Хитой ва Қозоғистон ўртасидаги алоқалар: Тяньцзинда бўлиб ўтадиган ШҲТ саммитидан нимани кутиш мумкин
ASTANA. Kazinform – 31 августдан 1 сентябрга қадар Хитойнинг Тяньцзинь шаҳрида ШҲТга аъзо давлат раҳбарлари кенгашининг 25-йиғилиши бўлиб ўтади. CGTN кузатувчиси Хань Сюйлин ушбу учрашув иштирокчи давлатлар учун очиладиган янги имкониятлар ҳақида гапирди, деб хабар беради Kazinform мухбири.
Тадбирда 20 дан ортиқ давлат раҳбарлари ва 10 та халқаро ташкилот раҳбарлари иштирок этади. Хань Сюйлиннинг айтишича, Хитой ушбу саммитни интиқлик билан кутмоқда.
“Биринчидан, бу Хитой томонидан ўтказилаётган муҳим тадбир бўлгани учун Хитой раиси Си Цзиньпин ШҲТни янада ривожлантириш бўйича янги ташаббуслар билан чиқади. Бундан ташқари, ШҲТнинг анъанавий соҳаларида ҳам, жумладан, минтақавий хавфсизлик ва савдо-иқтисодий ҳамкорликни таъминлаш бўйича ҳам, янги режалар, жумладан, барқарор ривожланиш, атроф-муҳитни муҳофаза қилиш, яшил трансформация ва инновацияларни жорий этиш бўйича ҳам янги режалар ишлаб чиқилиши мумкин. Ва, албатта, унутмаслигимиз керакки, бу йил жаҳон антифашистик урушидаги ғалаба ва БМТ тузилганининг 80 йиллиги нишонланади. Шанхай ҳамкорлик ташкилоти давлатлари глобал бошқарув тизимини такомиллаштириш ва сайёрамизда тинчликни сақлаш учун бирлашган жабҳа сифатида ҳаракат қилиши мумкин”, - деди у.
Ташкилотга раислик ўтган йил июль ойида “ШҲТ+” форматидаги илк йиғилиш ҳам ўтказилган Астана саммитидан сўнг Қозоғистондан Хитойга ўтган эди.
“Шундан бери Хитой ташкилот доирасида сиёсат ва мудофаадан тортиб, маданият ва гуманитар соҳаларгача турли соҳаларда юздан ортиқ тадбирлар ўтказди ва кўп томонлама тизимни қатъий ҳимоя қилган ҳолда ташкилотнинг ишлаш механизмларини такомиллаштириш ва “Шанхай руҳи”ни илгари суришда давом этди”, - деди кузатувчи.
Хань Сюйлиннинг таъкидлашича, айнан Қозоғистонда 12 йил аввал Хитой раҳбари Си Цзиньпин “Ипак йўли иқтисодий камари”ни биргаликда барпо этиш ташаббусини биринчи марта билдирган эди.
“Қозоғистон уни миллий ривожланиш стратегиясига мослаштириш учун кўп ишларни амалга оширди. Давлат раҳбарларининг стратегик раҳбарлигида Хитой ва Қозоғистон ўртасидаги барча даражадаги алоқалар тобора яқинлашиб бормоқда. Хитой Қозоғистоннинг энг йирик савдо шериги бўлиб қолмоқда. Ўтган йил якунларига кўра, ўзаро товар айирбошлаш ҳажми 43,8 миллиард доллардан ошди ва рекорд даражага етди. Ҳозирда Хитой ва Қозоғистон ўртасида иккита темир йўл кесишмаси бор, учинчиси қуриляпти”, - дейди у.
Шунингдек, Хитойнинг шарқий соҳилидаги Ляньюньган шаҳрида Қозоғистонга денгиз ва Осиё-Тинч океани бозорига чиқиш имконини берувчи логистика базаси мавжуд. Яшил энергия соҳасида ҳамкорлик ривожланяпти. Сюйлин Жанатас шамол электр станциясини бу соҳадаги намунавий лойиҳа деб атади.
Бундан ташқари, унинг сўзларига кўра, таълим соҳасида ҳам фаол ҳамкорлик олиб бориляпти. Профессионал кадрлар тайёрлаш бўйича ҳамкорликни ривожлантиришда “Лу Бан устахоналари” муҳим роль ўйнайди.
“Яқинда Қозоғистоннинг Хитойдаги элчиси Шахрат Нуришевнинг хабар беришича, Қозоғистоннинг “Ипак йўли устахонаси” тез орада шундай устахонага айлантирилади ва шу тариқа Қозоғистон бир вақтнинг ўзида учта “Лу Бан устахонаси” фаолият юритадиган дунёдаги биринчи давлатга айланади. Тянцзинь саммити ҳамкорлик учун янада амалий лойиҳалар олиб келиши ва ташкилот доирасидаги ўзаро ҳамкорлик даражасини янги босқичга кўтариши мумкин”, - дея хулоса қилди кузатувчи.
Аввал Шанхай ҳамкорлик ташкилотининг Хитойда бўлиб ўтадиган саммити якунлари бўйича ШҲТнинг 2035 йилгача ривожланиш стратегияси ва бошқа бир қатор ҳужжатлар имзоланиши ҳақида хабар берилганди.
ШҲТ - 2001 йилда ташкил этилган халқаро ташкилот бўлиб, унга 10 та аъзо давлат, 2 та кузатувчи давлат ва 14 та ШҲТнинг мулоқот бўйича ҳамкор давлатлари киради.
Муаллиф: Данира Исақова
