Онлайн харидларда истеъмолчилар ҳуқуқлари қандай ҳимоя қилинади

ASTANA. Kazinform – Қозоғистонда онлайн харидлар ҳажми йилдан-йилга ошиб боряпти. Бугунги кунда ҳар иккинчи харид интернет орқали амалга оширилади. Қулайлик ва фойдаланишда осон бўлса-да, онлайн савдо вақтида сифатсиз товар, ёлғон маълумот ёки кечиктирилган етказиб бериш каби муаммолар кўп учрайди. Бундай вазиятда истеъмолчи ўз ҳуқуқларини қандай ҳимоя қилиши мумкин?

Истеъмолчилар ҳуқуқларини ҳимоя қилиш қўмитаси экспертларининг фикрича, виртуал дўконда ҳам истеъмолчи қонун билан кафолатланган муайян ҳуқуқларга эга.

Биринчидан, ҳар бир харидор товар ҳақида тўлиқ ва ҳаққоний маълумот олиш ҳуқуқига эга. Сотувчи сайтда товарнинг таркиби, маркаси, ишлаб чиқарилган мамлакати, ҳажми ва нархини тўлиқ кўрсатиши шарт. Агар ушбу маълумотлар тўлиқ бўлмаса, бу қонун бузилиши ҳисобланади.

Иккинчидан, харидор сифатсиз маҳсулотни қайтариш ёки алмаштириш ҳуқуқига эга. Мисол учун, буюртма қилинган наушниклар ишламаса, истеъмолчи пулни қайтаришни талаб қилиши ёки маҳсулотни яхширогига алмаштириши мумкин.

Учинчидан, 14 кун ичида ҳеч қандай сабабсиз товарни қайтариш ҳуқуқи мавжуд. Агар товар ишлатилмаса ва қадоқлари шикастланмаган бўлса, харидор уларни икки ҳафта ичида қайтариб бериши мумкин. Бироқ, ички кийим, озиқ-овқат, косметика ва шахсий гигиена воситалари ушбу рўйхатга киритилмаган.

Тўртинчидан, сотувчи товарни ўз вақтида етказиб бериш ва ўз мажбуриятларини бажариш учун жавобгардир. Агар етказиб бериш муддати бузилган бўлса, харидор буюртмани бекор қилиш ва пулни қайтариш ҳуқуқига эга.

Истеъмолчи ҳуқуқлари бузилган тақдирда, биринчи навбатда сотувчига расмий шикоят ёзиш тавсия этилади. Натижа бўлмаса, фуқаро Истеъмолчилар ҳуқуқларини ҳимоя қилиш қўмитаси ёки унинг ҳудудий бошқармаларига мурожаат қилиши мумкин.

Шунингдек, E-otinish.gov.kz ёки eGov.kz порталлари орқали электрон ариза қолдириш мумкин.