Қозоғистонда электрон савдолар 2020 йилдан буён тўрт баробар ошди

ASTANА. КAZINFORM - Пойтахтда бўлиб ўтган семинарда Қозоғистонда электрон тижоратни ҳуқуқий тартибга солишни ривожлантириш масалалари Қозоғистон Республикаси Савдо ва интеграция вазирлиги, шунингдек, бошқа манфаатдор давлат органлари, хусусий сектор вакиллари ва халқаро савдо маркази экспертлари томонидан муҳокама қилинди.

Қозоғистонда электрон савдолар 2020 йилдан буён тўрт баробар ошди
Фото: Савдо ва интеграция вазирлиги матбуот хизмати

Иштирокчилар электрон тижорат соҳасидаги вазият юзасидан фикр алмашдилар, Қозоғистон ҳудудида фаолият юритиш учун хорижий бозорларни рўйхатдан ўтказиш ва солиқларни тўлаш масалаларини кўтардилар. Шу билан бирга, электрон транзакцияларни яратиш ва интернет тармоғида тўловлар хавфсизлигини таъминлашга алоҳида эътибор қаратилди.

“Пандемиядан сўнг электрон тижорат соҳасида ўсиш кузатилди. Агар пандемия даврида Қозоғистонда электрон тижорат улуши атиги 3 фоизгача камайган бўлса, 2023 йилнинг 11 ойи натижаларига кўра бу кўрсаткич 13 фоизни ташкил этади. Бугунги кунда давлат олдига электрон тижоратни ривожлантиришни рағбатлантириш вазифаси қўйилган. Аниқ меъёрий-ҳуқуқий муҳит электрон тижорат соҳасини янада юксалтиришга хизмат қилади”, — деди ҚР Савдо ва интеграция вазири ўринбосари Қайрат Балиқбаев.

Тез орада давлат ва бизнес электрон тижоратни тартибга солувчи алоҳида қонун ишлаб чиқиш масаласини ҳал қилиши керак.

Қозоғистон ЖСТнинг электрон тижорат бўйича қўшма баёнотининг иш дастури ва ташаббусларида, шунингдек, ЕОИИ доирасида электрон тижорат бозорини ривожлантириш бўйича музокараларда фаол иштирок этмоқда. Қозоғистон таклифига кўра, ХСО Ready4Trade Марказий Осиё лойиҳаси доирасида электрон тижорат соҳасидаги миллий қонунчилик таҳлилини ўтказди.

Мутахассислар томонидан қатор йўналишлар бўйича тадқиқотлар олиб борилди: онлайн истеъмолчилар ҳуқуқларини ҳимоя қилиш, электрон рақамли имзо ва ҳужжатларни имзолашда унинг аутентификацияси, тижорат электрон хабарлари, очиқ ҳукумат маълумотлари, электрон шартномалар, кибер ва ахборот хавфсизлиги, электрон транзакциялар ва тўловлар ва бошқалар.

ХСО эксперти, ахборот ва коммуникациялар соҳасидаги ҳуқуқ профессори Ян Уолденнинг сўзларига кўра, Қозоғистоннинг қонунчилик нормалари ва қоидалари барча қайд этилган соҳаларни тўлиқ қамраб олади. Маълумотларни ҳимоя қилиш, криптографиядан фойдаланиш, тижорат электрон хабарлари каби бир қатор мавзулар қўшимча тартибга солиш ва норматив ҳужжатларни ишлаб чиқишни талаб қилади.

Ўз навбатида, Осиё ва Африкадаги лойиҳаларни техник қўллаб-қувватлаш бўйича эксперт Жайлз Чаппелл рақамлаштириш соҳасида меъёрий-ҳуқуқий базани яратиш ва ислоҳ қилишда кичик ва ўрта бизнеснинг эҳтиёжларини ҳисобга олиш муҳим, деб ҳисоблайди. Дунёнинг кўплаб давлатлари худди шундай йўлдан бормоқда.

Қайрат Балиқбаев таъкидлаганидек, Қозоғистонда савдо фаолияти тўғрисидаги қонун офлайн ва онлайн савдонинг асосий жараёнларини тартибга солади. Шу билан бирга, қонунчиликка муайян ўзгартиришлар киритиш зарурлигини таъкидлади.

“Кичик ва ўрта бизнес вакилларининг ҳаммаси ҳам Қозоғистонда электрон тижорат тўғрисида алоҳида қонун яратиш ғоясини қўллаб-қувватламайди. Ҳозирда Қозоғистон Республикасининг Рақамли кодекси ишлаб чиқилмоқда ва, эҳтимол, ушбу ҳужжат доирасида керакли ўзгаришларни кўриб чиқиш керак. Шунинг учун биз барча манфаатдор томонлар билан фикр алмашиш учун йиғилдик”, — дея хулоса қилди вазир ўринбосари.

Давлат ва хусусий сектор вакиллари билан ўтказилган маслаҳатлашувлар ва муҳокамалар натижаларига кўра, халқаро экспертлар “ QazTrade савдо сиёсатини ривожлантириш маркази” АЖ билан ҳамкорликда электрон ва қоғозсиз савдолар бўйича қонун ҳужжатларини ривожлантириш юзасидан тавсияларни ўз ичига олган “Йўл харитаси”ни яратадилар.

Сўнгги хабарлар