Бензин ва тариф нархларига мораторий жорий этилади, ипотека ҳажми оширилади - Ҳукумат
ASTANA. Kazinform – Бош вазир Ҳукумат аъзолари, бошқа давлат органлари ва ташкилотлари раҳбарлари иштирокида Давлат раҳбарининг иқтисодий ислоҳотлар дастурини амалга оширишни фуқаролар манфаатларидан келиб чиқиб, тартибга солиш бўйича топшириқлари ижросига бағишланган йиғилиш бўлиб ўтди. Бу ҳақда Ҳукумат матбуот хизмати хабар берди.
Давлат раҳбари топшириғига асосан Ҳукумат томонидан макроиқтисодий барқарорликни таъминлаш, иқтисодий ислоҳотларнинг салбий оқибатларини минималлаштириш бўйича чора-тадбирлар амалга оширилмоқда.
Йиғилиш якунлари бўйича қуйидаги қарорлар қабул қилинди.
Биринчидан.
Жорий йил 16 октябрдан инфляция даражаси барқарорлашгунга қадар АИ-92 русумли бензин ва дизель ёқилғиси нархларини янада оширишга мораторий жорий этилади.
Бош вазир Энергетика вазирлигига Рақобатни ҳимоя қилиш ва ривожлантириш агентлиги ҳамда вилоятлар ҳокимликлари билан биргаликда тегишли назоратни олиб бориш, шунингдек, ички бозорни ёқилғи билан узлуксиз таъминлаш бўйича зарур чоралар кўришни топширди.
Иккинчи.
Жорий йил 16 октябрдан бошлаб барча истеъмолчилар гуруҳлари учун коммунал хизматлар тарифларини ошириш 2026 йилнинг биринчи чораги охиригача тўхтатилади. Тарифлар ўсишини чеклаш табиий монополия субъектларининг операцион харажатларини оптималлаштириш ҳисобига таъминланади. Шу билан бирга, уй-жой коммунал хўжалиги объектларида режалаштирилган барча таъмирлаш ишлари белгиланган муддатларда якунланиши керак. Таъкидлаш жоизки, уй-жой ёрдами механизми аҳолининг ижтимоий ҳимояга муҳтож қатламлари учун қўлланилади.
Ижтимоий аҳамиятга эга озиқ-овқат маҳсулотлари нархларининг ошишига йўл қўймаслик мақсадида маҳаллий қишлоқ хўжалиги ишлаб чиқарувчиларини молиялаштириш ҳажмини икки баравар ошириш орқали барқарорлаштириш жамғармалари ишига қўшимча туртки берилади, бу эса, ўз навбатида, ижтимоий аҳамиятга эга озиқ-овқат тоифасига кирувчи маҳсулотлар нархининг пасайишига олиб келади.
Воситачилик схемалари ва товар баҳосини ошириб юбориш фактларини аниқлаш бўйича ҳудудий комиссиялар фаолиятини кучайтиришга алоҳида эътибор қаратилади.
Учинчи.
Янги Солиқ кодексининг кичик ва ўрта бизнес фаолиятига салбий таъсирини камайтириш мақсадида соддалаштирилган декларация асосидаги махсус солиқ режимини қўллаш бўйича ортиқча чекловларни олиб ташлаш тўғрисида қарор қабул қилинди. Тақиқланган фаолият турлари рўйхатида амалдаги қонунчиликда бўлгани каби фақат 44 та фаолият тури сақланиб қолади.
Бундан ташқари, 2026 йил 1 январдан бошлаб солиқ маъмуриятчилиги “тоза саҳифадан” амалга оширилади, бунда микрофирма ва кичик бизнес субъектларига нисбатан қуйидагилар назарда тутилади:
- солиқ текширувлари бекор қилинади;
- камерал назорат бекор қилинади;
- суд органларига битимларни ҳақиқий эмас деб топиш тўғрисида даъволар бериш тўхтатилади;
- суд органларига рўйхатга олиш ва қайта рўйхатдан ўтказишни ҳақиқий эмас деб топиш тўғрисида даъволар бериш тўхтатилади.
Солиқлар ва тўловлар бўйича белгиланган пеня ва жарималар 2026 йил 1 апрелга қадар асосий қарз тўланган тақдирда бекор қилинади.
ҚҚС бўйича рўйхатдан ўтиш чегарасидан ошиб кетган солиқ тўловчилар маъмурий жавобгарликка тортилмайди. Шунингдек, солиқ ва адлия органларида идоравий ва солиқ текширувларини ўтказмаган ҳолда солиқ тўловчиларни ҳисобга олишдан соддалаштирилган тарзда чиқариш акцияси ўтказилади.
Бу янги Солиқ кодексини босқичма-босқич жорий этиш ва солиқ тўловчилар учун солиқ маъмуриятчилигини соддалаштириш имконини беради.
Тўртинчи.
Базавий ставканинг ошиши муносабати билан иккинчи даражали банкларнинг ипотека дастури таклифларининг қисқариши шароитида уй-жой-қурилиш жамғарма тизимини қўллаб-қувватлаш тўғрисида қарор қабул қилинди.
Шунга кўра, аҳоли учун ипотека кредитлари ҳажми икки баробар ортади, бу эса уй-жой билан таъминлаш имконини беради.
Ушбу чора амалдаги «Наурыз» ва «Наурыз-Жұмыскер» дастурлари орқали кредитлаш ҳажмини 500 миллиард тенгега ошириш орқали амалга оширилади.
Бундан ташқари, машҳур «Әскери баспана» дастури қайта йўлга қўйилади, бу ҳар йили камида етти минг нафар ҳарбий хизматчилар оиласига янги уйдан ташқари иккиламчи бозордан квартира сотиб олиш имконини беради.
Қурилиш ташкилотлари ушбу дастурлар доирасида уй-жой қуриш учун билан офтейк-шартномалари тузилади. Шу билан бирга, ишлаб чиқувчилар уч йил давомида нархларни ўзгармаган ҳолда сақлаш бўйича қарши мажбуриятларни ўз зиммаларига оладилар.
Бешинчи.
Маҳаллий автомобиль ишлаб чиқарувчилар ва иккинчи даражали банклар аҳоли томонидан енгил автомобиллар харид қилишни молиялаштириш бўйича ўз дастурларини давом эттиради.
Жисмоний шахслар учун енгил автомобиллар сотиб олишнинг лизинг механизми жорий этилади. Бу фуқароларнинг автомобиль сотиб олиш имкониятларини кенгайтиришга қаратилган.
Шунингдек, “Байтерек” холдингига қисқа муддатда кичик ва ўрта бизнесни қўллаб-қувватлаш бўйича қўшимча чора-тадбирлар бўйича таклифлар киритиш топширилди.
Бош вазир Олжас Бектенов Ҳукумат томонидан амалга оширилаётган ислоҳотлар мамлакатимизнинг узоқ муддатли барқарор иқтисодий ўсишини таъминлаш, иқтисодиётда асосий бозор тамойилларини чуқур ўрнатишга қаратилганини таъкидлади. Шу билан бирга, Ҳукумат Давлат раҳбарининг ҳар бир қозоғистонлик турмуш фаровонлигини ошириш зарурлиги ҳақидаги кўрсатмаларига қатъий амал қилиб, буни иқтисодий тараққиётнинг асосий кўрсаткичи деб билади.