Қозоғистон Евроосиёдаги энг йирик рақамли хаблардан бирига айланиши керак - ҚР Президенти
ASTANA. Kazinform - Президент Қасим-Жомарт Тоқаев “Қозоғистон Евроосиёдаги энг йирик рақамли хаблардан бирига айланиши керак”, - деди Алматидаги олимлар билан учрашувда. Бу ҳақда Ақорда матбуот хизмати хабар берди.
Давлат раҳбари Қасим-Жомарт Тоқаев таъкидлаганидек, глобал қутблар ва давлатлар ўртасидаги рақобатнинг кучайиши - янги даврга қадам қўйганимиздан далолатдир.
“Илгари мамлакат фаровонлиги ҳудуднинг катталиги ва аҳоли сонига боғлиқ бўлса, энди технология сифати ва инсон капитали биринчи ўринга чиқди. Масалан, XIX аср бошларида дунё аҳолисининг учдан бир қисми Хитойга тегишли эди. Бу давлатнинг жаҳон иқтисодиётидаги улуши шу даражада эди. Бироқ, XXI асрнинг бошларига келиб, вазият тубдан ўзгарди. Дунё аҳолисининг атиги 5% АҚШда яшайди, лекин дунё ялпи ички маҳсулотининг 20% у ерга тегишли.
Бугунги кунда иқтисодий рақобат геосиёсий курашнинг навбатдаги босқичига айланди. Шу муносабат билан инновацияларнинг аҳамияти ортиб боряпти. Жаҳон тараққиётидан ортда қолмаслик учун мамлакатимизни ҳар томонлама модернизация қилиш суръатларини жадаллаштириш зарур”, - деди Давлат раҳбари.
Президент таъкидлаганидек, барча мавжуд ресурслар ва рақобатбардош устунлигимиздан тўлиқ фойдаланиш муҳим. Жаҳон илмий-техника инқилоби шароитида олимлар ва педагогларнинг роли жадал ортиб боряпти. Бироқ, энг бой давлатлар ҳам барча соҳаларда юқори даражадаги тадқиқотлар олиб бора олмайди.
“Муваффақиятга эришиш учун устувор йўналишларни белгилаб, илмий жамоатчилик, давлат ва бизнеснинг саъй-ҳаракатларини сафарбар этиш зарур. Шу билан бирга, олимларимиз ўз кабинетларида жим ўтириб, фақат назарий изланишлар билан чекланиб қолмасдан, ҳақиқий иш, амалий тадқиқотлар билан шуғулланиши керак”, – деди Президент.
Шунингдек, Давлат раҳбари иқтисодиётнинг энг муҳим тармоқлари учун инновацион лойиҳалар, мобиль ечимлар зарурлигини таъкидлади.
“Биринчи навбатда, жамиятдаги барча жараёнлар ва тармоқларни янада рақамлаштиришга эътибор қаратиш лозим. Бу борада ёш олимлар, муҳандислар ва тадбиркорлар салоҳиятининг интеграциялашуви муҳим аҳамият касб этмоқда. Билимга асосланган иқтисодиёт юқори технологияли бизнес ҳақидаги фикримизни тубдан ўзгартирди. Бугунги кунда асосий устунлик катта капитал ёки кўп сонли ходимлар эмас, балки ноёб ғояларни яратиш ва уларни амалга ошириш қобилиятидир. Бу эса ёшларнинг, ўзгаришлардан қўрқмайдиган қатъиятли ва мард инсонларнинг, жумладан, олимларнинг қўлидан келади. Дунёнинг Google, Microsoft, Apple каби кўплаб технологик гигантларга талабалар томонидан асос солинган. Ўйлайманки, мамлакатимизда иқтидорли жамоалар пайдо бўлади ва улар жаҳон бозорида етакчилик қиладиган IT-компанияларни яратади”, - деди у.
Президент Қасим-Жомарт Тоқаевнинг фикрича, имкониятларимизни бой бермай, глобал технологик рақобатдаги ўрнимизни мустаҳкамлашимиз зарур. Биз молиявий технологиялар ва электрон ҳукуматни ривожлантиришда сезиларли ютуқларга эришдик. Бироқ, бу ерда тўхтамаслик керак. Қозоғистон Евроосиёдаги энг йирик рақамли хаблардан бирига айланиши керак. Бунга мамлакатнинг салоҳияти етарли. Мақсадга эришиш учун сунъий интеллектни барча соҳаларда жадаллик билан жорий этиш керак. Ҳозир жаҳон иқтисодиётида илғор технологияларнинг улуши ортиб бормоқда. Мутахассислар 2030 йилга бориб унинг ҳажми 16 триллион долларга етишини тахмин қилмоқда. Биз бу ҳаракатнинг бошида бўлишимиз керак. Бунинг учун имкон қадар тезроқ сунъий интеллектни ривожлантириш учун қулай шарт-шароитларни яратган маъқул. Бу қадам иқтисодиётнинг барқарор ривожланишига бевосита таъсир қилади.Бу мамлакатнинг технологик мустақиллигини сақлашга ҳам ҳисса қўшади.
“Ҳозир ушбу соҳа инфратузилмасини ривожлантириш бўйича аниқ чора-тадбирлар белгиланди. Суперкомпьютер яратиш устида иш олиб борилмоқда. Давлат идоралари билан бир қаторда илмий жамоатчилик ва бизнес ҳам фойда кўради.Сунъий интеллектни ривожлантиришда мамлакатнинг инсон ресурслари муҳим ўрин тутади. Шу боис малакали мутахассисларни кўпайтириш зарур. Олий ўқув юртлари бу иш билан жиддий шуғулланиши керак.Бугунги кунда дунёнинг етакчи университетларининг ўқув жараёнида амалиётга устувор аҳамият қаратилиб, талабаларнинг инновацияларга интилиши, стартап фаолиятини ривожлантириши учун шароит яратилмоқда. Мамлакатимиз таълим муассасалари ҳам шу усулга амал қилишлари керак, деб ўйлайман. Машинани ўрганишни ривожлантириш муҳим аҳамиятга эга. Бу таҳлил қилишнинг илғор усуллари ва пухта ишлаб чиқилган чора-тадбирларни ишлаб чиқишга ёрдам беради. Бироқ бу технологияни кенг миқёсда жорий этиш билан бирга, пухта ўрганиш ва масъулият талаб қиладиган янги масалалар пайдо бўлади. Аввало, сунъий интеллектни ривожлантириш ва қўллашда шаффофлик ва ахлоқ қоидаларига риоя қилиш масалаларига алоҳида эътибор қаратиш лозим”, - деди Президент.
Унинг сўзларига кўра, маълумотларнинг сизиб чиқиши алоҳида хавф ҳисобланади. Рақамлаштириш даврида маълумотлар соф "олтин" га айланади. Шунинг учун уларни тўлиқ ҳимоя қилиш масаласи жуда муҳимдир. Бугундан бошлаб киберхавфсизлик соҳасида мутахассислар тайёрлаш, илғор илмий тадқиқотлар олиб бориш зарур.
“Умуман олганда, жаҳон иқтисодиётида жиддий технологик ўзгаришлар рўй бермоқда. Жаҳон миқёсида энергиянинг қайта тикланадиган ва муқобил турларидан фойдаланишни кўпайтиришга асосланган энергия манбасига ўтиш жадал суръат олди”, - деди Президент.
