Қозоғистонда Астана куни нишонланмоқда
ASTANA. Kazinform – 6 июль куни Қозоғистонда давлат байрами – Астана куни нишонланади. Бу йил мамлакат Олий Кенгаши томонидан Қозоғистон пойтахтини Астана шаҳрига кўчириш тўғрисида тарихий қарор қабул қилинганига 31 йил тўлди.
Худди шу куни, 1994 йилда, Қозоғистон Олий Кенгаши пойтахтни мамлакат марказига – Ақмола шаҳрига кўчириш ҳақидаги муҳим стратегик қарорни қабул қилган эди. Бу қадам замонавий Қозоғистон тарихидаги энг муҳим стратегик қарорлардан бирига айланди.
1998 йилда шаҳарга янги – Астана номи берилди. Ўша йилнинг 10 июнида пойтахтнинг халқаро тақдимоти бўлиб ўтди, 1999 йилда эса ЮНЕСКО Астана шаҳрига «Тинчлик шаҳри» унвонини берди.
Ўтган ўттиз йил ичида Астана янги Қозоғистоннинг рамзига айланди – бу бутунмиллий лойиҳа, жасоратли меъморлик ғояларининг мужассами ва жадал тараққиёт намунасидир. Шаҳар бизнес ва туризм, халқаро дипломатия, маданият ва фан марказига айланди.
2024 йилда Астана 1,5 миллион меҳмонни қабул қилди. Пойтахтда 280 дан ортиқ меҳмонхона фаолият юритмоқда, уларда 17,5 минг ўрин мавжуд. 16 та мамлакат билан 27 йўналиш бўйича тўғридан-тўғри ҳаво қатновлари йўлга қўйилган.
Астана ўзининг бетакрор меъморий қиёфаси билан ҳайратлантиради: бу ерда анъанавий қадриятлар замонавий шаҳарсозлик ечимлари билан уйғунлашиб, ҳақиқий евроосиёвий пойтахт манзарасини яратади. ЮНЕСКО 1999 йилда Астанага «Тинчлик шаҳри» унвонини унинг тез суръатдаги ривожи, миллатлараро тотувликни мустаҳкамлаш ва халқаро мулоқотга қўшган ҳиссаси учун берган.
Бугунги кунда Астана 5 та туманни ўз ичига олади — Алмати, Сариарқа, Есил, Сарайшиқ ва Байқонир.
Астана – Марказий Осиёда биринчи бўлиб ISO 37120 стандарти бўйича барқарор ривожланиш соҳасида «кумуш» даражасини олган шаҳардир. Бу нуфузли сертификат шаҳар муҳити ва хизматлар сифатининг юқорилигини тасдиқлайди. Эндиги мақсад – ISO 37122 сертификатини «ақлли шаҳар» сифатида қўлга киритиш: AI тизимлари орқали кузатув камералари сони 22 000 тага етказилади.
Транспорт соҳасида ҳам муҳим вазифалар ҳал этилмоқда. Жамоат транспорти улушини 71% га етказиш мақсадида транспорт тизими ривожлантириш стратегияси қабул қилинди. Бугунги кунда шаҳар йўлларига ҳар куни 1 600 дан зиёд автобус чиқади, автобус парки 45% га янгиланган. LRT қурилиши жадаллаштирилди: илк станциялар ва ҳаракат таркиби тайёр.
Шаҳар яшил ҳудудлар билан бойитилмоқда: 2024 йилда тахминан 1 миллион дарахт ва буталар экилган, 2025 йилда ҳам шунча экиш режалаштирилган. Скверлар, бульварлар, пиёда зоналари қурилмоқда – бу каби жамоат масканлари астаналиклар ва меҳмонларнинг севимли дам олиш жойига айланмоқда.
Астана халқаро майдонда мустаҳкам ўрин эгаллади. Бу ерда йирик халқаро форумлар, саммитлар, конгресслар ва кўргазмалар ўтказилади.
2024 йилда Астанада 168 та халқаро тадбир бўлиб ўтди. Улар қаторида ШҲТ саммити, Бутунжаҳон кўчманчилар ўйинлари, Comic Con ва бошқалар бор. 2025 йилда эса Астанада «Марказий Осиё – Италия» илк саммити (Италия Бош вазири Жоржа Мелони иштирок этди) ҳамда «Марказий Осиё – Хитой» иккинчи саммити бўлиб ўтди. Ушбу саммитда Астана декларацияси ва абадий дўстлик тўғрисидаги шартнома имзоланди.
Астана бутун мамлакат ривожи учун йўлбошчи шаҳарга айланмоқда – у сиёсий, иқтисодий ва ижтимоий ислоҳотларнинг локомотивига айланган.