ҳамкорлар сифатида қараш керак, деб ҳисоблайди. Бундай мамлакатларнинг овози аниқ эшитилиши, ўзаро ҳамкорлигимиз чуқур, жамоавий интилишларимиз дадил бўлиши керак”, – деди Қасим-Жомарт Тоқаев.
Давлат раҳбари Қозоғистон инклюзив ва барқарор келажак учун йўл харитаси сифатида Аваза Ҳаракат дастурини тўлиқ қўллаб-қувватлашини маълум қилди.
“Ушбу муҳим ташаббус транзит мамлакатлар, халқаро тараққиёт ташкилотлари ва молия институтлари томонидан сиёсий қўллаб-қувватланиши керак. Транспорт, энергетика ва рақамли инфратузилма каби муҳим тармоқларга сармоя киритишни рағбатлантириш учун янги молиявий механизмлар зарур”, – деди ҚР Президенти.
Қасим-Жомарт Тоқаев иқлим ўзгаришини яна бир муаммо деб атади.
“Денгизга чиқиш имконига эга бўлмаган кўплаб ривожланаётган мамлакатлар сув танқислиги, музликларнинг эриши ва чўлланиш каби ўта оғир табиий ҳодисаларга дуч келмоқда. Ушбу муаммоларни ҳал қилиш учун минтақа давлатларининг биргаликдаги саъй-ҳаракатлари ва фаол халқаро ёрдам зарур. Бироқ, мен иқлим ўзгаришига қарши кураш чоралари мувозанатли ва инклюзив бўлиб қолиши, мамлакатларнинг ривожланиш эҳтиёжларини қондириши керак, деб ҳисоблайман. Иқлим ўзгаришига қарши курашишга эътиборни қаратиш мақсадида келаси йилнинг апрель ойида Астана шаҳрида Бирлашган Миллатлар Ташкилоти билан ҳамкорликда ташкил этиладиган Минтақавий экологик саммитга таклиф этаман”, – деди Давлат раҳбари.
Аввалроқ Президент Қасим-Жомарт Тоқаев Марказий Осиё давлатлари раҳбарларининг норасмий учрашувида иштирок этгани ҳақида ёзган эдик.
