Мамлакатларимиз ўртасидаги дўстликни Қозоғистонда яшовчи ва мамлакатга кўчиб келган немислар қўллаб-қувватламоқда – Анке Релингер
ASTANA. Kazinform – Германия Бундесрати Президенти Анке Релингер Kazinform ахборот агентлигига берган интервьюсида икки мамлакат ўртасидаги ҳамкорликнинг янги босқичи, унинг асосий йўналишлари, «яшил» энергетика соҳасидаги истиқболлар ва Қозоғистондаги ислоҳотлар ҳақида сўз юритди.
– Яқин йилларда Қозоғистон ва Германия ўртасида қайси ҳамкорлик йўналишларига устувор аҳамият берилади?
– Қозоғистон – Германиянинг Марказий Осиёдаги асосий ҳамкори. Мамлакатларимизни узоқ йиллик самарали алоқалар боғлаб туради. Бироқ, сўнгги бор Германия Бундесрати Президентининг Қозоғистонга ташрифидан бери 22 йил ўтибди. Иккитомонлама алоқаларни мустаҳкамлашда ҳиссам бўлганидан мамнунман.
Бу алоқаларни мустаҳкамлашда Қозоғистонда яшаб келаётган 200 мингдан ортиқ этник немис ва Германияга кўчиб ўтган 800 мингга яқин қозоғистонлик немислар муҳим роль ўйнайди. Биз маданий алмашинув, немис тилини тарғиб қилиш, Алматидаги Немис-Қозоқ университети ва немис шериклик мактаблари орқали ҳамкорликни янада ривожлантириш ниятидамиз. Бундан ташқари, иқтисодий алоқаларни кенгайтиришга ҳам катта қизиқиш бор.
– Германия ташқи сиёсатда Марказий Осиёга қандай ўрин беради?
– Мен Бундесрат президенти сифатида Қозоғистонни минтақадаги бош ҳамкор деб биламан. У минтақа барқарорлиги ва сиёсий ишончни таъминлашда муҳим ўрин тутади. Шунингдек, Қозоғистон иқтисодий тараққиётнинг двигатели ҳисобланади ва Германия энергетик хавфсизлик, водород, саноат ва кончилик соҳаларида ҳамкорлик қилишга тайёр.
Германия учун ташқи сиёсатдаги энг муҳим устуворлик – сиёсий ва иқтисодий барқарорлик, қонун устуворлиги ва асосий қимматликларга содиқликдир. Қозоғистонда ўлим жазосини бекор қилиш, Конституциявий суд ташкил этиш, коррупцияга қарши кураш каби ислоҳотлар ижобий натижа бермоқда.
– Қозоғистон «яшил» энергетика соҳасини фаол ривожлантирмоқда. Немис бизнеси учун бу қанчалик қизиқарли?
– Водород ва қайта тикланувчи энергия – келажак соҳалари бўлиб, улар нафақат иқлим муҳофазаси учун, балки иқтисодий жиҳатдан ҳам жуда самарали. Қозоғистон ва Европа бу соҳада, айниқса энергетика сиёсати ўзгаришлари шароитида, улкан ҳамкорлик салоҳиятига эга.
Масалан, «Hyrasia One» каби лойиҳалар Қозоғистоннинг иқлим жиҳатдан нейтрал энергетика келажаги учун стратегик аҳамиятга эга. Қозоғистоннинг географик жойлашуви ва Германиянинг технология салоҳияти халқаро миқёсда барқарор энергия манбаларини таъминлашда муҳим бўлади. Немис компаниялари бу соҳада улкан қизиқиш билдирмоқда – мен билан Қозоғистонга келган бизнес делегацияси буни тасдиқлайди.
– Европа Иттифоқининг Марказий Осиё бўйича янги стратегиясига қараб, транспорт ва энергетика соҳаларидаги ўзаро боғлиқлик қай даражада ривожланиши мумкин?
– ЕИ бу борада янги стратегияни қабул қилди ва биз Европа ҳамда минтақа ўртасидаги транспорт ва энергетик боғлиқликни ривожлантириш имкониятларини катта қизиқиш билан кузатмоқдамиз.
Қозоғистон ўзининг географик жойлашуви ва Европанинг энергетик хавфсизлигидаги роли билан бу йўналишдаги асосий ҳамкор ҳисобланади. Энергетика соҳасидаги ўзаро ҳамкорлик энг муҳим устуворликлардан бири саналади. Водород лойиҳалари эса бу ҳамкорлик қандай амалга ошиши мумкинлигининг ёрқин намунасидир.
Энергетикадан ташқари, транспорт инфратузилмасини ривожлантириш савдо-иқтисодий алоқаларни мустаҳкамлаш учун алоҳида аҳамият касб этмоқда.
Менинг ташрифим икки мамлакат ўртасидаги мулоқотни чуқурлаштириш ва янги ҳамкорлик босқичини рағбатлантиришга қаратилган. Айни пайтда кўплаб немис компаниялари Қозоғистонни геосиёсий ўзгаришлар фонида барқарор ва ишончли майдон деб ҳисобламоқда. Бу ердаги энг муҳим жиҳат – инвестиция хавфсизлигини таъминлаш: ҳуқуқий барқарорлик, ҳукумат томонидан қўллаб-қувватлаш ва масъулиятларни аниқ тақсимлашдир.
Эслатиб ўтамиз, аввалроқ Қозоғистон Президенти Германия Бундесрати Президенти Анке Релингер билан учрашгани ҳақида хабар қилинган эди.