Қозоғистонда 88 мамлакатдан 30 000 дан ортиқ хорижий талабалар таҳсил олмоқда
ASTANА. Кazinform – Бу кўрсаткич халқаролаштириш жараёнининг барқарор ўсиши ва маҳаллий олий таълим тизимининг рақобатбардошлигини исботлайди. Бу ҳақда ҚР Фан ва олий таълим вазирлиги матбуот хизмати хабар берди.
Қозоғистон Евроосиёдаги етакчи таълим марказларидан бири сифатидаги мавқеини жадал мустаҳкамламоқда. 2025 ўқув йилида 88 мамлакатдан 35 075 нафар хорижий талаба мамлакат олий таълим муассасаларида таҳсил олади. Бу кўрсаткич халқаролаштириш жараёнининг барқарор ўсиши ва маҳаллий олий таълим тизимининг рақобатбардошлигини исботлайди.
Хорижий талабалар сонининг ўтган йилга нисбатан 11 фоизга ўсиши Қозоғистон юқори сифатли таълим дастурлари, халқаро академик муҳит ва касбий ривожланиш учун кенг имкониятларни таклиф қилувчи тўлақонли таълим марказини шакллантириш босқичида эканлигидан далолат беради.
Хорижий талабалар таркиби талабалар географиясининг сезиларли даражада кенгайганидан далолат беради. Етакчи давлатлар:
- Ҳиндистон – 9 959
- Туркманистон – 9 089
- Ўзбекистон – 4 136
- Хитой – 3 367
- Россия – 2 426 та
Жанубий Осиё, Марказий Осиё ва Хитойдан келган талабаларнинг юқори улуши Қозоғистонда тиббиёт, муҳандислик, IТ ва ижтимоий-иқтисодий соҳаларда рақобатбардош таълим дастурларига талабнинг ортиб бораётганидан далолат беради.
Хорижий абитуриентлар учун асосий афзалликлар қуйидагилардир:
минтақадаги бир қатор мамлакатларга нисбатан арзон ўқиш тўловлари;
Қозоғистон университетлари дипломларининг тан олиниши ва халқаро ҳамкорлик;
инфратузилманинг яхшиланиши ва амалий машғулотларга устуворлик берилиши.
Алмати, Астана ва Чимкент хорижий талабаларни жалб қилишнинг учта асосий марказига айланди:
- Алмати – 18 195 талаба
- Астана – 4 292 талаба
- Чимкент – 3 645 талаба
Алмати Марказий Осиёдаги энг йирик таълим кластерига эга бўлиб, унга миллий университетлар, тиббиёт университетлари ва хусусий таълим муассасалари киради. Астана илмий марказлар ва халқаро таълим ташаббусларини ривожлантириш орқали интеллектуал марказ сифатидаги мавқеини мустаҳкамламоқда. Чимкент мамлакат жанубидаги саноат ва таълим устунига айланмоқда.
Ушбу учта марказнинг бирлашиши Қозоғистоннинг минтақавий етакчилик учун Тошкент, Бишкек ва Боку шаҳарлари билан рақобатлаша олишини кўрсатади.
Миллий университетлар хорижий талабаларни жалб қилишда стратегик омилга айланди. Хорижий талабалар сони бўйича энг яхши 5 та университет:
1. Ал-Форобий номидаги Қозоқ миллий университети – 4497 талаба
2. С. Асфендияров номидаги Қозоқ миллий тиббиёт университети – 2687 талаба
3. Л. Гумилёв номидаги Евроосиё миллий университети – 2483 талаба
4. К. Сатпаев номидаги Қозоқ миллий техник тадқиқот университети – 1759 талаба
5. М. Ауезов номидаги Жанубий Қозоғистон миллий университети – 1730 талаба
Хорижий талабаларнинг миллий университетларда тўпланиши таълим дастурларининг сифатига, илмий инфратузилманинг мустаҳкамланишига, янги ўқитиш йўналишларининг ривожланишига, шунингдек, халқаро ҳамкорлик ва қўшма илмий лойиҳаларнинг кенгайишига ишончнинг ортганидан далолат беради.
Таълим йўналишлари бўйича талабнинг асосий векторлари:
- Соғлиқни сақлаш ва тиббиёт – 12 950
- Педагогика – 5 943
- Бизнес ва ҳуқуқ – 4 539
- Муҳандислик – 3 374
- Ахборот технологиялари – 2 141
Ушбу тузилма техник, тиббий ва IТ соҳаларига глобал талабнинг ўсиб бораётганини, шунингдек, Қозоғистоннинг Жанубий ва Марказий Осиё бозорлари учун кадрлар тайёрлашдаги ролини яққол кўрсатиб турибди. Умуман олганда, Қозоғистон таълим хизматлари экспортида минтақавий етакчи сифатидаги мавқеини ишончли тарзда мустаҳкамламоқда.
Сўнгги йилларда олий таълим соҳасидаги ислоҳотлар – етакчи хорижий университетлар филиалларининг очилиши, илмий кластерларнинг ривожланиши, стандартларнинг янгиланиши ва халқаро академик тармоқларнинг кенгайиши – соҳанинг экспорт салоҳиятини барқарор равишда ошириш учун шароит яратмоқда. Ҳақиқий маълумотлар шуни кўрсатадики, Қозоғистон нафақат Марказий Осиёдаги энг йирик таълим марказлари қаторида, балки минтақавий кадрлар тайёрлаш жараёнларига ҳисса қўшадиган ўзининг таълим марказини ҳам шакллантирмоқда.